Sac Şekillendirme Kalıbı Çekme Yüzeylerinin Tasarımında Sonlu Elemanlar Yönteminin Kullanılması

Abstract

Bu çalışmanın ilk aşamasında, otomotiv sanayiinde yaygın olarak kullanılan sac parçaların üretilmesinde yararlanılan kalıpla imalat tekniğinde, özellikle çekme veya sıvama kalıplarının ele alınarak tanıtılması, ardından çalışma şartlarını ve çıkan sacın durumunu tahmin edebilmek amacıyla sonlu elemanlar yöntemiyle çalışan programların genel olarak değerlendirilmesi yapılmıştır. Daha sonra şekillendirilen sacın üzerindeki yüklü gerilmeler kalktıktan sonra sacın geometrisinde oluşan deformasyonların yani geri yaylanmanın, yine sonlu elemanlar yöntemiyle tespit edilmesi ve bir metot yardımıyla kalıp geometrisine, geri yaylanmayı telafi edecek şekilde yansıtılması denenmiştir. Bu amaçla gerçek araçlarda mevcut bazı sac paneller seçilerek tüm işlemler bu panellere uygulanarak sonuçlar elde edilmiştir. Ayrıca birbirine göre farklı sonlu elemanlar yöntemleri incelenmiştir. Son olarak deneysel bilgiyle sonuçlar değerlendirilip yorumlanmıştır.

In the first step of this project, the sheet metal forming processes in automobile industry ,especially draw dies have been expressed and afterwards some programs based upon finite element method, for predicting the formability of the sheet metal ,have been introduced Then when the loads on the panel gets off, to determine the deformations on the sheet metal panel, in other words springback deformations by finite elements based programs and to compensate this deformations by changing the die surface geometry in a method, have been tried. For this purpose some panels that are used in real automobiles have been selected and the steps above have been applied. And also different finite element methods investigated. Finally the experimental data and the calculated data have been compared and the results have been discussed.