Niğde ve çevresindeki halkoyunları ve oyun müzikleri tesbiti

Abstract

Niğde İli Çevresindeki Halkoyunları ve Oyun Müziklerinin Tespiti" adlı bu çalışma, tabii ve tarihi zenginliğinin yanı sıra sosyal ve kültürel yönden de önemil bir yapıya sahip olan Niğde ili ve çevresini konumuz doğrultusunda bütün yönlerile ve bilimsel yöntemlerle ortaya koyarak incelemeyi amaçlamaktadır. Bu çalışmayla Niğde ili ve çevresinde yaşatılan halkoyunları ve oyun müziklerinin daha yalandan tanınma imkanı sağlanacaktır. Çalışmamızın Birinci Bölümünde Halkının büyük çoğunluğunu sanata olan düşkünlüğüyle tanıdığımız, bağlarıyla meşhur şirin ilimiz Niğde'nin geçmişten günümüze tarihçesi, coğrafik konumu, ekonomik yapısı ve nüfus durumu anlatılmaya çalışılmıştır. İkinci bölümde, çalışmamızın özünü teşkil eden Niğde yöresi ve çevresinde yaşatılmaya çalışılan Halkoyunları ve müziklerinden bahsedilmiştir. Tezde verilen malzemeler, bizzat sahada "derleme yöntemiyle" tespit edilmiştir. Kaynak kişilerle bizzat görüşülerek elde edilen bu bilgiler bilimsel yöntemlerle ortaya konulmuştur. Derlenen oyun müzikleri yine sahada en önemli kaynak kişilerden alınarak dikte edilmiş, güftedeki de ayrıca elde edilmeye çalışılmıştır. Buna ilaveten oyunlarda görülen insan figürleri detaylarıyla anlatılmış durumdadır. Ayrıca aynı bölümde yetişkin erkekleri askere yollama esnasında yapılan asker düğünü, bilinen geleneksel düğün ve diğer eğlence törenleri de yer almaktadır. VIII Sonuç ve öneriler kısmında ise böyle bir yöre çalışmasının gerekliliği anlatılarak bizden sonra Niğde yöresiyle ilgili çalışma yapacak araştırmacıların dikkatleri bu yöreye çekilmeye çalışılmıştır. Ek 1 de ise Derlemede ele geçirilen oyun müzikleri ezgi adı, ayağı, donanımı, usûlü v.b. açıdan bir tablo halinde sunulmuştur.

This resarch named " folk dances and its music M found in Niğde and around Niğde, is a study composed of the methods of collecting data infield. Firstly, the history, geography and socio - culture! of Niğde is given based on the ingermation of ansycoplidia, and the title "The general features of Niğde's folk is explained accrding to gathering data in gield. With this view, the history of Niğde could be begun 7000 - 5500 BC according to the data gathered from exhibitions in Bahçeli köşk höyüğü, Altunhisar Pınarbaşı höyüğü, Çamardı Celeller Höyüğü, Gollü Bağ Ören and Divarah höyüğü. İn written resources, Niğde wasn't occured with its name in the history, but it was occured with Kemerhisar town around Niğde, its name was in Tyana in 1200 BC according to the historical writing ( charters ). After AC 1000, this area was dominated by Turks after struggling to dominate it by Hitit, Arap, Frigya, İrans, Bizans. The folk features of this area are nearly resembled with Konya's, Nevşehir' s, Kırşehir's and Kayseri' s. For example, the people living in this cities like the same music. They have a living in this cities like the same music They have a liking for "bozlak". İn view of the folk tune of the same cities, the tunes of Kerem, Garip, Derbeder with 2.4.6 are occured. "Bozlak" the gree kinds of folk tune, is importantly attraced in Niğde and around Niğde. "Ağıtlar" folk music, "güzellemeler" and advising sings was sung as a kink hava in Niğde an around Niğde. These are the genre of 2-4-5-6-8- 9. these genre are are composed of the voices of 4 - 5 or 8. their ritmic patterns are poor. İn the third chapter, folk dances and play's music are determined in around Niğde. The play's music and the play were taken from different people at the same time or sometimes the some people. The tunes from person or people are explaind with note by correcttry dictating. After this, all genres are explained below : 1- The voice pattern of tune. 2- Measure 3- Total measure numbers 4- intervals 5- Ritmic resemblance 6- The anlyse of melodi a) Melodic resemblance b) The anlyse of word in tunes, etc 18 ones tunes performed in folk dance in this area found. These are 2 - 4 and 6. the six of tunes : 2 + 4 = 6 4 + 2 = 6 3 + 3 = 6 Those mentioned above are single, not complex. As it is in the dance played in Niğde and musical plays, the plays in this area are single action or two actions. İt is diffucult to meet "HALAY" which has two sections. İn this area, "Halay and Spoon plays" are dominated. "HALAY plays" are mostly concerned about feet. İn the third chapter, folk instruments accompained with Folk dance are determined and explained. İn addition this, "Tam takım" composed of men playing instruments which was importantly tradition is explained. The instruments of "Tam Takım" a) Clarinet b) Cümbüş c) Keman d) Def- daire - darbuka e) Bağlama Musical festivals were performed with the instruments of Tam takım once upon a time. Today Dram and Zurna are used. XI Those mentioned above are iiluslareted. Also, men costumes and aksesuars are iiluslareted. In the conclusion, the methods and aims of the folk instruments performed in the play tunes and instruments tools used in dance and plays found in this area ure explained. At the end of this study, folk tunes noted and dictated are classifield on the anlyse table.