Tasarıma Yapılan Finansal Yatırım Ve Tasarım Odaklılık İle Marka Bilinirliği İlişkisi: Türkiye’nin En Bilinen Türk Markaları Üzerine Bir Analiz

Abstract

Bu çalışma, tasarımın değerlendirilmesinde uygulanan farklı yöntemlerin incelenmesi sonucu gözlemlenen eksikler ve sıkıntılardan yola çıkarak; özellikle örneğe az rastlanan sayısal tasarım çalışmaları literatürüne katkı sağlamak amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın hedefi, firmaların tasarım odaklılıkları ve tasarıma gerçekleştirdikleri finansal yatırım oranlarının marka bilinirlikleri üzerinde etkisinin olup olmadığını ortaya koyabilmektir. Araştırma kapsamında, ikincil data olarak Nielsen firmasının Türkiye çapında gerçekleştirdiği “En Bilinen Markalar” raporu kullanılmış; bu çalışmadaki 289 Türk markası araştırmanın ana örneklemini oluşturmuştur. Bu markaların, online platform üzerinden sunulan anket aracılığı ile tasarım odaklılıkları, marka içerisinde tasarımı konumlandırma şekilleri ve tasarıma gerçekleştirdikleri finansal yatırım oranları ölçülmeye çalışılmış; elde edilen verilerin Nielsen raporunda belirtilen bilinirlik yüzdesi oranlarıyla ilişkisi SPSS 21 ve Excel 2011 kullanarak tekli ve çoklu regresyon analizine tabi tutulmuş ve tablolar aracılığı ile sonuçlar bu çalışma içerisinde belirtilmiştir. Dünya’da ve ülkemizde markaların tasarıma verdikleri önem çoğu zaman kazanılan ödül miktarları ile ölçülmektedir. Bu tez çalışmasında amaç, markaların tasarım ile olan ilişkilerini sayısal bir veri olan finansal yatırım üzerinden değerlendirmeye çalışmak ve gerçekleştirilen bu yatırımların marka bilinirliği üzerindeki etkisini görebilmektir. Bu çalışma, daha önceden gerçekleştirilmiş bir çok çalışmadan destek almış olmasına rağmen, tasarımın sayısal olarak değerlendirilmesine yönelik Türkiye ölçeğinde gerçekleştirilmiş az sayıda çalışmadan biridir.

The literature on design valuation has been examined and deficiencies and shortages in quantitative research had been observed. The objective of the study is to contribute to the quantitative design research literature and to investigate if being design driven and financial investments in design have and impact on brand awareness rates. Brand awareness report prepared by the research company Nielsen has been used as a secondary data in this research. 289 Turkish brands out of this report shapes the general sample of the study. These brands have been contacted individually and asked to fill out an online survey, which was developed based on the aim of measuring how design driven these brands are and how much they invest in design. Data retrieved from the survey have been put through single and multiple regression analyses in order to understand the relationship. Results of theses analyses are presented in the study. Most of the time, the importance given to the design is measured by the amount of the design prizes won by the brands. The aim of this thesis is to portray the relationship of the brand with design through a quantitative data such as the financial investments and also to understand the impact on brand awareness of these investments make. This study is built over the support of many studies, which have already been carried out in design literature, yet it will be one of the few quantitative studies conducted in Turkey on design research.