Manevra Ve Sevk Sistemi Seçiminde Bulanık Çok Kriterli Karar Verme

Abstract

Bu çalışmada boğaz hattında çalışacak çift başlı yolcu ferileri için uygun sevk ve manevra sistemi seçiminde sistematik bir karar verme algoritması geliştirilmeye çalışılmıştır. Çözüm için Çok Kriterli Karar Verme ve Bulanık Çok Kriterli Karar Verme yöntemleri incelenerek, probleme uygun yöntem araştırması yapılmış ve eldeki verilere göre uygun yöntem tespit edilmiştir. İTÜ Gemi İnşaatı ve Deniz Bilimleri Fakültesi ARGE grubunun 1992 yılında Türkiye Denizcilik İşletmeleri (TDİ) için yaptığı projenin verileri bu çalışmada esas alınmıştır. Bu projede ön plana çıkan üç alternatif (sabit hatveli pervane ve vec-twin dümen, dönebilir iticiler ve sikloidal pervane) kullanılmıştır. Karar matrisinde elde edilen değerler bulanık veya sözel olduğu için çözüm yöntemleri olarak bulanık çok kriterli karar verme yöntemlerini kullanmak zorunluluk haline gelmiştir. Mevcut problem çözümü için Yager ve Chen’in bulanık çok kriterli karar verme (FMADM) yöntemleri kullanılmıştır. Bu iki yöntemin genel özelliği; kullanımlarının kolay, sonuçların güvenilir ve fazla matematiksel işlemlere de ihtiyaç duyulmamasıdır. Bu çalışmada Yager’ in yönteminde öz değer ve öz vektör hesabıyla elde edilen kriter ağırlıkları Chen’ in yönteminde de aynı şekilde kullanılmıştır. Böylece iki yöntemle de elde edilen sonuçlar arasında bir ilişki kurmak mümkün olmuştur. Yager ve Chen’ in yöntemiyle yapılan çalışma sonunda “Dönebilir İticiler” optimum çözüm olarak bulunmuştur.

In this study to select an appropriate propulsion and maneuvering system for double ended passenger ferries, a decision-making procedure is developed. For solution, multi attribute decision making and fuzzy multi attribute decision-making methods are examined, appropriate method for the problem is examined and most appropriate method is determined. Data of project which is done for T.D.İ. by I.T.U. Naval Architecture and Ocean Engineering Faculty R&D is assumed to be a base for this study. The three alternatives (conventional propeller with and high lift rudder, Z drive and cycloidal propeller) which are come to the fore are used in this study. Since the values obtained in the decision matrix are fuzzy or linguistic, as solution methods, using multi attribute decision-making methods become indispensability. Yager and Chen’s FMADM methods are followed in this study. In this study, attribute weights which is obtained by eigenvalues and eigenvectors calculation in Yager’ s method is used by the similar way in Chen’ s method. So it is possible to make a comparison between results that is obtained by both methods. In the result of the study with Yager’ s and Chen’ s method, “Z Drive” has been found as the optimum solution.