Gemide Çalışma Koşullarının Gemi Adamları Üzerindeki Olumsuz Etkileri

Abstract

GEMİDE ÇALIŞMA KOŞULLARININ GEMİ ADAMLARI ÜZERİNDEKİ OLUMSUZ ETKİLERİ ÖZET Çalışma şartlarından doğan bir sendrom olan Tükenmişlik, kişilerin mesleğin özgün anlamı ve amacından kopması, hizmet verdiği insanlarla ilgilenemiyor oluşu yada aşırı stres ve mesleki doyumsuzluğa tepki olarak kişinin kendini işinden geri çekmesidir. Bu çalışmanın amacı Türk bayraklı ticari gemilerde çalışan farklı görevlerdeki gemiadamlarının tükenmişlik düzeylerini belirlemek; ayrıca, tükenmişlik durumlarının gemiadamlarının yaşlarına, denizde çalışma sürelerine ve gemideki görevlerine göre farklılıklarını ortaya koymaktır. Araştırmanın örneklem hacmini Türk ticaret gemilerinde çalışan 4’ü “Kaptan”, 8’i “Güverte Zabiti”, 8’i “Makine Zabiti”, 15’i “Güverte Personeli”, 8’i “Makine Personeli” olarak 43 Gemiadamı oluşturur. Çalışmada Maslach Tükenmişlik Envanteri’nden esinlenerek geliştirilmiş 23 maddelik Gemiadamı Tükenmişlik Anketi (GTA) kullanılmıştır. Ankette gemiadamlarının tükenmişlik durumu ‘Duygusal Tükenme (9 madde), Duyarsızlaşma (5 madde) ve Kişisel Başarı (9 madde) olmak üzere toplam üç alt ölçekte değerlendirilmiştir. Verilerin analizinde, SPSS 16.0 paket programı (Sosyal Bilimler için İstatistik Paket Programı) kullanılmıştır. Kullanılan verilere öncelikle Güvenilirlik Analizi uygulanmış, sonra Kolmogorov-Smirnov Normallik Testi, gemiadamlarının demografik özelliklerine göre farklılık analizleri, non-parametrik testlerden Ki-Kare analizi ve tükenmişlik alt boyutları arasında Korelasyon (ilişki) analizi yapılmıştır. Çalışmanın sonucunda; gemiadamlarının Duygusal Tükenmişlik alt boyutunda tükenmişlik yaşamadığı, buna karşın Duyarsızlaşma ve kişisel başarı alt boyutlarında ileri düzeyde tükenmişlik yaşadıkları belirlenmiştir. Ayrıca tükenmişlik alt boyutlarının Gemiadamları’nın yaş, denizde çalışma süreleri ve gemideki görevlerine göre anlamlı bir farklılık göstermediği de tespit edilmiştir. Bu durumun, gemiadamı sayısının yetersizliği, uzun çalışma saatleri, düşük kalitede uyku, beslenme yetersizlikleri, elektromanyetik kirlilik, gürültü ve olumsuz çevre koşullarından kaynaklandığı düşünülmektedir.

THE NEGATIVE EFFECTS OF WORKING CONDITIONS UPON SEAMEN ON SHIPS SUMMARY Burnout can be defined as: individuals’ breaking from the very meaning and aim of their profession, their not being able to be concerned with the people they are serving or their withdrawing themselves from the job in reaction to their professional insatisfaction. The aim of this study is to determine the burnout levels of seamen of different status on commercial ships under Turkish flag. Besides, this study aims to discover the burnout level differences of seamen according to their age, the period they spent on sea, and their duty on the ship. The illustration number of this study consists of 43 seamen; 4 of them are ‘Captain’, 8 of them are ‘Deck Officer’, 8 of them are ‘Engine Officer’, 15 of them are ‘Deck Staff’, 8 of them are ‘Engine Staff’. In this study, Seamen Burnout Questionnaire (GTA), a questionnaire developed on Maslach Burnout Questionnaire, is used. In this questionnaire, burnout levels of seamen are analyzed under three sub-classes: ‘Emotional Exhaustion’(9 Items), ‘Depersonalization’(5 Items) and ‘Individual Success’(9 Items). Analyzing the data, SPSS 16.0 packet program (A statistical packet program for social sciences) is used. The mentioned data has undergone respectively, a Reliability Analysis, Kolmogorov-Smirov Normality Test, Difference Analyses according to seamen’s demographic characteristics, Ki-Kare analysis from non-parametric tests and Correlation Analysis among burnout sub-classes. As a result of this study, it was determined that seamen do not suffer from burnout in the sub-level of Emotional Exhaustion, but suffer from great levels of burnout in the sub-levels of Depersonalization and Individual Success. Furthermore, it was discovered that sub-levels of burnout do not differ very much according to age, the period they worked on sea and their duty on ship. It is thought that, this situation is a result of few number of seamen, long working periods, low quality sleep, malnutrition, electromagnetic pollution, noise and negative environmental conditions.