Yeşilköy Tren İstasyonu Yapılar Grubu Restorasyon Projesi

Abstract

Osmanlı İmparatorluğu’nda demiryolu imtiyazlarının çoğu, yabancı sermayeli özel demiryolu şirketlerine verilmiştir. İstanbul’un Avrupa demiryolu ağıyla bağlantısını sağlayan demiryolu da 1870’li yıllarda Fransız sermayesi ve işgücüyle gerçekleştirilmiştir. Hattın başlangıç kısmı olan Sirkeci-Küçükçekmece arasındaki istasyonlar bir tip proje uyarınca inşa edildiğinden, bu istasyonlardaki yapılar birbirinin tekrarı niteliğindedir. Sirkeci-Halkalı banliyö hattındaki tüm istasyonlarda, yapı yoğunluğu ve çeşitliliği incelenmiş ve Yeşilköy Tren İstasyonu, tez konusu olarak seçilmiştir. İstasyonda, odunluk, depo gibi tamamlayıcı yapılarla birlikte 33 adet demiryolu yapısı bulunmaktadır. XIX. yüzyıldan günümüze, demiryolu teknolojisinde önemli gelişmeler kaydedilmiştir. Buharlı lokomotiflerin yerini, günümüzde kullanılan elektrikli trenler almıştır. Gelişen teknolojiye paralel olarak, istasyondaki birçok yapı işlevini kaybetmiş, terkedilmiş ve yokedilmiştir. Birtakım yapılara ise çeşitli ekler yapılarak günümüz ihtiyaçları karşılanmaya çalışılmıştır. İstasyonda fiziksel varlığını koruyan fakat terkedilmiş olan üç adet yapı, gerek boyut gerek mimari değerlilik açısından, istasyon yapılar grubunun en önemli yapılarındandır. Önemli bir yapı stoğu oluşturan bu yapılar, bir dönemin teknolojisini, yapım tekniğini ve yaşam koşullarını yansıttığından, gelecek nesillere aktarılmalıdır. İstasyondaki tüm yapıların mevcut durumlarının tespit edilmesi için detaylı ölçüm ve rölöve çalışması yapılmış; yapıların ve istasyonun tarihine ilişkin araştırma yapılmış ve bu çalışmaların sonucu olarak bir restorasyon önerisi hazırlanmıştır. Bu öneri kapsamında, istasyondaki tüm yapılarda görülen her bozulma için müdahale önerisi getirilmiştir. Ancak, yapıların korunması için sadece onarımın yeterli olmayacağı göz önünde bulundurularak; sürekli bakım sağlanması amacıyla, terkedilmiş yapılara ilişkin yeni kullanım teklifleri sunulmuştur.

Most of the railway building concessions in the Ottoman Empire, were awarded to private railway companies financed by foreign capital. The railway connecting İstanbul to the European rail-net, is built in 1870’s with the French fund and work force. The starting section of the railway, between Sirkeci and Küçükçekmece, was built using a typical project; therefore, the buildings at these stations are repetitions of each other. Considering the amount and the variety of the buildings at each station between Sirkeci and Halkalı, Yeşilköy Railway Station was chosen as the topic of the thesis. There are 33 railroad buildings at the station, including the complementary buildings such as wood-sheds and toilets. The railroad technology has developed tremendously since the XIXth century. The steam-engine locomotives are replaced today with the electrical trains. To accommodate with the changing technology, many buildings at the station were abandoned and annihilated,and some additions were made to other buildings, in order to suffice the needs of the day. The three abondoned buildings that still remain at the station, are the most valuable buildings in terms of size and architectural quality. These buildings that make up a recognizable building stock, reflect the technology, the building methods and the life standarts of the past, and they must be handed over to the next generation. A detailed measuring work is done in order to determine the present status of the buildings; research has been done about the history of the station, and a restoration project is offered as a result. The treatment for each damage at all buildings is offered. However, treatment itself is not enough for the buildings to be restored. In order to establish continuous maintenance, new functions are assigned to the abondoned buildings.