Türkiye inşaat sektöründe proje değişiklikleri yönetimi-sistem dinamikleri yaklaşımı ile nedensel döngü diyagramlarının oluşturulması

Abstract

Tezin amacı Türkiye İnşaat Sektöründe, geleneksel yapım sürecinde, yapım aşamasında meydana gelen proje değişikliklerinin tanımlanması, tanımlanan bu değişikliklerle ilgili mevcut proje değişiklikleri sınıflandırma sistemlerinin incelenmesi, projeye bütünsel bir bakış açısı geliştirebilen en uygun sınıflandırma sisteminin belirlenmesi ve bulguların Türkiye ölçeğinde bir alan çalışması ile araştırılmasıdır. Elde edilen verilerle, bir değişiklik kontrol modeli olarak önerilen Nedensel Döngü Diyagramları oluşturulmuştur. Tezin amacının, yönteminin, kapsam ve sınırlarının anlatıldığı 1. Bölüm'ün ardından 2. Bölümde, inşaat projelerinin özellikleri incelenmiştir. Proje evreleri, proje katılımcıları, proje teslim sistemleri ve sözleşme tipleri tanımlanmış, sonraki bölümlerde sıkça kullanılan bu kavramlar açıklanmıştır. 3. Bölüm'de proje değişiklik yönetimi ele alınmıştır. Öncelikle proje değişiklikleri ile ilgili genel kavramlar açıklanmış, literatürde yapılmış bir çok proje değişiklikleri sınıflandırma sistemleri incelenmiştir. Eksik ve(ya) yeterli yönleri değişikliklerin raporlanması, değerlendirilmesi vb özelliklerine bakılarak belirlenen bu sınıflandırmalar içerisinde, tezin amacına en uygun yaklaşım olarak Vorapajev'in çalışması belirlenmiştir. Vorapajev proje değişikliklerini PMI (Project Management Institute) yaklaşımı Üe sınıflandırırken proje dışı etkileri de göz önünde bulundurarak kapsamlı bir proje değişiklik yönetimi sistemi önermiştir. 4. Bölüm'de PMI' a göre kapsam-süre-maliyet-kalite-risk-insan kaynakları- sözleşme/temin-iletişim değişiklikleri başlıklarında yapılan inceleme detaylandırılmış, literatürde karşılaşılan proje değişiklikleri (değişiklik talimatları, yapım ile ilgili değişiklikler, hak talebi sebepleri...) bu başlıklar altında değerlendirilmiştir. 5. Bölüm, Sistem Dinamikleri Yöntemi'ni (SDY) anlatmaktadır. Öncelikle yöntemin genel kavramları ve sistem yaklaşımı anlatılmış, daha sonra inşaat projelerinin ve proje değişikliklerinin incelenmesinde yöntemin uygunluğu vurgulanmıştır. "Proje değişiklikleri başka proje değişikliklerine neden olur" düşüncesi ile SDY' den kavramsal boyutta esinlenümiştir. SDY'nin ük adımlarından olan "nedensel döngü diyagramlarının oluşturulması", kapsam- süre-maliyet değişikliklerinin kendi içinde ve birbirleriyle olan etkileşiminin gösterilmesinde kullanılmıştır. Diyagramlara veri oluşturmak amacıyla Türkiye inşaat sektörüne yönelik bir alan çalışması yürütülmüştür. Alan çalışması, inşaat profesyonellerine yönelik olarak hazırlanan bir anket ile gerçekleştirilmiştir. Proje değişiklikleri ve yönetimi ile ilgili çoktan seçmeli soruların yanında değişiklerin birbiri ile etkileşiminin sorulduğu tablolar hazırlanmıştır. 6. Bölüm' de alan çalışmasının amacı, kapsamı, sınırları, katılımcı özellikleri anlatılmış, her sorunun hedefi ve anket sonuçları değerlendirilmiştir. Tablolardan elde edilen verilerle de değişikliklerin değerlendirilmesinde ve kontrol edilmesinde amaçlı "Nedensel Değişiklik Döngü Diyagramları" oluşturulmuştur. 7. ve son bölümde, proje değişiklikleri ile ilgili literatür araştırması ve alan çalışması sonucunda elde edilen bulgular tartışılmış, Türkiye İnşaat Sektörü ile ilgili sonuçlar çıkartılmıştır. Tezin kapsam ve sınırları tekrarlanarak daha sonra yapılabilecek çalışmalar için önerilerde bulunulmuştur.

"Change" is such an ordinary fact that we are faced to it about science, politics, art etc. The most general explanation for this is as follow: "changes are the only things which do not change". Basic rule of the nature is being afraid of uncertainites and changes which are not known well. Construction is a complex system that has various inputs with different kinds of interrelationships. Beside this complexity, project changes create more difficult conditions and unpredictable affects if they are not evaluated and planned before. The aim fo this research is to have an idea about project changes and their effects. Project changes which generally happen and affect the project performance negatively are reviewed. In the field study, obtained data is evluated with the approach of System Dynamics Methodology (SDM). Section 1 is about the aim, method, scope and boundaries. Features of construction projects are mentioned in the Section 2. Project phases, project participants, project procurement types and contract types are described in this part. In the Section 3, project change management is explained. General terms of project changes are briefly mentioned and various change classification approaches are discussed in this part. Deficiencies and strong parts of these classifications are defined and finally the most suitable classification for the aim of this study is selected from Vorapajev who makes his own system according to PMI (Project Management Institute) approach. Furthermore, his change management system includes the external affects and so that he presents a comprehensive change management system. Project changes are classified according to PMI units and reviewed for the following headings: scope, time, cost, risk, human resource, contract/procurement and communication. Project changes in the literature (change orders, constructive changes, reasons for claims..) are distributed over these groups and detailly reviewed in the Section 4. Section 5 is about the System Dynamics Methodology (SDM) which is chosen for evaluating project changes. Firstly, the general terms and the system aproach are detailly explained, then availability of the system for evaluating construction projects and project changes is stressed. SDM is used with a conceptual inspiration to support the idea of 'project changes cause other project changes'. Building "casual loop diagrams", which is also an SDM step, is used to display interrelationship of scope-time-cost changes in the construction projects. Data for this diagrams is obtained from the field study which covers Turkish Construction Sector. An inquiry is prepared for the field study. There are multiple choice questions for project changes and change management. Also there are some tables to have data about inter&cross relationships of project changes. In the Section 6, field study is described with the aim, method, scope and boundaries further inquiry participants. Results from the field study are discussed and data comes from their tables in the inquiry lead casual loop diagrams to be generated. In the last part, Section 7, data gathered from the fields study and information supplied from the literature study are discussed. Evaluations are arranged for the Turkish construction sector. Scope and the boundaries of the thesis is reminded; further studies are couraged and proposed.