Şirketler Grubu Yapısı Altında Performans Yönetimine Çok Ölçütlü Karar Verme Yaklaşımı

Abstract

Şirketler grubu üst yönetimi, yönetim faaliyetleri için gündeme gelen konular hakkında stratejik ve operasyonel kararları alırken gruba bağlı şirketler arasında bir karşılaştırma yapma, derecelendirme veya sıraya koyma ihtiyacı doğabilir. Bu çalışma temelde böyle bir ihtiyacın karşılanması için analitik bir çözüm önermekte ve bu çözümü Türkiye’nin önde gelen bir şirketler grubu için uygulayarak çözümün uygunluğunu ve kullanılabilirliğini göstermektedir. Bu çalışma ile, grup üst yönetiminin şirketlerin hedeflerini gerçekleştirmelerine ilişkin değerlendirmeleriyle şirketler için, yıllık performanslarına göre karşılaştırmalı bir derecelendirme yapabilmelerini sağlayan bir yöntem önerilmektedir. Bu yöntemde, bulanık analitik hiyerarşi sürecine dayalı olarak oluşturulan bir model baz alınarak, üst yönetimin şirketlerin yıllık performansları konusunda karşılaştırmalar yapacakları anketler uygulanmıştır. Karşılaştırmalar, şirketlerin yıllık stratejik, finansal ve operasyonel hedeflerini gerçekleştirme başarılarına göre yapılmıştır. Karşılaştırmalar için, bulanık üçgen sayılardan oluşan bir ölçek kullanılmıştır. Karşılatırmalardan elde edilen sonuçlar, derecelendirme amaçlı bulanık analitik hiyerarşi süreçleri için uygun bir algoritma ile değerlendirilmiş ve şirketler için yıllık performansları konusunda derecelendirmeler elde edilmiştir. Tespit edilen ihtiyaç için ortaya konulacak çözüm yönteminin, bir üst yönetim organı tarafından kullanılacağı için, grup kararını değerlendirebilecek, pratik, kısa zamanda içerik ve görsel açıdan tatmin edici düzeyde sonuçlar verecek bir yöntem olması gerekmektedir. Önerilen yöntem, uygulanan anketler ve kullanılan algoritma bu ölçütler dikkate alındığında oldukça yerinde ve etkili bir çözüm olmuştur.

The top management of a group of companies needs a comparison or ranking between the companies for making strategic and operational decisions about the management issues. This paper basically offers an analytic solution to meet this need and shows the appropriateness and applicability of the solution by applying the solution in one of the most important group of companies of Turkey. This paper offers a method that enables the group top management to comparably rank the companies according to their annual performance, with the views and opinions resulting from the level of companies’ objective achievements. In this method, the questionnaires about the comparisons of top management on the annual performances of the companies were applied, based on a fuzzy analytic hierarchy process model. Comparisons are made on the success about the fulfillment of annual strategic, financial and operational objectives of the companies. A scale consisting of triangular fuzzy numbers is used. The results of comparisons are computed with an algorithm adequate for fuzzy analytic hierarchy process aiming ranking and the companies are ranked according to their annual performance. The solution method, as it will be used by a top management organ, should be able to handle group decision, practical, resulting reports with satisfactory content and visual aspects. The method proposed, the questionnaires applied and the algorithm used are adequate and effective with respect to these criteria taken into account.