Derin Çekilebilirlik Özelliği İçin Soğuk Haddelenmiş Otomotiv Çeliklerinde Proses Parametreleri Ve Alaşım Elementlerinin Optimizasyonu

Abstract

Otomobil dış panelleri için üretilen yeni arayer atomsuz (Interstitial Free) IF çelikleri, düşük miktarlarda karbon ve azot içermeleri nedeniyle biçimlendirmeye çok uygun çeliklerdir. IF çeliklerinde, şekillendirilebilme özelliğini olumsuz yönde etkileyen ara yer atomlarının (C ve N), çelik üretim prosesi esnasında bileşimden kontrollü bir biçimde uzaklaştırılması Titanyum (Ti) ve/veya Niyobyum (Nb) atomlarının C, S ve N atomları ile reaksiyona girerek çökelti fazları oluşturması ile olmaktadır. Endüstriyel ölçekte gerçekleştirilen bu çalışmada, çelik kimyasal bileşiminde bulunan Nb ve Ti elementleri ile soğuk haddeleme ve sürekli tavlama parametrelerinin kontrolü ile optimizasyonu ve mekanik özelliklerde oluşan değişimler irdelenmiştir. Çalışmalar neticesinde Nb+Ti elementleri içeren bileşimlerinde yüksek ezme oranları (%80) ve tavlama sıcaklıklarında (870°C) yüksek r değerleri elde edilmiştir.

Interstitial Free steels (IF) are very suitable material for automobile outer body panel applications because of their outstanding formability properties. Elimination of interstitials (C, N and S) damaging formability property is achieved through careful control of the steelmaking process by the addition of titanium and/or niobium to react with carbon and nitrogen to form precipitates. In this study, mechanical properties related to with steel chemical composition by optimizing Titanium (Ti) and Niobium (Nb) contents and continuous cold rolling and annealing parameters were investigated in industrial scale. As a result, the highest r values were obtained at 80% cold deformation ratio and annealing at 870°C for steel coil with Nb+Ti alloying addition