Denge Diyagramları (lob) Planlama Tekniğinin Türk İnşaat Sektöründe Doğrusal Hat Takip Eden Projelerde Kullanımının Analizi Ve Değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışmada, bir inşaat profesyoneli ve planlama mühendisi olarak doğrusal projelerde CPM tabanlı yazılımların yetersizlikleri görülmüş ve LOB tekniği yazılımlarının bu projelerde proje yönetimine ve planlamaya katkıları ortaya konmuş ve bu sonuçlar bir anket çalışması kapsamında inşaat profesyonellerine sorularak irdelenmiştir. Çalışma dört bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde literatür araştırmasına yer verilmiştir. Birinci bölümde, proje, proje yönetimi ve planlama kavramları açıklanmıştır. Proje planlama teknikleri, avantajları ve dezavantajlarından bahsedilmiştir. İkinci bölümde, denge diyagramları (LOB) planlama tekniğine dayalı yazılımların özellikleri anlatılmış ve örnek program çıktılarına yer verilmiştir. Sonrasında belirli ölçütlere göre anlatılan yazılımları karşılaştıran yazılım karşılaştırma tablosu hazırlanmıştır. LOB ve CPM yazılımlarını karşılaştırma amacıyla, Katar Metro Projesi Kırmızı Hat Yapım İhalesi kapsamında Primavera Project Planner ve Tilos yazılımları ile hazırlanan iş programlarına yer verilmiştir. Dördüncü bölümde, bu süreçte edinilen deneyimler neticesinde elde edilen sonuçlar ve çıktılar bir anket çalışması kapsamında inşaat profesyonellerine sorulmuş ve sonuçlar paylaşılmıştır. Yazılım karşılaştırılması dünya genelinde yaygın ve bilinir 6 yazılım Chainlink, Time Chainage, Linear Plus, Time Location Plus, Dyna Road, Tilos üzerinden yapılmıştır. Bu yazılımların karşılaştırılması 19 ana ölçüt, 104 alt ölçüte göre yapılmıştır. Ölçütler için herhangi bir ağırlıklandırılma yapılmamıştır. Bir iş programı hazırlama sırası dikkate alınarak ölçütler sıralanmıştır. Bu ölçütler, sistem özellikleri, kullanım, araç çubuğu, aktivite ekleme ve düzenleme, ilişki ekleme ve düzenleme, aktivite kodu, mantıksal yapılar, düzenleme&filtre, kaynaklar, kaynak atama, kaynak histogramı&profilleri, zaman analizi&proje izleme, ilerleme girişi, raporlar&çıktılar, görünüm&düzen, metin&resim, aktivite görünümü&kütüphane, veri alışverişi, ek modülleri’dir. Tilos yazılımı 86 ölçütü sağlamış ve en çok ölçüt sağlayan yazılım olmuştur. LinearPlus yazılımı, 57 ölçütü sağlamış ve en çok ölçüt sağlayan ikinci yazılım olmuştur. Sırasıyla, Time Chainage yazılımı 44 ölçütü, DynaRoad yazılımı 38 ölçütü, Chainlink yazılımı 26 ölçütü, Time Location Plus yazılımı 23 ölçütü sağlamıştır. Katar Metro ihalesi sürecinde Primavera ile iş programı hazırlanırken çeşitli zorluklarla karşılaşılmış, ardından iş programı Tilos programı ile hazırlanmıştır. Tilos ve primavera programları ile iş programı hazırlık süreci değerlendirildiğinde Tilos programının sağladığı avantajlar aşağıdaki gibidir. Zaman boyutuna ek olarak mesafe boyutunun kattığı görsellik sayesinde proje daha kolay anlaşılmıştır. Primavera programında mesafe boyutunun olmayışı nedeniyle aktiviteleri ve projeyi takip etmek zorlaşmıştır. Bu sayede iş programının ve projenin yönetiminde proje ekibine zaman kazandırmıştır. Primavera programında çok sayıda aktivite ile ilgilenmek için ekstra zaman ve çaba harcanması gerekmiştir. Tek bir ekranda işlerin sırası, ekiplerin hareketi ve çalışılamayacak zamanlar Tilos programında çok rahat görülebilmiştir. Primavera programında bu detayları görmek için ek aktivite kodları tanımlamak tanımlamak bir nebze fayda sağlasa da Tilos programının sağladığı faydayı sağlayamamaktadır. Metro iş programını hazırlanırken en önemli dikkat edilecek konulardan biri istasyon ve tünel imalatlarının çakışmamasıdır. Tilos programında meydana gelen çakışmalar çok kolaylıkla algılanabilmiş ve engellenebilmiştir. Primavera programında böyle bir imkan olmadığından Tilos programında görülen çakışmalardan sonra tekrar Primavera iş programına dönülmüş ve düzenlenemeler yapılabilmiştir Tilos programında güzergah çizimi ya da google earth resmi, plan ve profil resimleri, adamxsaat değerleri veya nakit akış diyagramları projenin herhangi bir yerine eklenebilmiştir. Bu sayede tek bir ekranda proje ile ilgili bir çok bilgi yer almış, proje ekibine ve idareye yapılan sunumlarda hazırlanan A0 boyutunda çıktılarla proje çok rahat karşı tarafa aktarılabilmiş ve dinleyeciler yapım stratejisini ve iş akışını çok rahat şekilde anlamışlardır. İşlerin sırası ve ekiplerin hareketi kolaylıkla organize edildiğinden, proje kaynaklarının dağılımı ve dengelenmesi, proje kısıtlarının programa aktarılabilmesi kolaylaşmıştır. Lokasyon temelli miktarlar ve iş oranları çok kolaylıkla programdan alınabilmiştir. Günlük tünel ilerleme hızı programa girildiğinde, aktiviteye atanmış uzunluk boyutundan program süreyi otomatik hesaplamış, ya da süre kısıtı olan işlerde aktiviteye girilen süre ile yapılacak iş miktarından otomatik olarak iş verimi hesaplanmıştır. Primavera programında maalesef böyle bir özellik yer almamaktadır. Kolaylıkla hazırlanan tünel iş programı sayesinde maliyetlerin hazırlanma sürecinde program yardımcı olmuştur. İşin yapım aşamasında da maliyet ve süre hedeflerinin tutturulmasında fayda sağlayacağı aşikardır. Programın sağladığı görsellik programdan alınan raporlarda da sağlandığından daha anlaşılır ve görsel raporlar üretilebilmiştir. Primavera programında alınabilecek raporlarda program maalesef bu özelliği sağlayamamaktadır. Programın bir diğer artısı da grafik ekrana çizilerek yada excel tabanlı tablolarla kolayca aktivite girişi sağlanmıştır. Bu sayede iş programı hazırlama süreci daha kolaylaşmıştır. Tilos programın sağladığı özellik sayesinde grafik ekrana çizerek ya da excel tabanlı tablolarla aktivite eklendiğinde otomatik olarak program çubuk diyagramı da oluşturmuştur. Bu elde edilen sonuçları, Türk inşaat profesyonellerinin paylaşıp paylaşmadığını öğrenmek amacıyla bir anket çalışması düzenlenmiştir. Anket çalışmasına 150 inşaat profesyoneli katılmıştır. Anket çalışması iki bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde katılımcı profili ve yazılımlar ile ilgili bilgi sahibi olup olmadıklarına dair 7 soru sorulmuştur. Elde edilen sonuçlar aşağıdaki gibidir. Katılımcıların %52 si bu yazılımlardan haberdardır. Haberdar olma oranı en fazla % 80 ile 31 yıl ve üzeri tecrübe sahibi kişilerdir. Teklif Hazırlama/İş Geliştirme bölümü çalışanları % 64,5 ile en fazla haberdar olan gruptur. Boru Hattı projelerinde görev alan kişiler % 72 ile bu yazılımlardan en çok haberdar olan gruptur. Katılımcıların 1/3 ‘ü bu yazılımların kullanıldığı projelerde çalışmış/çalışıyor veya teklif hazırlama çalışmasına katılmış/katılmaktadır. Bu yazılımlardan haberdar olan gruba bu yazılımları ilk defa nereden duydukları sorulduğunda en çok % 50 oranı ile çalıştıkları firma çıkmıştır. Katılımcıların görev aldıkları veya teklif hazırladıkları doğrusal projelerde planlama aracı olarak en çok Primavera Project Planner kullanılmaktadır. Denge diyagramları yazılımlarından Tilos, Türk inşaat sektöründe hâkim yazılım olarak ortaya çıkmaktadır. Anketin ikinci bölümü yazılımlardan haberdar olan 79 kişiye uygulanmıştır. Katılımcılara altı ana başlık altında sorular yöneltilmiştir. Bu altı başlık sırasıyla; Kullanım üç soru, Fayda dört soru, Yaygınlık/Bilinirlik beş soru, Tercih Edilme Nedenleri on üç soru, Tercih Edilmeme Nedenleri on iki soru, Eğitim Olanakları altı sorudur. Katılımcılar aşağıdaki görüşleri paylaşmışlardır. Doğrusal projelerde proje yönetiminde çoğunlukla sadece CPM yazılımları kullanılmaktadır. Doğrusal projelerin yönetiminde denge diyagramları kullanmak fayda sağlamaktadır. Doğrusal Projelerin yönetiminde denge diyagramları yazılımları tek başına yeterli görülmemiştir. Doğrusal Projelerin yönetiminde denge diyagramları yazılımları, CPM yazılımları ile birlikte daha faydalı olduğu görüşü hakimdir. Denge diyagramları yazılımları doğrusal projelerde yaygın bir şekilde kullanılmamaktadır. Gelecekte bu yazılımlar doğrusal projelerde daha yaygın bir şekilde kullanılacağı ifade edilmiştir. Yazılım tedariki yapan firmalar tanıtım/bilgilendirme etkinliklerini artırması gerekmektedir. Bu yazılımların en fazla tercih edilme nedenleri, “Denge Diyagramları Yazılımlarının, zaman ve mesafe boyutları (iki boyut) ile güçlü bir grafiksel ara yüz (projelere görsellik) sağlaması, proje kapsamanın kolay anlaşılmasına yardımcı olması” ve “Tek bir ekranda işlerin sırası, ekiplerin hareketi, boşluk zamanları ve çalışılamayacak zaman ve bölgelerin görülebilmesi ve çakışmaların kolay algılanması ve engellenmesi”dir. Bu yazılımların tercih edilmeme nedeni olarak en çok CPM yazılımlarının daha yaygın kullanılması ve yazılımları kullanan eğitimli personel sayısının az olması işaretlenmiştir. Üniversite eğitiminde bu yazılımlara yer verilmesi faydalı olur görüşü hâkimdir. Yazılımları tedarik eden firmaların eğitim olanaklarını artırması gerektiği belirtilmiştir. Firmaların bu yazılımları tedariki ve teknik ekibin eğitilmesi konusunda gerekli kaynakları sağlaması gerekmektedir. Sonuç olarak, bu yazılımların Türk İnşaat sektöründe doğrusal projelerde daha yaygın şekilde kullanılacağı ve daha çok kişi tarafından bilinir hale geleceği açıktır. Bu anlamda yazılımcı firmalara büyük iş düşmektedir. Üniversite eğitiminde denge diyagramları (LOB) tekniğinden daha çok bahsedilmesi ve vurgulanması mutlaka buna katkı sağlayacaktır.

In this study, as a construction professional and planning engineer, the inadequacies of the CPM based software in the linear projects is seen and the contribution of LOB technique software to the project management and planning in these projects and these results are examined by asking to the construction professionals in the scope of a survey study. The study consists of four parts. The literature research is given in the introduction part. Project, project management and planning notions are described in the first part. The project planning techniques, their advantages and disadvantages are mentioned. In the second part, the features of the software based on line of balance (LOB) planning technique are described and the outputs of an example program are included. Then, the software comparison table, comparing the software mentioned based on certain criteria, is prepared. In order to compare LOB and CPM software, the work schedules prepared with Primavera Project Planner and Tilos software, in the scope of tender for construction of red line, Qatar Metro Project, are included. In the fourth part, the results and outputs, obtained as a result of the experiences obtained in this process, are asked to the construction professionals in the scope of a survey study and the results are shared. The software comparison was made on 6 globally widespread and well-known software being Chainlink, Time Chainage, Linear Plus, Time Location Plus, Dyna Road and Tilos. Such software were compared according to 19 main criteria and 104 sub-criteria. No weighting was made for the criteria. The criteria were put in order by considering the order of preparation of a work schedule. Such criteria are, system functions, use, toolbar, activity addition and editing, relation addition and editing, activity code, logical structures, arrangement & filter, resources, resource assignment, resource histogram & profiles, time analysis & project monitoring, progress entry, reports & printouts, view & order, text & image, activity view & library, data exchange, additional modules. Tilos software has met 86 criteria and become the software meeting most criteria. LinearPlus software has met 57 criteria and become the second software meeting most criteria. Respectively, Time Chainage software has met 44 criteria, DynaRoad software 38 criteria, Chainlink software 26 criteria, and Time Location Plus software 23 criteria. In the process of Qatar metro tenders, various difficulties were encountered when the work schedule was prepared via Primavera and then the work schedule was prepared via Tilos program. When the process of preparing a work schedule via Tilos and Primavera programs is evaluated, the advantages provided by Tilos program are as follows. The project was understood in an easier manner thanks to the visual aspect provided by the distance aspect in addition to the time aspect. It was more difficult to follow up the activities and project due to absence of the distance aspect in Primavera program. It saved time to the project team in management of the work schedule and project. In Primavera program, it was required to spend extra time and effort to deal with many activities. Order of the works, acts of teams and non-working times could be seen very easily on a single screen in Tilos program. Although definition of additional activity codes provided a slight benefit to see these details in Primavera program, it may not provide the benefit provided by Tilos program. One of the most important matter to be cared in preparation of the subway work schedule is non-overlap of the station and tunnel constructions. The resulting overlaps could be easily perceived and avoided in Tilos program. Since there is no such possibility in Primavera program, Primavera work schedule was returned and adjustments could be made after the overlaps seen in Tilos program. In Tilos program, route drawing or google earth image, plan and profile images, man x hour values or cash flow charts could be included in any part of the project. Thus, there was a lot of information on the project on a single screen, the project could be communicated to the counter party in a very easy manner with A0 dimensional printouts prepared in the presentations made to the project team and administration and the audience understood the construction strategy and work flow very easily. Since order of the works and movements of the teams could be organized easily, it was easier to distribute and balance the project resources and transfer project constraints to the program. Location-based quantities and work rates could be taken from the program very easily. When the daily tunnel progress speed was entered in the program, the program automatically calculated the time from the dimension of length assigned to the activity or work productivity was automatically calculated from the time entered for the activity and quantity of work to be performed for the works with a time limitation. In Primavera program, unfortunately, there is no such function. The program helped in the process of preparation of costs thanks to the tunnel work schedule which was prepared easily. It is also obvious that it would provide benefit in achievement of cost and time targets at the stage of construction. More understandable and visual reports could be produced since the visual aspect provided by the program was also achieved in the reports taken from the program. For the reports which may be taken from Primavera program, unfortunately, the program may not provide this function. Another positive aspect of the program is easy activity entry through the graphics drawn on the screen or excel-based tables. Thus, the process of preparation of the work schedule was easier. Thanks to the function provided by Tilos program, the program also automatically produced the bar chart through the graphics drawn on the screen or excel-based tables for addition of activity. A questionnaire study was prepared to learn if the Turkish construction professionals shared such results obtained. 150 construction professionals were participated in the questionnaire study. The questionnaire study consists of two parts. In the first part, 7 questions on the participant profile and whether they have knowledge on software or not was asked: The ratio of awareness is 52%. The ratio of being aware is the persons who have experience of 31 years and over with 80%. The employees working in the proposal preparation/business development department is the group which is most aware with 64,5%. The persons having duty in the pipeline projects is the group which is most aware with 72%. 1/3 of the participants worked/is working in projects where such software is used or participated in/is participating in the proposal preparation study. When it was asked to the group knowing this software where did they heard of this software for the first time, it followed that the company they work for with a ratio of 50%. Primavera Project Planner is used most as the planning tool in the linear projects in which the participants serve or prepare proposals. Tilos, one of the line of balance diagram software, was found to be the dominant software in the Turkish construction sector. The second part of the questionnaire was applied to 79 persons, knowing the software. The participants shared the opinions below: Mostly, only CPM software is used in the project management for the linear projects. Using line of balance diagrams in the management of the linear projects is beneficial. The balance diagram software was not found sufficient alone in management of Linear Projects. It is commonly thought that the balance diagram software is more useful with CPM software in management of Linear Projects. The line of balance software is not used commonly in the linear projects. It was expressed that such software shall be used in linear projects in the future more commonly. The companies making software provision are required to increase the promotion/information activities. The reasons that this software is preferred most are that “the line of balance diagrams software provide a strong graphical interface (visuality to the projects) with the time and distance dimensions (two dimensions), that it assists understanding the scope of the project easily” and that “being able to see the sequence of the works, the movements of the team, gap times, and the times and regions where it can’t be worked in single screen and easily sensing and preventing overlaps”. As the reason for not preferring this software, it was signed at most that CPM software is used more commonly and that the number of trained personnel using the software is small. The opinion that including this software in the university education would be beneficial is dominant. It was stated that the firms supplying the software must increase the training opportunities. It is required that the necessary resources are provided to the companies on the subjects of procurement of this software and training the technical team. As a result, line of balance softwares will be used more widely in the construction sector in Turkey, and it is clear that to be known by more people in the future. In this sense, software companies will take more responsibility. In the university education, teaching and emphasisng more about line of balance (LOB) diagrams will surely contribute to be widely known.