Ondokuzuncu Yüzyıl İzmir Türk Ve Levanten Mahallerinin Karşılaştırılması

Abstract

Bir kentin fiziksel mekanının uluşumunu etkileyen bir çok öğeden bahsedilebilir. Bunlar topografya, iklim gibi doğal etmenler ile kentte yaşayan toplumun sosyal düzeni, gelenekleri gibi kültürel etmenler olarak özetlenebilir, ancak bir kentin morfolojik yapısı öncelikle o kentte yaşayan sosyal grupların, kültürel özelliklerinin bir yansımasıdır. Bu çalışmanın amacı şehirlerin fiziksel mekanının oluşum sürecinde kültürel etkenlerin rolunu araştırmak ve oraya koymaktır. Bu amaçla çalışma alanı olarak, Osmanlı İmparatorluğunun mesheplere dayalı vergi sistemi sistemi ve kapütülasyonların bir sonucu olarak, birçok farklı etnik ve dini grubun faklı mahalleler oluşturduğu İzmir şehri, ve bu farklı karakter gösteren mahalleler içerisinden geleneksel toplum özellikleri gösteren Türk Toplumunun ve aydınlanma sonrası modern topluma geçiş sürecini yaşamakta olan Levanten Toplumunun mahalleleri seçilmiştir. Beş ayrı aşamada yürütülen çalışmanın başlangıç bülümünde kent olgusu, kentlerin oluşum süreçleri, geleneksel ve modern kavramları ve kent morfolojisi konuşlarında kavramsal bir tartışma yapılmış. İkinci kısımda, şehrin tarih içerisindeki evrimi ele alınmış. Üçünçü bölümde çalışmanın üzerinde yoğunlaştığı 19.Yüzyıl kentinde Türk ve Levanten toplumlarının kültürel özellikleri ele alınmış. Dördünücü bölümde, toplumların özgün morfolojik karakterle sahip mahalleleri; kent dokusu, dolaşım ağları, kamusal açık alan kullanımı ve özgün mimari, tasarım öğeleri açısından ele alınmış. Son bölümde ise bu verilerin değirlendirilmesi yapılmıştır.

There are many different factors that effect the formation of the physical environment of a city, from natural aspects to cultural factors. But a city’s morphological character is first the reflection of cultural features of the different groups living in that city. The aim of this study is to analyze and show the role of culture in formation of the physical environment of a city. For this purpose, city of İzmir in 19th Century was selected, where during Ottoman rule, many different cultural groups were living in the city like; Turks, Greeks, Jews, Europeans and Armenians and who formed identical neighborhoods. This study consists of five main parts. First part introduction is a conceptual discussion of city phenomenon, concepts east, west, traditional and modern. Second part examines the evolution of the city through out the history by dividing it into political periods. Third part is the analysis of cultural features of the city, which focuses on the selected different cultural groups living in the city during Ottoman Period. The fourth part of the study is the analysis of morphological qualities of the city. In conclusion, the fifth part of the study, the data referring to the cultural qualities of the social-ethnic groups in living in the city will be compared with the morphological qualities.