Mekan Algısı Ve Psiko-sosyal Kalitenin Ölçülebilirliği Üzerine Bir Araştırma: Armada Hayat Sokağı Örneği

Abstract

İnsan ve mekan ilişkisi nasıl şekillenir? Bu etkileşim sürecine algısal ve davranışsal durumların etkisi nelerdir? Mekanda insanların görsel olarak dikkatini çeken ögeler nelerdir ve bu ögeler neye göre belirlenir? İnsan ve mekan etkileşimi hem geleneksel hem de güncel teknikler kullanılarak nasıl analiz edilebilir? Tez çalışmasında bu sorulara cevap olabilecek; mekanın kullanıcısı tarafından nasıl algılandığı ve hangi mekansal ögelerle iletişim kurulduğu ve neden bu noktaların dikkati çekmiş olabileceği fiziksel, algısal ve psiko-sosyal boyutta irdelenmekte ve tartışılmaktadır. Öte yandan mekansal ihtiyaçların ne ölçüde karşılandığının, mekansal memnuniyet düzeylerinin, algısal ve davranışsal durumların analiz edilmesi çalışma kapsamını oluşturan diğer konulardandır. Bu çerçevede; çalışma alanı olarak, Ankara'da bulunan 'Armada Hayat Sokağı' seçilmiştir. İki AVM yapısı ve iş kulesi arasında kalan, kentli kullanımına ve erişimine açık, tüketim dayatmasından bağımsız olarak vakit geçirilebilen bu alanda Armada Hayat Sokağı adında bir sokak oluşturulmuştur. Bu yönüyle bilindik içe dönük AVM tipolojilerinin aksine, insanların bir araya gelmesine ve sosyal, kültürel aktivitelerin üretilmesine olanak tanınmıştır. Armada Hayat Sokağı aynı zamanda; kentteki diğer akslarla birleşerek uzayabilecek bir yaya yolunun parçası olması bakımından da önemli bir lokasyon olarak kabul edilmektedir. İnsan ve mekan arasındaki çift yönlü etkileşimin algısal ve davranışsal analizlerinin Armada Hayat Sokağı özelinde yapılması, alan çalışmasının kapsamını oluşturmaktadır. Bu doğrultuda tez çalışmasında; değişen koşul, durum ve mekansal ihtiyaçlar ekseninde, çalışma alanının kullanıcılar tarafından nasıl algılandığı, mekansal memnuniyet ve mekansal tatminlerinin ne düzeyde olduğu ve buna paralel olarak kullanıcı davranışlarının nasıl şekillendiği irdelenmiştir. Bununla birlikte kullanıcıların hangi mekansal ögeler ile görsel iletişim kurduğunun, hangi ögelerin görsel dikkati çektiğinin ve hangi sebeple bu noktalara odaklanılmış olabileceğinin analiz edilmesi çalışmanın amacını oluşturmaktadır.

How is the relationship between man and space shaped? What is the impact of this interaction process on perceptual and behavioral situations? What are the things that attract people's visual attention and what are these things determined? How can human and environmental interaction be analyzed using both traditional and current techniques? In the thesis study behavioral and perceptual concepts that may be answered to such questions are addressed and discussed in the psycho-social dimension. A street called Armada Life Street was created in this area, which is between the two shopping center buildings and the business tower, open to urban use and accessibility, can be spent time independently of the imposition of consumption. Unlike the inward-oriented shopping mall typologies that are known for this purpose, it is allowed people to come together and produce social and cultural activities. It is also regarded as an important location because it is a part of a pedestrian road that can be joined to other axles in the city at the same time. Making of perceptive and behavioral analysis of bi-directional interaction between man and space specific to Armada Life Street constitutes the scope of the study. In this regard, in the thesis study; it has been scrutinized that how the study area is perceived by the users, what is the level of satisfaction and gladness and how user behaviors are shaped accordingly in the context of changing conditions, circumstances and spatial needs. However, the analyzing of which spatial documents the users have established visual communications, which elements attract visual attention and for which reason it may have been focused on these points have made up the purpose of the study.