Çok Ölçütlü Karar Yöntemleri Kullanılarak Gemi Yatırımlarının İncelenmesi

Abstract

Denizcilik endüstrisi, ilk olarak buharlı gemilerin yapılmasıyla ortaya çıkmış ve bir asırdan fazla süre gelen bir ticari taşımacılık sektörü olmuştur. Bu ticari sektör içinde talebe bağlı olarak birbirinden farklı birçok gemi türü açığa çıkmıştır. Bir tez raporu içinde bu kadar çok gemiye yönelik yatırım kararlarının incelenmesi mümkün olmayacağından bu tez çalışmasında Panamax (PM) ve Handymax (HM) dökme gemileri üzerinde durulmuştur. Bu gemiler ve özellikleri daha sonra açıklanacaktır. Denizcilik sektöründeki yatırımcının en çok kararsızlıkta kaldığı konulardan biri işletmeyi düşündüğü gemi tonajını seçme ve bu tonajda alacağı geminin yeni gemimi yoksa ikinci el gemimi olacağı konusudur. Dünya ekonomisinde bulunan birçok değişken denizcilik sektöründeki yatırım kararlarını etkilemektedir. Fakat bunun haricinde denizcilik sektörü içerisinde bir yatırımcının gemi alma sırasında göz önünde bulundurması gereken farklı faktörlerde mevcuttur, örneğin geminin kondisyonu, yakıt harcaması ve yaşı gibi. Şirketler tarafından genel olarak kullanılan yatırım analiz yöntemi NPV’dir. NPV yöntemi yukarda bahsedilen gemi alımını etkileyen farklı değişkenleri göz önünde bulunduran bir yöntem değildir. Bundan dolayı yatırım analizi olarak ideal (optimum) sonucu elde etmek amacıyla TOPSIS yönteminin uygulanabilirliği araştırılmıştır. Bu yöntem içinde NPV de dahil olmak üzere yukarda bahsedilen farktörler değişken olarak göz önünde bulundurulmuştur. Sayısal verilere dayanarak bulunan NBD sonuçları, hem sayısal hem de yargısal verilere dayanan TOPSIS yönteminden farklı çıkmıştır. Örneğin, Panamax ve Handymax için gerçek senaryoda NBD yöntemi ile olması gereken en iyi yatırım kararı balon ödemeli yeni gemi bulunurken, TOPSIS yöntemi ile bulunan sonuç balon ödemesiz yeni gemi çıkmıştır. Ayrıca iyimser senaryoda NBD yöntemiyle en uygun yatırım kararı Panamax ve Handymax balon ödemeli ikinci el gemi çıkarken, TOPSIS yöntemiyle Panamax ve Handymax balon ödemesiz yeni gemi almak daha uygun çıkmaktadır. Kötümser senaryoda NBD yöntemiyle Panamax ve Handymax balon ödemeli yeni gemiye yatırım kararı daha az zarar ettirirken, TOPSIS yönteminde bu gemi türleri için balon ödemesiz yeni gemiye yatırım daha az zarar ettirmektedir.

Maritime industry was first showed up with being made steamers and has been used in transportation sector for more than a hundred years. In this trade sector, there are too many different vessels have been made with supply of the traders. It is impossible to analyze all the vessels’ investment decision in a thesis report so Panamax (PM) and Handymax (HM) vessels were analyzed detailed in this thesis. These vessels and their properties will be explained later. In this work, investment decisions in making vessel investments in maritime industry sector will be analyzed with too many variables and sample works will be done. For this purpose, TOPSIS (Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution), which was first mentioned in the article “ A new approach for multiple objective decision making” (1993) that written by C.L. Hwang, Y.J. Lai and T.Y. Liu, was used and practical research was made on the sample vessels. As well as, this research will be investigated the factors, which affect the second hand vessels prices. For this reason, how maritime economics and the factors, that affect this economics, will affect the investment decisions will be analyzed. The investment decision of the entrepreneur, who will buy second hand or new brand vessel, will be analyzed with the help of the ratio of the second hand vessel prices and new brand vessel prices and the changes of this ratio. And also making optimum investment decision will be analyzed with TOPSIS technique. In this context, NPV (Net Present Value) will be used in this analyze. The results of the NPV, which are based on with the numerical data, and the results of the TOPSIS technique, which are based on both numerical and judicial datas, were found different. For instance, the optimum investment decision has been found balloon payment new brand vessel with NPV technique, but at the same time it has been found balloon non-payment new brand vessel with TOPSIS technique for real scenario of Panamax and Handymax vessels. And also, the optimum investment decision has been found balloon payment second hand vessel with NPV technique, but at the same time it has been found balloon non-payment second hand vessel with TOPSIS technique is better in optimistic scenario of Panamax and Handymax vessels. In pessimistic scenario, the investment decision to the balloon payment new brand vessel has been made less deficit with NPV technique, but the investment decision to the balloon non-payment new brand vessel has been made less deficit with TOPSIS technique for Panamax and Handymax vessels.