Vallaurı Nin Klasisist Cepheleri

Abstract

Alexandre Vallauri, 1850-1921 yılları arasında İstanbul’da yaşamış İtalyan asıllı Levanten bir mimardır. Paris’te, Ecole des Beaux-Arts’da 1878’de tamamladığı mimarlık öğreniminden sonra İstanbul’a dönmüş, şehrin çehresini etkileyen önemli uygulamalar gerçekleştirmiştir. Katkısı yapılarla sınırlı kalmamış aynı zamanda Sanayi-i Nefise Mektebi’nin mimarlık bölümünün başkanlığı ve ‘Fenni Mimari’ dersinin hocalığını üstlenmiştir. Vallauri’nin mimari anlayışının şekillenmesinde, aldığı eğitimin yadsınamaz bir rolü olmuştur. Yaklaşık 250 yıllık bir akademik geleneğe yaslanan Ecole des Beaux-Arts, 19. yüzyılın en iyi mimarlık okulu olarak bilinmektedir. Ecole des Beaux-Arts, klasik formlara, Antik Çağ’a dayanan, simetrik ve biçimci bir plan düzenlemesini esas alan anıtsal bir mimarlığın sözcüsü olmuştur. 1883-1908 yılları arasında mimarlık uygulamalarını gerçekleştiren Vallauri bu dönemin etkili mimarlarındandır. Cercle d’Orient, Pera Palas, Decugis Evi, Osmanlı Bankası, Banque de Change, Arkeoloji Müzesi ve Sanayi-i Nefise Mektebi, mimarın klasisist cephe anlayışını temsil eden başlıca yapılarındandır. Tasarımlar, Beaux-Arts’ın yatay ve düşey eksenlerle düzenlenmiş simetrik cephe kurgusu üzerine oturmaktadır. Antik Çağ’ın düzen elemanlarıyla kurgulanan kolossal ölçekteki cepheler, kaynağını Rönesans saray mimarisinden alan kaide, “piano noile” ve “attika” ile yatay bölümlere ayrılmaktadır. Bu kolossal düzen içinde, klasik mimarinin oran bilgisiyle cepheye hareket ve ritim kazandıran ikincil ölçekte, pilaster ve sütunlarla zenginleşen pencere ve “aedicula” düzenlemeleri yer almaktadır. Cephelerde, Beaux-Arts disiplini üzerine oturan, Antik Dönem, Rönesans ve Barok mimarlığı sözlüğünden alınmış mimari biçimleri mimarın kişisel tutumuyla bütünsellik içinde birleştirildiği bir tasarım yaklaşımının izleri görülmektedir. Mimarın klasisist cephe düzenlemesini bileşenlerine ayırmak, onun eklektik yaklaşımının ardındaki tasarım kurgusunu ve bu yolla mimari görüşünü anlamak adına önemli bir adım oluşturmaktadır.

Alexandre Vallauri is an Italian descent Levantine architect who lived in Istanbul between 1850 and 1921. After his education in École des Beaux-Arts in 1878, he returned to Istanbul and designed monumental buildings which changed the city’s facades. He also served as a chair and instructed lectures at the “Sanayi-i Nefise Mektebi” (Academy of Fine Arts). His education had an undisputable role in the formation of his architectural approach. With its 250 years of academic tradition, École des Beaux-Arts was the representative of the monumental architecture with symmetrical and formal planning. Vallauri designed buildings between 1883 and 1908. The Cercle d’Orient, Pera Palas, House of Degucis, Bank of Ottoman and Banque de Change, Museum of Archeology and the School of Fine Arts are the major buildings that represent Classicist approach among his works. The designs are based on the symmetric facade composition arranged with the horizontal and vertical axis. Horizontal axis is defined with the basement, “piano nobile” and “attica” of Renaissance palazzo architecture in colossal scale. At the secondary scale, the aedicules, windows framed with the pilasters and columns introduce plasticity and rhythm to the building. Although he utilized the major elements of previous architectural styles, Vallauri exposed his own interpretation while combining them in the monumental buildings of the 19th century in Istanbul. He integrates forms from Antiquity, Renaissance and Baroque vocabulary with guiding Beaux-Arts principles in his Classicist facades. It is important to distinguish his facade components in order to comprehend his design approach better.