Mimardan İmara: Bir Mesleğin Yozlaşma Hikayesi

Abstract

Yaşamın diğer alanları gibi mimarlık da üretim biçimlerinin bir sonucudur. Modern mimarlık endüstriyel üretim biçiminin bir sonucu olarak endüstriyel dönemin diğer ürünleriyle benzerlikler gösterir. Modern üretim biçimleri yoğun bir gösteri üretimini beraberinde getirdi. İmgeler yaşamın diğer alanlarından ayrıldılar ve kendilerine ait bir dünyada var olmaya başladılar. Bu yüzden yaşam bütünlüğünü yitirdi. Endüstriyel dönemde mimarlık da bir gösteriye dönüştü. Bazı özelliklerinden ayrılarak bütünlüğünü yitirdi. Yaşamın alanlarının birbirinden ayrılması yaşamın bütünlüğünün yitirilmesine yol açtı. Bunun sonucunda yaşamın tüm alanları indirgendi (yozlaştı). Yaşamın alanlarının birbirinden ayrılması ve indirgenmesi modern toplumsal iş bölümü ile başlamıştır. Modern mimarlığın altyapıya indirgenişi de modern toplumsal iş bölümü ile başlar. İnsan uğraşlarının birbirinden ayrılması tüm uğraşların indirgenmesi (yozlaşması) için yeterlidir çünkü bir uğraşı alanı diğer uğraşı alanlarından ayrık olarak tasavvur edilemez. Bir uğraş diğerlerinden ayrıldığında indirgenir (yozlaşır) çünkü diğer uğraşı alanlarındaki kaynaklarından mahrum kalır. Modern mimarlık kuramları faydaya yaptıkları vurguyla mimarlığın diğer uğraşı alanlarından, özellikle sanattan ayrılmasını hızlandırdılar. Öznel niteliklerinden ayrılan (koparılan) mimarlık - ki bu nitelikler Modernizmde kasıtlı olarak mimarlık dışındaki sanatlara mahsus bırakılmıştır - faydaya yapılan vurguyla yozlaşarak altyapıya indirgenmiştir.

Architecture is an outcome of conditions of production. Modern architecture is an outcome of the industrial mode of production and bears a resemblance to all other products of the industrial era. The modern conditions of production bring forth an accumulation of spectacles. Images become separated from other aspects of life and exist in a world of their own. As a consequence, the unity of life is lost. In the industrial era, architecture, too, has become a spectacle. It has been separated from some of its aspects and has therefore lost its unity. The separation of aspects of life from each other causes a loss of unity in life and reduces all aspects of life. This separation of aspects of life from each other begins with the modern division of labour. The reduction of modern architecture to infrastructure begins with the modern division of labour as well. This separation of fields of human activity alone effects a reduction in all fields: one human activity cannot be conceived in isolation from others. When a certain activity is separated from others it is reduced, since it is robbed of its sources within those fields from which it is now isolated. Modern theories of architecture, with their stress on usefulness, have helped to separate architecture from other fields of human activity, most importantly from the arts. Separated from its subjective qualities (which are in Modernism exclusively attached to the remainder of the arts) and crushed with the stress made on usefulness, architecture has been reduced to infrastructure.