Yapı Denetiminin Dünyadaki Uygulamaları Ve Türkiye’deki Gelişim Süreci

Abstract

Bu çalışmada öncelikle yapı denetimi kavramının dünya genelindeki tarihsel gelişimi incelenmiş, özellikle Anadolu tarihinde meydana gelen doğal afetler ile bunlara karşı alınan tedbirlerden bahsedilmiştir. Daha sonraki bölümde günümüzde gelişmiş ülkelerde uygulanmakta olan yapı denetim sistemleri araştırılmış ve örnek alınan her ülkedeki sorumluluk ve denetim anlayışları ayrı ayrı açıklanmıştır. Burada inceleme konusu olan ülkelerin hemen hepsinde sigorta güvencesinin, sistemleri tamamlayan bir unsur olarak kullanıldığı görülmüştür. Bunun üzerine sigorta kavramı incelenmiş, sigortanın temel ilkelerinden bahsedilmiş, Türkiye’de ve dünyadaki gelişim süreci araştırılmıştır. Daha sonra sigorta kavramı daha özele indirgenerek inşaat sigortalarından bahsedilmiş, bu sigortaların temel özellikleri, dünyadaki ve ülkemizdeki uygulama alanları araştırılmış ve gelişmiş ülkelerde yapı denetim sistemlerini hangi anlamda ve hangi şartlar altında güvence altında aldıkları ortaya konmuştur. Çalışmanın ikinci kısmında Türkiye’de uygulanan ve 1999 yılında meydana gelen depremlerden sonra yürülükten kaldırılan yapı denetim sistemi ele alınmıştır. Bu sistemin tarafları, kamu ve özel sektör açısından işleyişi incelenmiş, çalışmanın ilerleyen bölümlerinde değişik kesimlerden sisteme getirilen eleştiriler ile çözüm önerileri geniş biçimde ortaya konmuştur. Tezin son bölümlerinde ülkemizde yürülüğe konan yeni yapı denetim sistemi incelenmiş, inşaat ve sigorta sektörünün yeni sisteme bakış açısından bahsedilmiştir. Burada sistemin aksayan yönleri gerek inşaat gerekse sigorta sektörünün bakış açısından yansıtılmıştır.Sonuçlar ve öneriler kısmında yazarın yaptığı araştırmalar sonucu bugün yürürlükte olan yapı denetim sistemi hakkındaki kendi görüş ve önerileri yer almaktadır.

In the first chapter of this thesis, the worldwide development of construction control and the disasters that occured in Anatolia including precautions against the possible ones were mentioned. The following chapter explains construction control methods applied in developed countries and also the supervision comprehension of these systems. The researches point that insurance guarantee is used as an accomplishment for most of the systems. Thus, the insurance concept was studied including the basic principles of insurance and the development process in Turkey and all over the world. Later, the concept of insurance was more specialized and the construction insurances were studied including the basic properties, the global application areas of these insurances and how developed countries would bind them with their construction control systems. The second part of this study contains researches about the old construction control system in Turkey which was abolished after the major earthquakes that took place back in 1999. The parties of this system including the systems process for public and civil sector were discussed and later on, the critics and the solution methods for this system were also mentioned. The last chapters of this thesis explain the basic properties of the new construction control system and the critics made by both construction and the insurance sectors. The last part of this study consists of conclusions and author’s recommendations about the new system.