Çamaşır Makinesi İmalatında Kullanılan Çelik Sacların Şekil Alma Kabiliyetinin İncelenmesi

Abstract

Bu çalışmada, sac metal şekillendirme yöntemleri ve bu yöntemleri etkileyen faktörler, şekillendirme sınır diyagramları ve sac şekillendirme sırasında oluşan hatalar konularına yer verilmiştir. Deneysel çalışmalarda, çamaşır makinesi gövde parçasının üretiminde kullanılan DC03-DC04 kalite düşük karbonlu çelik saclar ve tambur parçası üretiminde kullanılan AISI-430 kalite paslanmaz çelik saclar kullanılmıştır. Bu sacların mekanik özellikleri çekme deneyi, Erichsen çökertme deneyi, sertlik deneyi ve mikro yapı incelemeleri ile belirlenmiştir. Aynı üreticiden alınan DC03 ve DC04 kalite sacların mekanik özellikleri kıyaslanmıştır. Sonuçların birbirine yakın olduğu ve standartlarda belirtilen değerlere uygun olduğu tespit edilmiştir. Aynı zamanda çekme sonuçları şekillendirme sınır diyagramına aktarılmıştır. Şekillendirme sınır diyagramında elde edilen sınır noktaları ve mekanik özellikler değerlendirildiğinde DC04 kalite sacdan üretilen çamaşır makinesi gövdesinin daha ucuz olan DC03 kalite sac ile üretilebileceği sonucuna varılmıştır. Üretimin bu şekilde gerçekleştirilmesiyle DC03 kalite sacın daha ucuz olması belirli bir karlılık sağlanacaktır. AISI-430 kalite paslanmaz çelik saclar üç farklı üreticiden temin edilmiştir ve üretim için en uygun olan sac belirlenmeye çalışılmıştır. Saclara ait olan mekanik özellikler incelendiğinde rulodan ruloya değişimlerin DC03-DC04 sac grubuna göre daha fazla olduğu görülmüştür. Mekanik özelliklerdeki değişimin en az gerçekleştiği marka olan Outokumpu’ nun, üretimde kullanılmasının daha uygun olacağına karar verilmiştir.

In this study, sheet metal forming processes and the main factors affecting to these processes, forming limit diagrams and failures in sheet metal forming processes are described. In experimental part, DC03-DC04 grade low carbon steel sheets which are used in washing machine side panel production and AISI-430 grade stainless steel sheets which are widely used in the production of drum have been analyzed. Tensile test, Erichsen cupping test, hardness test and microstructure analysis are applied to define mechanical properties of steel sheets. Mechanical properties of DC03-DC04 grade sheets from the same company are compared. Tests results shown that there were no significant differences and suitable with related standards. As a consequence of these reasons, decreasing steel grade from DC04 to DC03 in production of side panels of washing machines has been found appropriate. These results have also been supported by forming limit diagrams. With this way there could be possible to make more profit which is desired in the industry in terms of decreasing manufacturing costs. AISI-430 grade stainless steels are obtained from three different companies and compared each other to find the most suitable one for production. Mechanical properties of stainless steels depend from coil to coil. Most stable results are obtained from Outokumpu brand and this brand of steel sheets would be more appropriate for use in the production.