Stüdyo ortamında stereo albüm/kayıt çalışmalarında kullanılan gitar teknikleri ve performans dinamikleri üzerine saptamalar

Abstract

Gitarist, müzikal projenin genel kalitesine ve karakterine doğrudan etki eden bir unsurdur. Bu sebeple stüdyo kayıtlarında gitaristlerin çalınan melodilere önemli katkıları vardır. Stüdyo albüm kayıtlarında da gitar, eşlik ve solo enstrümanı olarak sıklıkla kullanılmaktadır. Özellikle günümüz popüler müzik kapsamında gitar ayrıcalıklı bir yere sahiptir. Fakat bu rolü ortaya koyabilmek için Türkiye'de stüdyo ortamındaki albüm kayıtlarında gitaristlerin hangi teknikleri ve performans dinamikleri kullandıklarını saptamak gerekmektedir. Bu çalışma bu eksikliği görerek planlanmış ve gerçekleştirilmiştir. Türkiye'de stüdyo ortamındaki albüm kayıtlarında kullanılan gitar tekniklerine ve müzikal kalıplara bakıldığında bazı belirgin ve karakteristik pasajların kullanıldığı görülmektedir. Bunlar, açık vuruş tekniği (tirando), kapalı vuruş tekniği (apoyando), parmak hazırlama (planting), arpej, parmak aşırtma (string crossing), tremolo tekniği, rasgueado tekniği, legato tekniği, akor çekme tekniği, barre tekniği, glissando tekniği, flajole tekniği, pizzicato tekniği , slaps tekniği, arrastre tekniği , staccato tekniği , golpe ve benzeri tekniklerle oluşturulan kompozisyonlardan ibarettir. Bu araştırmada veri toplama aracı olarak görüşme ve içerik analizi teknikleri kullanılmıştır. Görüşmede Serhan Yasdıman'a "O Kişi" adlı şarkıdaki gitar kaydında kullandığı teknikler ve performans dinamikleri hakkında sorular sorulmuştur. İçerik analizi ise şarkıdaki gitar kaydının transkript edilmesi ve kullanılan tekniklerin performans dinamiklerine etkilerinin belirlenmesi yoluyla yapılmıştır. Araştırmanın amacı doğrultusunda, bu alandaki performanslarıyla ortaya koymuş oldukları üst düzey gitaristlikleri göz önünde bulundurularak Serhan Yasdıman'ın Ahmet Kutsi Karadoğan'ın "O Kişi" adlı şarkıdaki gitar kaydı analiz edilmiştir. Ayrıca Erdinç Şenyaylar tarafından icra edilmiş Demet Sağıroğlu'na ait albüm kayıtlarındaki "Arnavut Kaldırımı" ve Erdem Sökmen tarafından çalınan Sezen Aksu'ya ait "Vay" şarkılarındaki kayıtlar analiz edilmiştir. Analiz sonunda üzerinde inceleme yapılan şarkının gitar icrasında, sağ ve sol kanallara yapılan iki farklı gitar icrası mevcuttur. Gitar icrası sırasında; apoyando, arpej, barre, legato, resgueado, stacatto ve kırık akor tekniklerini kullanıldıkları tespit edilmiştir. Bu tekniklerden apoyando, arpej, kırık akor ve stacatto teknikleri tek olarak, bazı teknikler ise birleştirilerek kullanıldığı saptanmıştır. Birleştirilerek kullanılan tekniklerin kombinasyonları "apoyando + legato", "barre + rescuado", "barre + stacatto + rasgueado" "stacatto + rasgueado" şeklindedir.