Sürdürülebilir Kentsel Gelişmeye Sosyo-kültürel Bir Yaklaşım : Bursa Örneği

Abstract

Son yıllarda dünyada ve Türkiye‘de yaşanmakta olan teknolojik ve ekonomik gelişmeler nedeni ile başlayan küreselleşme süreci beraberinde hızlı bir kentsel değişim ve dönüşüm sürecini de getirmiştir.Yaşanan bu süreçlerin olumlu getirileri bulunmakla birlikte, uygulanan yanlış politikalar plansız, alt yapısız ve sağlıksız kentsel çevreler içeren kimliksiz kentlerin gelişmesine neden olmakta ve dolayısıyla insanların fiziksel , sosyo-kültürel ve psikolojik ihtiyaçlarının karşılanmasında çok yetersiz kalınmaktadır. Bu olumsuz gelişmelerin farkına varılmasıyla “sürdürülebilirlik“ kavramı ortaya atılarak sağlanmasının yolları araştırılmaya başlanmıştır. Ancak değişen yaşam şekli ile doğal kaynaklar arasındaki olumsuz etkileşimin sürdürülebilirlik için büyük bir tehdit olduğu düşünüldüğü için çalışmalar problemin fiziksel boyutu üzerinde odaklanmıştır. Halbuki, genellikle ihmal edilen sürdürülebilirliğin sosyo-kültürel boyutu, değişen çevresel ihtiyaçlara karşı sosyal ve ekonomik organizasyonda yapılacak temel değişikliklerin ekolojik anlamdaki sürdürülebilirliğin de önemli bir gerekliliği olduğunu ifade etmektedir. Bu durumda, sürdürülebilirliğin sosyo-kültürel boyutlarının ihmal edilmiş olması önemli bir eksiklik olarak saptanmış ve çalışmanın problemi olarak belirlenmiştir. Bu çalışmada çok yönlü bir kavram olan sürdürülebilirlik sosyo-kültürel bakış açısıyla ele alınarak, kentsel çevrenin oluşumu ve yaşanmasında önemli rolü olan konut alanlarında, sürdürülebilir kentsel gelişme bağlamında irdelenmektedir. Bu amaçla bütüncül bir yaklaşımla bileşenleri belirlenerek geliştirilen kavramsal çerçeve “sürdürülebilir kentsel gelişme-kültür-konut alanları” etkileşim sistemini ifade etmekte ve bu etkileşim dönüşümsel yaklaşımla irdelenmektedir. Etkileşim sisteminin sürdürülebilirlik çalışmalarında kullanılabilirliğini sınamaya yönelik, senaryo yazımı yöntemi ve geri beslemeli tahmin tekniği ile, geliştirilen model yardımı ile “konut alanlarında sürdürülebilir kentsel gelişmenin sosyo-kültürel açıdan sağlanabilmesinin yolları” nın belirlenmesi amaçlanmaktadır. Model Bursa kenti için geliştirilmiş ve örnek inceleme alanı olarak seçilen Bursa kentindeki bir geleneksel konut alanında uygulanmıştır.

In recent years, the globalization process has brought about rapid urban development and transformation processes. With all due positive impacts, these processes and wrong policies produce, unplanned cities that can’t meet the physical, socio-cultural and physological needs of their residents. The concept of “ sustainability “ and studies about it have come on the world’s agenda thanks to the awareness to these negative progresses. However , studies are focused on environmental dimensions of the problem. Whereas, the often-neglected socio-cultural dimensions of sustainability underline the fact that the fundamental alterations in social and economic organizations in response to the changing environmental needs are prerequisites of ecological sustainability. In this context, the insufficiency of studies about socio-cultural dimensions of sustainability has been determined as a significant deficiency and identified as the concern of the study. In this study, the concept of sustainability has been studied in the context of sustainable urban development and in housing areas in a socio-cultural perspective. The conceptual framework of “ sustainable urban development – culture –housing areas interaction system “ has been developed. It’s components have been determined with an integral approach and the interaction among them has been examined from a transactional perspective with the help of a model developed for Bursa. The aim of the model is to identify strategies for the achievement of sustainable urban development in the selected housing area of Bursa. These strategies will emphasize the importance of socio-cultural factors for the achievement of sustainable development in housing areas and point out the need to use them in practice.