Tarihi Kentlerde Tarihi Park Ve Bahçelerin Değerlendirilmesi Ve İstanbul Örneği

Abstract

Kentlerde, göçünde etkisiyle daha büyük boyutlara ulaşan hızlı nüfus artışı ve bunun getirdiği yoğun iskan alanları kentlerin yapısını değiştirmektedir. Bu nedenle İstanbul gibi büyük yerleşmelerde rekreasyon alanlarına ihtiyaç her geçen gün artarken bu alanların korunamayıp azalması ve yok olması sözkonusudur. Burada yeralan tarihi park ve bahçeler de değişen sosyal ve fiziksel şartlardan etkilenmekte ve baskılara dayanamayıp değişime uğramaktadır. Bu çalışmanın amacı; bu tarihi yeşil alanların günümüze kadar ulaşırken nasıl bir değişimden geçtiği, bu değişimden ne kadar etkilendiği ve günümüzde nasıl kullanıldığının belirlenmesidir. Bu belirlenirken; dünyadaki İstanbul gibi büyük ve önemli şehirlerde de tarihi parkların çeşitli yüzyıllarda nasıl değiştiği ve günümüze kadar gelirken nasıl bir süreçten geçtiği ve bugün nasıl kullanıldığı araştırılacaktır. Daha sonra ise, tarihi parklardan Gülhane ve Yıldız Parkı’nın tarihi süreç içindeki gelişimi daha detaylı olarak anlatılmış ve bu alanlarda anket ve gözlem yapılarak günümüzde nasıl kullanıldığı, içindeki fonksiyonların neler olduğu ve günümüzde nasıl değiştiği ve bu alanların ne durumda olduğu değerlendirilmiştir. Londra, Paris ve Viyana’daki tarihi park ve bahçelerinin tarihi süreç içinde nasıl değiştiği incelendiğinde; bu alanların halka açıldıktan sonra da oldukça iyi korunduğu, sadece bazılarında bir iki çok küçük parçanın yokolması dışında günümüze ulaştığı görülmektedir. İstanbuldaki tarihi park ve bahçeler ise; zamanla yeterince korunamamış ve bazıları tamamen ve bir bölümü de kısmen yokolmuştur. Günümüze kadar ulaşanların çoğu ise zaman içinde olumsuz yönde değişmiştir.

The population explosion in the cities due to immigration and the resultant intense settlement areas have changed the urban structure. In the metropolitan settlements like İstanbul, the need for recreational areas is being felt more and more and the number of such areas is getting shrunk owing to the lack of protection. Some parks and gardens are a part of this heritage and being unable to resist the pressures, these historical parks and gardens have inevitably been affected by the changing social and physical conditions. The aim of this thesis is to determine what kind of changes these green areas have undergone through time and how these changes have affected them until today and how they are used now. While doing this, we will also study how important historical parks situated within important metropolises have changed, what phases they have gone through, and how they are used today. In this way, we will discuss how historical parks and gardens are used in different countries, and how they have reached to the present time. Then, , the development of Gülhane and Yıldız Parks during the historical process have been told in detail and it has been evaluated that how they are used today and what functions they serve and what changes they have gone through and the present conditions of said Parks in result of questionnaires and observations conducted on these areas. As the transformation process of examined historical parks of London, Paris and Vienna in time was handled, it has been apparent that these areas have been well protected even after opening to public and reached today if we except a few small parts. But historical parks of İstanbul, gardens could not be adequately protected in time and some of them have been destroyed in part or whole. The majority of these parks and gardens reaching today have incurred to some changes.