Sürmene Yöresi Halk Oyunları Müziklerinin Derlenmesi Ve Genel Olarak Değerlendirilmesi

Abstract

Trabzon ilinin Sürmene ilçesinde oynanan halk oyunları, oyun müzik ve ritimleri ile ilgili detaylı bir çalışma yapılmıştır. Yöre oyunlarının, oyun müzik ve ritimlerinin zamanla unutularak orijinal yapılarının bozulmaya başladığı ve yok olma tehlikesi ile karşı karşıya kaldıkları görülmüştür. Bu çalışma; yöre oyunlarının, oyun müzikleri ve ritimlerinin, orijinal yapılarını korumak, zamanla bozulup yozlaşmalarını önlemek ve gelecek nesillere doğru bir şekilde aktarılmasına katkıda bulunmak, kültürel değerlerimize sahip çıkıp, onları yaşatmak amacı ile yapılmıştır. Sürmene'de oynanan oyunlar ve oyun müzikleri üzerinde etkisi olan yörenin doğal yapısı, sosyal yaşamı ve tarih içindeki yeri kısaca anlatılmıştır. Yörede oynanan oyunlar, oyunlara eşlik eden çalgılar, oyun müzikleri ve ritimleri araştırılarak derleme çalışmaları yapılmıştır. Bu çalışmalarda, yörede yaşamış veya yaşamakta olan konu ile ilgili genellikle en yaşlı kaynak kişiler tespit edilmiş ve karşılıklı görüşmeler yapılmıştır. Hayatını kaybeden kaynak kişilerin ses kayıtları araştırılıp bulunmuş ve içlerinden oyun müziği olanlar seçilerek tek kayıt altında toplanmıştır. Müzik ve ritimlerin dikteleri yapılarak notaları yazılmış, ritmik ve melodik açıdan değerlendirilmeleri yapılmıştır. Yöredeki doğal şartlar, insan yapısı ve oyun karakteri üzerinde etkili olmuş, oyun türü olarak horonlar oynanmıştır. Horonların değişik müzik varyantları ile oynandığı tespit edilmiş, oyunlara geniş alanlarda davul zurna, dar alanlarda ise kemençe veya kavalın eşlik ettiği görülmüştür.

A detailed study was done about folk-dances, its musics and rhythms, which have been played in Sürmene township of Trabzon. It was seen that the folk-dance and its musics and rhythms were started to deform and be faced with the danger of getting lost, being forgetten in the length of time. This study was done to protect original structure of the folk-dance of neighbourhood, its musics and rhythms, thus it will prevent deforming and degenerating of them in the length of time, and also this study will assist in accurately transfering these cultural richness to coming generation. Additionally it was done to make them come alive, attending to our cultural values. The natural structure of the neighbourhood, social life and the place of it in history which have effect on dance musics and dances which are danced in Sürmene, was explained in brief. A research was done about dances which are danced in the neighbourhood, musical instruments which accompany to dances, the musics and the rhythms of the dance. The results of researching were compiled. In these studies, the old persons relative to subject who had lived or have been living in the neighbourhood were determined and interviews were done face to face with them. Sound recordings of the persons who had died, were founded, making research. Persons who have dance music were chosen amogst themselves and all of them were gathered in the one record. The musical notes of musics and rhythms were written, doing their dictation, and also they were analysed on rhythmic and melodic side. Natural circumstances of neigbourhood have been effective on the structure of human being and the character of dance, so Horon which is the folk-dance of district, have been played. It was determined that folk-dances playing in this district have been being played with varied variant of music. It was seen that drum and horn have been accompaning to dances in wide areas, however fiddle and flageolet have been accompaning to dances in narrow areas.