Türkiye’de Gayrimenkul Eski Eserler Ve Anıtlar Yüksek Kurulu Sonrası Kültür Mirası Korumasının Gelişimi Ve Uygulama Sorunları

Abstract

Türkiye’de kültür ve tabiat varlıklarının korunmalarını sağlamak üzere kararlar almakla yetkili tek kurum 1951 yılında Milli Eğitim Bakanlığı bünyesinde oluşturulmuş ve halen Kültür ve Turizm Bakanlığı bünyesinde yer alan koruma kurullarıdır. Söz konusu kurulların uygulama alanını yönlendiren kararlarının tarihsel süreçte incelenmesi, izlenen koruma politikasını göstermesi açısından önem taşımaktadır. Bu nedenle, tez kapsamında Türkiye’de 2003 yılında sayısı 20’ye ulaşan koruma kurullarından biri olan Adana Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’nun görev alanında yer alan kültür ve tabiat varlıkları hakkında 1951-2002 yılları arasında alınan 6186 kararın içerik analizi yöntemiyle incelenmesi bu şekilde izlenen politika ve bu süreçte karşılaşılan sorunların ortaya koyulması hedeflenmiştir. Kültür ve tabiat varlığı korumasında, 1950’li yıllarda merkezde örgütlenen karar organının karşılaştığı sorunlar, 1983 yılı sonrasında merkez örgütünün yanı sıra bölge ölçeğinde örgütlenme politikasının olumlu ve olumsuz yanları, mevcut yasal ve kurumsal yapıdaki aksaklıklar, kararları etkileyen etmenler, uygulama öncesinde karşılaşılan sorunların uygulama alanına etkileri saptanmış çözüm önerileri sunulmuştur.

In order to obtain the conservation of cultural and natural heritage in Turkey, the only authoritative decision making institutions are the Conservation Councils , founded in 1951 under the institution of Ministry of National Education and presently functioning under the organization of Ministry of Culture and Tourism. Analysis of decisions taken by the Councils in the historical process has a particular importance in revealing of the followed conservation policy. Aiming to reveal the policy and the problems faced in the process, in the scope of this thesis the content analysis of the 6186 decisions is made concerning the cultural and natural heritage under the influence area of “Conservation Council of Adana Natural and Cultural Heritage , one of the conservation councils in Turkey, whose number reached 20 in 2003. In the conservation of cultural and historical heritage, problems faced by the central decision making authority in 1950, favorable and unfavorable parts of the policy of regional organization beside the central one after 1983, defects in the legal and institutional structure, factors affecting the decisions, influence of problems faced prior to practice on the practice area were detected and suggestions for solution were made