İstanbul Ve Çevresindeki Ormanların Rekreasyonel Potansiyellerinin Saptanması

Abstract

Bilindiği gibi, dinlenmek ve yeniden canlılık kazanmak amacıyla genellikle boş zamanlar içinde yapılan etkinlikler rekreasyon olarak adlandırılmaktadır. İleri ülkelerde normal yaşamdan soyutlanmayan rekreasyonun, ülkemizde de giderek önem kazandığı gözlenmektedir. Özellikle kentin bunaltıcı ortamından kurtulup, kent dışındaki kırsal alanlarda doğa ile baş başa kalma arzusu, günümüzde gittikçe artan bir özlem haline gelmeye başlamıştır. Nitekim orman içi dinlenme yerlerindeki ziyaretçi sayılarında son yıllarda görülen artışlar da bunun somut kanıtları olmaktadır. Bu noktada, orman içi dinlenme yerlerinin rekreasyon potansiyellerinin ne olduğunun önceden bilinmesi alanların hizmet kapasitelerinin artırılabilmesi için önem kazanmaktadır. İstanbul kent içi dokusunun sağlıklı olmaması, hızla artan nüfusu ve bu nüfusun olumsuz sosyo-kültürel nitelikleri yönlerinden diğer kentlere göre farklılıklar arzeden bir kent görünümündedir. Bunlara bağlı olarak kent-orman ve kentli-orman ilişkileri de kaynakların tahribi doğrultusunda sonuç vermektedir. Kente komşu olan orman alanlarının tehlikeye açık olmasının bir başka nedeni de yeteri kadar orman içi dinlenme alanının, bir başka deyişle rekreasyon alanlarının oluşturulamamış olmasıdır. Bu çalışmada, dile getirilen bu sorunlara İstanbul ölçeğinde çözümler bulunabilmesi amacıyla, öncelikle Marmara Milli Parklar ve Av- Yaban Hayatı Başmühendisliğine bağlı mevcut orman içi dinlenme yerlerinin rekreasyon potansiyelleri tespit edilmiştir. Mevcut tesislere ek olarak bu alanlardaki kullanım yoğunluğunu hafifletmek ve kullanıcılara yeni rekreasyonel fırsatlar sunmak için rekreasyonel potansiyele sahip öneri alanlar tespit edilmiştir. Ayrıca yapılan çalışmalarla, mevcut alanlarda eksikliği görülen tesislerin tespiti yapılmış ve bu eksikliklerin giderilmesi yönünde öneriler getirilmiştir. Yapılan tüm çalışmalara ışık tutması açısından, araştırma kapsamı içerisinde yer alan, Belgrat Ormanı Orman İçi Dinlenme Yerleri pilot bölge seçilerek bir anket çalışması yapılmıştır. Anket çalışması hafta sonlarında, kullanıcılarla yüz yüze görüşülerek, rastgele seçim metodu ile yapılmıştır. Kullanıcıların alanlarla ilgili algılamalarını ölçmek için 5' li Likert skalası kullanılmıştır ( Çok iyi, iyi, orta, kötü, çok kötü ). Toplanan bilgiler SPSS metodu ile değerlendirilmiştir. Anket çalışması sonucunda rekreasyon alanlarının kullanımlarının ziyaretçilere sağlanan olanaklara göre değiştiği ve farklı sosyo - demografik yapıdaki ziyaretçilerin farklı kullanım tercihlerinin olduğu belirlenmiştir. Farklı sosyo-demografık özelliklere sahip kullanıcı kitlelerinin rekreasyonel talepleri belirlenmiş, alanlarda eksikliği görülen tesisler tespit edilmiştir. Orman içi dinlenme yerlerinin planlama ilkeleri ile ilgili sorunlar belirlenmiş ve bu sorunların çözümleri için öneriler getirilmiştir.

As known, the activities done in free times to rest and to gain liveness again are called recreation. Recreation, which is not abstracted from normal lives in developed countries, is gradually gaining importance in our country also. Especially the desire to escape from the suffocating environment of the city and to be with the nature in rural areas is becoming an increasing longing nowadays. As a matter of fact, the increase seen in last years, in the number of visitors in forest recreation areas is a concrete evidence for this. There are about 350 number recreational areas in our country, and their total areas are about lOOOOHa. At this point, knowing beforehand the recreation potential of forest recreation areas will increase the service capacity of these places. Istanbul, with its unhealty innercity tissue, fastly increasing population and socio- cultural characteristics of this population, is a city different than the other cities. As a result of this, city-forest and citizen-forest relationship result in desruction of resources. For example, forest fires,different kinds of polutions etc. are seen. One of the reasons that the forest areas neighbouring the city is open to danger is the inadequate formation of forest recreation areas. This inadequacy is destroying today' s recreation areas and the services given in these areas. This study is done under seven titles in recreation areas of Marmara National Park Service in order to find solutions to these problems in Istanbul scale. These areas are searched in detail under following titles respectively; Adalar Forest Recreational Areas, Alemdağ Forest Recreational Areas, Çatalca Forest Recreational Areas, Izmit Forest Recreational Areas, Centre Region Forest Recreational Areas, Tekirdağ Forest Recreational Areas, Bahçeköy Forest Recreational Areas. It is determined that there are 30 number existing recreational areas and there are 20 number proposal recreational areas in Istanbul Forests and around ( Table 1.1 ). First of all, a detailed research showing the today' s position of existing recreation areas placed in Istanbul Forests and around is done; plants, accessibility, recreation potantial, sub and upper structure of establishment are determined; basic and sub problems related with these areas are found out ( It is determined that there are 30 number existing recreational areas in Istanbul Forests and around ). Morever, in order to decrease the load of dense usage of existing forest recreational areas and to serve new recreation areas, proposal recreation areas are determined and at the same time recreation potantials of these areas are searched too