Türk İnşaat Sektörünün Girdi-Çıktı Analizi Ve İthalata Bağımlılığı

Abstract

Bu çalışmada Türk inşaat sektörünün ülke ekonomisindeki yeri, diğer sektörlerle olan ilişkisi ve ithalata bağımlılığı incelenmektedir. Bu anlamda, sektörlerin birbirlerine sağlamakta olduğu mal ve hizmet miktarları ile üretim miktarları arasındaki ilişkileri analiz etmek ve özel önem verilmesi gereken kilit sektörleri saptamak üzere kullanılan en önemli planlama araçlarından biri olan girdi-çıktı tablolarından yararlanılmaktadır. Analiz kapsamında, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından hazırlanan 1973, 1979, 1985, 1990, 1996 ve 1998 yıllarına ait girdi-çıktı tabloları ve ithalat girdi-çıktı tabloları kullanılmaktadır. Çalışmada öncelikle Türkiye’de ve dünyada inşaat sektörünün durumu, gelişimi ve ekonomideki yeri anlatılmaktadır. Daha sonra gelişmiş OECD ülkelerinde inşaat sektörünün girdi-çıktı analizinden söz edilmekte ve söz konusu ülkelerin inşaat sektörleri ile Türk inşaat sektörü karşılaştırılmaktadır. Girdi-çıktı analizinin teorik yapısı ve önemi ortaya konduktan sonra Türkiye’de girdi-çıktı analizinin gelişimi anlatılmaktadır. Girdi-çıktı tablolarından hangi alanlarda nasıl faydalanıldığı açıklanmaktadır. 1973–1998 yılları arasında yayınlanmış olan altı adet girdi-çıktı tablosundan elde edilen verilerden yararlanılarak inşaat sektörünün analizi yapılmaktadır. İlk aşamada, inşaat sektörünün GSMH ve milli gelir içindeki payı ile geriye ve ileriye bağ etkileri; daha sonraki aşamada ise ithalata bağımlılığı açısından, ithalatta geriye ve ileriye bağ etkileri, GSMH üretimi içinde girdi ithalatının payı ile toplam girdi kullanımı içinde ithalatın payı incelenmektedir. Analiz sonucu elde edilen bulgular değerlendirilmekte ve ileriye dönük çalışmalarda neler yapılabileceği konusunda önerilerde bulunulmaktadır.

In this study, Turkish construction sector’s role in Turkish economy, its relationship with the other sectors and the import dependency are discussed. In this sense, the input-output tables, which are the most important planning tools used for analyzing the relationship between the inter-sectoral goods and services amount and production amount, determining the key sectors which need to be handled specially, are being used. In the analysis, the input-output tables and input-output tables for imports for the years of 1973, 1979, 1985, 1990, 1996 and 1998 which are compiled by Turkish Statistical Institute are used. Firstly the characteristics of construction sector are defined. The status, the development and the economical role of the construction sector in Turkey and in the world are stated. Then, the input-output tables of highly industrialized OECD countries’ construction sector are analyzed and the comparison between the Turkish and highly industrialized OECD countries’ construction sectors are executed. The analysis of the construction sector is performed via the use of the six input-output tables. In the first stage, the share of construction in Gross National Product (GNP) and national income (NI), backward and forward linkage indicators of the construction sector are examined. In the next stage, the backward and forward linkage indicators in imports, the share of importation of input in GNP production and the share of importation in total input use are identified in order to find out the import dependency of the construction sector. The results obtained from the analysis are evaluated and it is overtured about feasible studies could be done with this approach in the future.