Restorasyon Uygulamalarında Kullanılan Çağdaş Teknikler

Abstract

Bu çalışma, koruma ve restorasyon uygulamalarında, tarihi yapılarda gerçekleşen bozulma ve hasarlar karşısında uygulanan müdahale yöntemlerini ele almaktadır. Yaygın şekilde kullanılan çağdaş müdahale tekniklerine yer verilen çalışmada, güncelliğini kaybetmiş bazı müdahale tekniklerine de açıklanmıştır. Tezin amacı, kapsamı ve yöntemi birinci bölümde açıklanarak, çalışmanın genel hatları ortaya konmuştur. Koruma, restorasyon, bakım, onarım, yenileme, iyileştirme, bütünleme, yeniden yapım, taşıma ve yeniden kullanım gibi konuyla ilgili temel kavramlar ikinci bölümde açıklanmıştır. Üçüncü bölümde, yapılarda, strüktür ve malzemede bozulmaya neden olan etkenler açıklanmıştır. Koruma ve restorasyon sürecinde uygulanan müdahaleler, yapı elemanı ve yapı malzemesi üzerinden iki gruba ayrılarak aktarılmıştır. Yapısal sorunlar ve müdahale yöntemleri başlığıyla, dördüncü bölümde, yapı elemanlarının uğradığı bozulmalar karşısında gerçekleştirilen uygulamalar anlatılmaktadır. Temeller ve onunla ilişkili olarak zeminden başlayarak, duvarlar, taşıyıcı ayaklar, sütunlar, döşemeler, kemer, kubbe, tonoz ve çatı konularında sorunlar ve müdahale yöntemlerine değinilmiştir. Yapı malzemesi bazında sorunlar ve müdahale yöntemlerinin aktarıldığı beşinci bölümde, taş, tuğla, kerpiç, ahşap metal, harç, sıva ve yapay taş malzemeler ele alınmaktadır. Her bir malzemenin iç yapısı ve yapıda kullanımı ile ilgili bilgiler verilmekte olup, malzemede bozulma etkileri altında oluşan bozulma türleri ve bu hasarlar karşısında yürütülen uygulamalar anlatılmaktadır. Sonuç bölümünde, bugün restorasyon uygulamalarını yönlendiren ölçütlere değinilmiş, bunların arasından ön plana çıkan, kültürel olgunluk, teknik ve bilimsel birikim, ekonomik güç ve kaynak erişimi gibi ölçütlerin bir yapının korunması sürecine etkileri vurgulanmıştır. Bu bağlamda, teknolojik gelişimlerin şekillendirdiği uygulama tekniklerinin, çağdaş kuramsal yaklaşımları destekleyici şekilde kullanımındaki önemli noktalar tartışılmıştır.

Application techniques in architectural restoration, being conducted in the presence of deterioration and damage in historical buildings, are explained in this study. Ancient intervention techniques to damaged building fabric, as well as contemporary techniques are featured. The aim, extent and the method of thesis are explained in the first part, stating the main concerns of the study. Main concepts relating to the subject, such as restoration, maintenance, repair, renovation, rehabilitation, reconstruction, relocation and reuse are discussed and explained in the second part of thesis. Third part of thesis consists of the presentation of factors playing role in structural and materialistic deterioration of historical buildings. Types of intervention conducted in conservation end restoration process are explained through construction materials and construction elements. Fourth part, bearing the name, structural problems and intervention techniques, consists of remedies applied to construction elements such as walls, piers, columns, floors, arcs, vaults, domes, roofs, foundations and the ground. In the fifth part, problems and interventions on constructional materials such as stone, brick, adobe, wood, metal, mortar, plaster and artificial stone are being explained. General information on the inner structure, properties and its constructional use is provided for each material. Under the effect of stated altering factors, types of deterioration undergone and varieties of possible interventions are explained. In conclusion, contemporary criteria directing architectural practice like, cultural maturity, technical and scientific knowledge, economical power and availability of resources are stated. Also, importance of technological developments shaping practice towards contemporary theoretic approaches are discussed.