Eskişehir-sivrihisar-günyüzü Havzası Hidrojeolojisi Ve Hidrojeokimyası

Abstract

Yarı kurak iklim özelliğindeki Günyüzü Havzası, Eskişehir-Sivrihisar ilçesi güneydoğusunda, Sakarya nehri ana drenaj alanı içerisinde yer almaktadır. Havzada, geçirimsiz ortam olarak sınıflandırılan metamorfik şistler, granitik kayaçlar ve diyabaz dayklarıyla sınırlanan Paleozoyik yaşlı mermerler, sıcak ve soğuk sular için ana rezervuar kayaç niteliğindedir. Havza içindeki Neojen yaşlı kireçtaşları, konglomeralar ve Kuvaterner yaşlı alüvyonlar ise diğer önemli akiferlerdir. Yüksek kotlarda yer alan gelişmiş kırık çatlak sistemine sahip mermerler üst akiferi oluşturur ve sıg dolaşımlı bir kısım kaynaklar bu akifer sistemini drene etmektedir. Diğer sığ dolaşımlı kaynakların beslenim ve dolaşımı ağırlıklı olarak sözkonusu yüksek kotlardaki mermerlerden, boşalımı ise Neojen birimlerden olmaktadır. Faylanmalarla düşük kotlarda Neojen birimlerin altında gömülü olan Paleozoik yaşlı Mermerler ise alt akiferi oluşturmaktadır ve derin dolaşımlı sular (622m.-788m.) bu alt akifer sistemini ve Neojen birimleri drene etmektedir. Havzanın toplam yıllık beslenimi 29,6*106 m3/yıl, boşalımı ise 31,8*106 m3/yıl hesaplanmıştır. Günyüzü havzası akiferleri geçirimsiz birimlerle sınırlandırıldığı için ortaya çıkan beslenme-boşalım arasındaki boşalıma yönelik artı değer (beslenme eksikliği), mermerlerdeki dike yakın tabaka doğrultuları, kırık çatlak sistemi nedeniyle noktasal beslenmeler ve kar yağışı ile açıklanmıştır. Ayrıca yapılan Trityum analiz sonuçları (0-4 TU) yaşlı statik ve derin dolaşımlı suların varlığını ortaya koymuştur. Havzada beslenim boşalım eşitliğinin sağlanamayışı mermerlerde depolanan bu statik su fazlalığı ve depolama süresinin uzunluğundan da kaynaklanmaktadır. Sığ dolaşımlı ve düşük sıcaklıklı sularda yapılan fizikokimyasal analiz sonuçları içmesuyu standartlarında belirtilen limit değerlerin altında kalarak içilebilir sular sınıfında yer almışlardır.

Günyüzü basin, in semiarid region, located in the Sakarya river catchments area at the SW of Eskişehir-Sivrihisar. The main aquifer marbles for cold and hot water within the studied area is bordered by impermeable intrusions of magmatic rocks at sides and by impermeable schists at the bottom Quaternary alluvium and Neogene conglomerates and limestones are secondary important aquifers. Marbles take place at the top of metamorphic series at higher altitudes of basin represent upper part of aquifer system. Some springs recharges, circulates and discharges from this shallow system. Other mostly recharges from the marbles but discharges from Neogene units Marbles, at bottom of the basin by faults, recharge and store deep circulating water (622m.-788m.) These deep circulating water discharges from Neogene units as well. And total groundwater recharge was calculated to be 29,6*106 m3/year. Groundwater discharge was calculated as 31,8 *106 m3/ year The lack of calculated recharge can not be explained by the recharge from adjacent basins, because of the impermeable aquifer boundary conditions. The most likely cause is the miscalculation of evapotranspiration, where in fact the structural properties of area such as faults and fractures and snow melts allow fast percolation. Another factor is the old static water and long groundwater residence time. Tritium values show (0-4 TU) the existence of old static water in these aquifer systems. Physicochemical properties of shallow circulated cold waters according to TSE 266 are drinkable