FBE- Malzeme Mühendisliği Lisansüstü Programı - Yüksek Lisans
Bu koleksiyon için kalıcı URI
Gözat
Son Başvurular
1 - 5 / 172
-
ÖgeKesici takımlar üzerine yapılan Tin sert seramik film kaplamanın kesici takım ömrüne etkisi(Fen Bilimleri Enstitüsü, 1996)Bu çalışma, ARÇELÎK A.Ş. Çayırova tesislerinde çamaşır makinalarında kullanılan rulman yuvalarının talaşlı imalatının yapıldığı takım tezgahında farklı özelliklerdeki kesici takımların kaplamasız ve TİN sert seramik film ile kaplı olarak kullanılması sonucunda, kesici takımların ömürlerinde meydana gelen değişimlerin belirlenmesi amacı ile yapılmıştır. Rulman yuvalarının talaşlı imalatında kullanılan kesici takımlar, DİN 1.3343 ve DİN 1.3243 malzemelerden imal edilmiştir. DİN 1.3243 malzemeden imal edilen kesici takımlar, Türkiye' de sert seramik film kaplama yapabilen iki yerli kaplayıcı firma tarafından TİN ile kaplanmıştır. TİN kaplanmış kesici takımlar üzerinde, kaplama kalınlıklarının yüzey pürüzlülüklerinin, sertliklerinin ve alt malzemeye olan yapışmalarının belirlenmesi için çeşitli karakterizasyon çalışmaları yapılmıştır. Performans deneylerinde, kesici takımların serbest yüzeylerinde meydana gelen serbest yüzey aşınması kriter olarak seçilmiştir. Kesici takımların serbest yüzeylerinde meydana gelen serbest yüzey aşınma şerit genişliği 0.4 mm1 ye ulaşan takım, aşınmış olarak kabul edilmiştir ve kesici takıların aşıncaya kadar işlemiş oldukları parça sayısı, takım ömrü olarak alınmıştır. Performans deneyleri sonucunda DİN 1.3243 malzemeden imal edilmiş kesici takımlar, DİN 1.3343 malzemeden imal edilmiş kesici takımlara göre, kesici takım türüne bağlı olarak % 20 ile 75 arasında daha yüksek takım ömürleri göstermişlerdir. DİN 1.3243 malzemeden yapılmış kesici takımların 1. Firma tarafından kaplanması ile DİN 1.3343 malzemeden imal edilmiş kesici takımlara göre kesici takım türüne bağlı olarak takım ömürlerinde, % 233 ile 450 arasında artış sağlanmıştır. 2. Firma tararından kaplanan kesici takımlarda ise % 166 ile 350 arsında takım ömürlerinde artış sağlanmıştır. 1. Firma tarafından kaplanan kesici takımların performans deneylerinde daha uzun takım ömürleri göstermeleri, 1. Firma tarafından yapılan kaplamaların 2. Firma tarafından yapılan kaplamalara göre; 1- Daha düşük yüzey pürüzlülüğü, 2- Daha yüksek sertlik, 3- Alt malzemeye daha iyi yapışma göstermelerinden kaynaklanmaktadır. 1. Firma tarafından kaplanan kesici takımların, tribolojik açıdan yukarıda sayılan olumlu özellikleri içermeleri, bu takımların performans deneylerinde daha üstün performans göstermelerine neden olmuştur.
-
ÖgeAlümina ilavesinin Li2O-ZnO-SiO2 cam ve cam seramiklerinin kristalizasyon davranışı, mekaniksel ve kimyasal özellikleri üzerine etkisi(Fen Bilimleri Enstitüsü, 1996)Bu çalışmada, yüksek mukavemet ve yüksek ısıl genleşme özellikleri ile karekterize edilen Lİ2O-ZnO-SiO2 cam sisteminde % 11 ağ. oranına kadar çinko oksit ile yer değiştiren alüminanın, camların kristalleşme davranışlarına, cam ve cam-seramiklerin mekanik ve kimyasal özelliklerine olan etkisi incelenmiştir. Bu amaçla, alüminanın çinko oksit ile % 4, 6, 8 ve 11 ağ. oranlarında yer değiştirmesi ile beş farklı bileşimde cam hazırlanmıştır. Camlara,» daha önceki çalışmalarda yapılmış diferansiyel termal analiz (DTA) verilerine göre planlanan değişik ısıl işlemler uygulanmış, bu ısıl işlemlerle gelişen mikroyapılar taramalı elektron mikroskobunda (SEM) incelenmiştir. Isıl işlemlerin değişik aşamalarında cam fazından çökelen kristaller X-ışınlan difraktometresi (XRD) ile belirlenmiştir. Tavlanmış camların ve cam-seramiklerin eğme mukavemetleri üç noktadan eğme testi ile Instron Universal test cihazında îesbit edilmiştir. Cam ve cam-seramiklerin asidik ve bazik karekterli çözeltilere karşı dirençleri farklı konsantrasyona sahip çözeltiler kullanılarak zamana bağlı ağırlık kaybı olarak belirlenmiştir. Deneysel çalışma sonuçlan, çinko oksit ile yer değiştiren alüminanın, orijinal bileşimin camlaşma özelliğini bozmadan %8 AlaOs oranına kadar cam-seramiklerin eğme mukavemetini arttırdığı fakat camların mukavemetini değiştirmediğini, %8' den daha yüksek alümina içeriğinde cam-seramik mukavemetinde düşmeye neden olduğunu, alümina içeriğindeki artışın cam-seramiklerin asit dirençlerini arttırdığını göstermiştir. Alümina ilavesinin cam ve cam-seramiklerin bazlara karşı dirençleri üzerinde herhangi bir etkisinin bulunmadığı belirlenmiştir.
-
ÖgeBazı sıcak iş takım çeliklerinin yüksek sıcaklık aşınma davranışları(Fen Bilimleri Enstitüsü, 1996)Bu çalışmada metal ve alaşımlarının sıcakta şekillendirme işlemlerinde kullanılan, DİN 1.2344 (% 3.5 C, % 5.1 Cr, % 1.2 Mo, %0.9 V), DİN 1.2365 (% 0.29 C, % 2.5 Cr, % 2.4 Mo, % 0.5 V) ve DİN 1.2367 (% 0.31 C, % 4.9 Cr, % 2.5 Mo, %0.5 V) kalite sıcak iş takım çeliklerinin, oda sıcaklığından 500 °C'a kadar değişen sıcaklıklardaki metal-abrasiv ve oda sıcaklığındaki metal-metal aşınma davranışları incelenmiştir. Her üç çeliğin oda sıcaklığından 500 °C'a kadar değişen deney sıcaklıklarında Al203 esaslı bir abrasiv aşındırıcı üzerinde, disk üzerinde pim aşınma deneyi esasına uygun olarak yapılan metal-abrasiv aşınma deneylerinde, tüm deney sıcaklıkları ve yükleme ağırlıklarında DİN 1.2367 kalite çeliğin en yüksek, DİN 1.2344 kalite çeliğin ise en düşük aşınma direncine sahip olduğu tespit edilmiştir. Oda sıcaklığından 500 °C'a kadar değişen sıcaklıklarda yapılan aşınma deneyleriyle, yüksek sıcaklık aşınma direncinin arttırılması açısından (özellikle 400 °C'ın üzerindeki sıcaklıklarda), Mo miktarının % 1.2'den % 2.5'e çıkartılmasının, Cr miktarının % 2.5'den % 5'e arttırılmasından daha etkili olduğu saptanmıştır. 64.5 HRC sertliğe sahip sementasyon çeliğinden yapılmış aşındırıcı disk üzerinde, üç farklı yükleme ağırlığında yapılan metal-metal aşınma deneylerinde, tüm yükleme ağırlıklarında DİN 1.2344 kalite sıcak iş takım çeliğinin en düşük, DİN 1.2367 kalite sıcak iş takım çeliğinin ise en yüksek aşınma direncine sahip olduğu tespit edilmiştir.
-
ÖgeAlaşım elementlerinin çinko-alüminyum esaslı ZA8 alaşımının sertlik ve darbe direncine etkisi(Fen Bilimleri Enstitüsü, 1996)Son yıllarda Çinko endüstrisi, günümüzde birçok alanda yaygın olarak kullanılan kovansiyonel basınçlı döküm Zamak alaşımlarına ilave olarak, daha yüksek alüminyum oranlan içeren yeni bir seri Çinko-Alüminyum esaslı döküm alaşımları geliştirmiştir. Bu alaşımlar günümüzde ZA-8, ZA-12 ve ZA27 alaşımlan olarak tanınmakta ve sahip oldukları üstün mekanik ve döküm özellikleri ile endüstriyel alanlarda kullanımları her geçen gün hızla artmakta ve birçok uygulamalarda bazı alüminyum, dökme demir, pirinç ve bronz gibi konvansiyonel döküm alaşımlarının yerini almaktadırlar. Bu alaşımlar basınçlı dökümde dahil olmak üzere hemen hemen bilinen bütün döküm yöntemleri ile üretilebilmekte, ZA8 alaşımı düşük alüminyum içeriği ve düşük ergime sıcaklığı dolayısıyla sıcak kamaralı basınçlı döküm yöntemi ilede başarıyla dökebilmektedirler. Bu özelliği ve diğer ZA alaşımlarına oranla daha üstün sürünme direncine sahip olması, bu alaşımın ZA alaşım ailesi içinde ticari olarak en ilgi çekeni yapmaktadır. Bu sebeple bu alaşım en çok ilgi çeken ve özelliklerinin optimum değerlere ulaştırılması için yoğun geliştirme çalışmalarının yapıldığı bir alaşımdır. Bu çalışmada ZA-8 alaşımına ilave edilen çeşitli miktarlardaki Al, Cu, Mg, Mn, Ti, Li, Si ve Cr gibi alaşım elementierinin sertlik ve darbe direncine olan etkileri incelenmiştir. Elde edilen sonuçlardan, ilave edilen Al, Cu ve Mg'un alaşımın sertliğini büyük ölçüde arttırdığı, fakat Mn, Ti, Li, Si ve Ctfun ise sertliği etkilemediği görülmüştür. Ayrıca % 7 Al içeriğine kadar alaşımın darbe direncinde bir artış olmuş, bu oranın üstündeki ilaveler ise darbe direncini düşürmüştür. Az oranlarda Cu, Mg, Mn, Tİ, Li ve Cr darbe direncini arttırmada yararlı olmuştur. Fakat, belirli miktarların üzerindeki ilaveler de ise darbe direncinde büyük düşüşler olmuştur. Az miktarlarda Si ilavesi ise darbe direncinde büyük düşüşler göstermiştir
-
ÖgeRecrystallization and oxidation behavior of commercial purity titanium(Institute of Science and Technology, 2004)Titanyum ve alaşımları biomedikal uygulamalarda mükemmel özelliklerinden dolayı kullanılmaktadır. Ancak zayıf tribolojik performansları, servis koşullarında uzun dönem kullanımlarını sınırlamaktadır. Tİ-6A1-4V alaşımından üretilen implantlarda oluşan aşınma ürünleri çevredeki dokuyla zararlı reaksiyonlara girmektedir. Ticari saflıkta titanium üstün korozyon direnci nedeniyle dişçilik uygulamaları için mükemmel bir malzemedir. Titanyumun zayıf aşınma özellikleri yüzey mühendisliği yoluyla arttırılabilir. Yüzey sertleştirme mekanizmalarından biri oksit tabakası ve onun altında oksijen difüzyon zonu oluşturan termal oksidasyondur. Termal oksidasyon korozyon ve aşınma dayanımını artırması gibi avantajları olsa da soğuk işlemle sertleştirilmiş malzemelerde kütlesel sertliğin kaybına sebep olur. Bu çalışmada, ticari saflıkta titanyumun soğuk haddeleme ile deformasyon sertleşmesi ve termal oksidasyon ile yüzey sertleşmesi davranışı incelenmiştir. Ticari saflıkta titanyumun oda sıcaklığında haddelemesiyle yoluyla sertleşmesi HV=284.6 E0108 bağıntısı ile ifade edilebilir. Ancak, soğuk deformasyona uğramış titanyumun termal oksidasy onu esnasında yeniden kristalleşmeye bağb olarak kütlesel sertliği düşmektedir. Yeniden kristalleşme çalışmaları, Grade 2 CP titanyumun yeniden kristalleşme aktivasyon enerjisinin 57 ve 83 kJ/mol aralığında olduğunu göstermiştir. Termal oksidasyon sonucunda yüzeyde oksit tabakası ve onun altında oksijen difüzyon zonu oluşumu ile birlikte incelenen Grade 2 titanyumun yüzey sertliği artmıştır. Termal olarak oksitlenmiş numuneler üzerinde yapılan kinetik çalışmaları titanyumda, termal oksidasyon öncesinde uygulanan soğuk haddelemeye bağlı olarak oksit tabakası kalınlaşması ve oksijen difüzyon aktivasyon enerjisinin sırası ile 75-225 ve 122-204 kJ/mol olduğunu ortaya çıkarmıştır.