İkincil Altın Kaynaklarıdan Altın Geri Kazanım Ve Rafinasyon Prosesinin Optimizasyonu

Abstract

Altın eski çağlardan beri insan oğlu için güç ve zerafet simgesi sayılmış ve bu yüzden de çok yüksek miktarlarda kullanılmıştır. Bu yüksek talebin karşılanabilmesi için çok büyük miktarlarda üretim yapılmakta ve üretim sırasında çeşitli oranlarda altın içeren atıklar oluşmaktadır. Bu çalışmanın amacı; ülkemizde altın geri kazanımı sırasında çevresel faktörler hiçe sayılarak ve ilkel metotlar kullanılarak, altın kaybı pahasına uygulanan yöntemlere alternatif bir proses geliştirmek ve optimizasyonunu sağlamaktır. Çalışmada karmaşık yapısı dolayısıyla geri kazanım işleminin zor olduğu cila ramatından altının tekrar elde edilmesi amaçlanmaktadır. Yapılan deneysel çalışmalar neticesinde; altının kral suyu ortamında çözümlendirilmesi için, 60-100 °C sıcaklık aralığında saf altın ve beyaz, kırmızı ve yeşil altın alaşımları ile çalışılmış ve uygun klorik ve nitrik asit oranları belirlenmiştir. Çalışılan asit miktarlarına göre çözümlendirme süresi 2 - 2,5 saat aralığında değişmektedir. Kral suyunu oluşturan asit miktarları ve oranları belirlendikten sonra sodyum bisülfit kullanılarak çöktürme deneyleri yapılmıştır. Optimum bisülfit miktarında, çözümlendirmede fazla klorik ve nitrik asit kullanımının çökme verimine etkisi incelenmiştir. Elde edilen bu veriler daha sonra yarı endüstriyel bir sistemde denenerek proses şartlarının üretime uyarlanması sağlanmıştır. Ramatın atık olarak kompleks bir yapıda olması altın içeriğinin belirlenebilmesi için uygun numune alınmasını imkansız hale getirmektedir. Bu sorunu giderebilmek ve analiz yapılmaya uygun numune almayı sağlayabilmek amacıyla ramat külüne ön işlemler uygulanmış ve kül homojen hale getirilmiş, numune alma bu işlemleren sonra gerçekleştirilmiştir. Sürekli çalışan bir sistemin dizaynı ve bütün deneysel çalışmalar neticesinde elde edilen veriler ile altın için uygun bir geri kazanım prosesi oluşturulmuştur.

Gold has been utilized as the symbol of power and elegance; therefore, it has been used at enormous amount in jewellery since ancient times. In order to be able to satisfy this continuously high demand, large amount of jewel has been produced and during the production process, wastes containing different ratios of gold are formed. The aim of this study is to develop and optimize an alternate process to the primitive methods in which the environmental factors are disregarded and extreme gold losses are not taken into account. As the result of the experiments, the convenient acid ratios were identified with a view to form the aqua regia to dissolve the pure gold and white, red and gren gold alloys in the interval of 80-100 °C. According to the acids amounts that were tried in the experimental studies indicate the dissolution period between 2 and 2,5 hours. Chemically precipitation stage followed the aqua regia dissolution after determining the optimum acid ratio. Later on, the effects of the excess amounts of hydrogen chloride and hydrogen nitride on the precipitation stage are studied . The adaptation of the process conditions to industrial production was provided by studying the data obtained in a semi-industrial system. Polishing powders has complex structure as a waste that makes sampling to obtain the included gold amount and this complexity makes analizing impossible. In order to eliminate this problem and to provide sampling convenient to be able to analyse, pre-treatment was applied to the polishing powder’s ash to homogenize, and sampling was performed after all this procedure. As the result of the designing a continuous operating system and the data gained from the experimental studies, a recycling process was generated.