Kirazlı (Çanakkale) bölgesinin volkanik kayalarının petrografik-petrolojik incelemesi ve çıkış merkezleri ile yapısal unsurların araştırılması

Abstract

Kirazlı bölgesi metamorfik kayaçlardan oluşan orojenik Ezine Zonu üzerinde yer alır. Bu zon Üst Kretase - Paleosen esnasında meydana gelen Alpin kıta-kıta çarpışması olayı sonrası yükselmiş ve örtü birimler aşınmıştır. Çarpışma sonrası magmatizması Üst Eosende dasitik piroklastiklerin metamorfik kayaları örtmesiyle başlar. Magmatizmanın ilk evresi dasitik volkanizma ile temsil edilir. Bu volkanizma ilk safhada yaygınca piroklastik ve ikinci safhada ise KKD uzantılı domlar halinde porfirik dasit lavları üretir. İkinci evrede Oligosen esnasında kalın bir andezitik volkanizma görülür. Oligosen sonunda dasitik volkaniklerle benzer mineralojiye ve yönelime sahip granitoidler sokulur. Bunlar dasit domlan içerisine sokulmuş sığ seviyeli granitoidlerdir ve çevrelerinde yaygınca kontak metamorfızma geliştirmişlerdir. Yaylardakine benzer özellikler sergileyen bu magnıatiklerle birlikte çarpışma sonrası volkanizma sona erer. Karasal bir aşınma evresinden sonra, ilk Miyosen volkanikleri muhtemelen KB-KD tanklardan çıkarak yüzeylemeye başlarlar. Bunlar andezitik lavlar ve riyolitik-riyodasitik piroklastiklerdir. Takip eden evrede bir D-B graben K-G gerilmenin etkisiyle hızla açılır. İçerisine kaba fay yelpazesi çökelleriyle arakatkılı düzlemsel bazaltik trakiandezitik lav akışları yerleşir. Üstlerine akarsu ve gölsel çökeller depolanır. Devam eden gerilmenin etkisiyle KKD faylar sağ yanal hareket ederler. Geç Erken Miyosen yaşlı Şoşonitik - yüksek-K kalkalkalen hibrid volkanikler bu tanklardan yüzeylerler. Bunlar az miktarda kabuksal kirlenmeye maruz kalmış, kıtaaltı litosferik mantodan türemiş lamprofirik magmaların karışımından oluşurlar. Orta Miyosen başında KB-GD doğrultulu sol yanal faylar çok sık aralıklı olarak gelişir. Bunlar K-G gerilme desteğiyle, esasen KB-GD yönlü, orojene dik gelişen gerilmeyle üretilir. Gitgide bazikleşen bir önceki hibrid magmatikler bu faylar üzerinde yükselir. Çalışma alanında Miyosen volkanizması KKD ve KB faylann kesiştikleri yerde bimodal volkanizmanın yerleşmesiyle sonlamr. Erken Miyosen - Orta Miyosen magmatizması aynı anda iki farklı yönde meydana gelen gerilme rejimi altında "gerilme destekli orojen sonrası" evrede üretilmiştir. Orta Miyosen - Pliyosen aralığı XXV Kirazlı bölgesinde aşınma safhasıdır. Yüksek alanlar Orta Miyosen - Üst Miyosen döneminde KKB yönde Üst Miyosen - Pliyosen döneminde güneye doğru aşındırılır. Pliyo-Kuvaternerde küçük aşınma düzlüklerinde karasal çökeller gelişir. Bu dönemden beri bölge yükselmeye devam etmektedir.

Kirazlı area is located on the orogenic Ezine Zone formed by metamorphic rocks. This zone is uplifted during Upper Cretaceous - Paleocene by an Alpine collisional event and is eroded cover rocks. Post-collisional magmatism begins while metamorphic rocks are overlain by dacitic pyroclastics rocks during Upper Eocene age. First period of magmatism is represented by dacitic volcanism. During this period is produced dominant dacitic pyroclastics at first stage and dominant porphyritic dacitic lavaş that are emplaced as NNE trending domes at second stage. in second period, a thick andesitic series extruded during Oligocene is seen. Granitoids which have trends and mineralogical features similar to dacitic volcanics are emplaced to the end of Oligocene. Post-collisional magmatism ends with these granitoids which have properties similar to are magmatics. After a continental erosion episode, first Early Miocene volcanics is poured,out from NW-SE trending fractures. These are andesitic lavaş and rhyolitic - rhyodacitic pyroclastics. During the following stage an E-W trending graben rapidly opens by N-S extensional regime. in the graben is deposited plato-type basaltic trachyandesitic lavaş interfingered with coarse grained fanglomerates. These rocks are covered by fluvial and lacustrine deposits. Previos NNE fractures work right lateral as a result of continued N-S extension. Late Early Miocene aged shoshonitic - high-K calc- alkaline hybride volcanics pour out from these faults. These volcanics are formed by mixing of different lamprophyric magmas derived from subcontinental lithospheric mantle and slightly affected by crustal contamination, initially. NW-SE left lateral faults develop with close distances in early Middle Miocene. These faults essentialy produce by NW-SE extensional regime that is perpendicular to orogenic belt, under the support of N-S extensional regime. Previous hybride volcanics progressively exchanged to basic in composition are effusively erupted along these faults. in the studied area Miocene volcanism is ended together with emplacing of bimodal volcanics to the intersection places of NNE and NW-SE faults. Early - Middle Miocene magmatism was produced by extensional regimes at the same time but in xxvii the different directions.This is named as "extension supported post-orogenic" episode. in the Kirazlı area, Middle Miocene - Pliocene age is erosional stage., highlands was eroded westward during Middle - Upper Miocene and southward during Upper Miocene - Pliocene. Redbeds is deposited on the small erosional planes in Plio-Quaternary. Since this period, the area have been uplifted.