Sepiyolit Mineralinin Çeşitli Eser Elementlerin Zenginleştirilmesi Ve Ayrılması Amacıyla Kullanımı

Abstract

Bu çalışmada sepiyolit mineralinin adsorpsiyon özelliğinden yararlanarak bakır, kobalt ve nikelin zenginleştirilmesi ve ayrılması amaçlanmıştır.Monohidratlı bir magnezyum minerali olan sepiyolit örnekleri Eskişehir kil yataklarından elde edilmiş olup , ikisi tabakalı kahverengi, biri yumrulu beyazdır. Sepiyolitlerin yapısı XRD ile incelenmiştir.Adsorpsiyon deneylerinde Batch (çalkalama) yöntemi uygulanmıştır. Isıtılmış ve ısıtılmamış sepiyolitlerle yapılan adsorpsiyon deneylerindeki metal (Cu, Co ve Ni) konsantrasyonları Grafit Fırınlı Atomik Absorpsiyon Spektrofotometresi (GFAAS) ile ölçülmüştür. Bulunan değerlerden çeşitli parametrelerdeki adsorpsiyon yüzdeleri hesaplanmıştır.Optimum şartlarda tabakalı kahverengi örneklere adsorplanan bakır yüzdesi %77-100, nikel yüzdesi %71-100, kobalt yüzdesi %61-100 arasında; ısıtılmış tabakalı kahverengi örneklere adsorplanan bakır ve nikel yüzdesi %100, kobalt yüzdesi ise %78-83 arasında bulunmaktadır. Yumrulu beyaz örneklere adsorplanan bakır, nikel, kobalt yüzdesi ,sırayla, %81-100, %43-94, %35-91 arasında olduğu görülürken ısıtılmış olanlarda bu değerler %82-85, %49 ve %65’dir.Ayrıca bakır,nikel ve kobalt için maksimum kapasite deneyleri de yapılmıştır. Sepiyolit mineralinin adsorpsiyon özellikleri için optimum şartların ; adsorbe olan metallerin cinsine, konsantrasyonuna, ortamın pH’sına ve çalkalama süresine göre değiştiği bulunmuştur.Ayrıca 220 oC'ye ısıtılmış sepiyolitlerin, ısıtılmamış sepiyolitlerden daha fazla adsorpsiyon özelliğine sahip olduğu da saptanmıştır.

In this study , three kinds of sepiolite species have been used for the pre-concentration and determination of copper, nickel and cobalt. Brown and white sepiolite samples were used in the experiments. The samples were collected from clay deposit near Sivrihisar, Eskişehir. The structure of sepiolite species is examined by XRD. Batch method was applied in adsorption experiments. The concentrations of adsorbed metals on both heated and non-heated sepiolite was measured by Graphite Furnace Atomic Absorption Spectrophotometer (GFAAS). From the results, the adsorption percentage was calculated for different parameters. In optimum conditions, the adsorption percentage of the copper, nickel and cobalt are 77-100, 71-100, 61-100, respectively, for brown samples and 100, 100, 78-83 for heated brown samples. The adsorption percentage of the copper, nickel and cobalt are 81-100, 43-94, 35-91, respectively, for white samples and 82-85, 49, 65 for heated white samples. In addition, the capacity-experiments were done for copper, nickel and copper. The optimum conditions for the adsorption properties of the sepiolite mineral depend on the kinds of the metals adsorbed and there concentration, pH of the media and the shaking time. Additionally the heated sepiolite more samples has adsorption properties than non-heated ones.