Kalite maliyetleri

Abstract

Bir şirketin rekabetçiliği, kaliteli ürüne, zamanında teslimata, uygun fiyata ve teknolojik olarak rakiplere nazaran üstün özelliklere sahip ürünleri piyasaya sürmesine bağlıdır. Kalitede rekabetçi olabilmek için; sıfır hatalı ürün, rakip ürünlere göre daha üstün teknolojik özellik ve kullanım ömrü ve en önemlisi proseslerde sürekli iyileştirme esas alınmalıdır. Bir şirket içerisinde sürekli iyileştirme projesinin ilk adımı, şirket içindeki kalite maliyetlerinin doğru tanımlanmaları, raporlanmaları ve analiz edilmeleridir. Kalite Maliyet Sistemi, şirket üst yönetimine belirlenmiş olan kalite hedeflerine ulaşmaları için gerekli olan fonksiyonel müdahaleleri gerçekleştirmelerine ve planlamalarına yön verir. Kalite maliyetleri uygulamasında odaklama şirketin bütününe olmalıdır. Kalite maliyeti denince akla her ne kadar üretimden kaynaklanan hurdalar, fireler, yeniden işlemeler gelmekteyse de, esasında tasarımda bile kalite maliyeti vardır. Hurda, yeniden işleme, garanti giderleri gibi ölçülebilen kalite maliyetlerine " aşikar kalite maliyetleri " denir. Mühendislik zamanı, yöneticilik zamanı, üretimdeki duruşlar, sipariş kaybı gibi kalite maliyetlerine ise " gizli kalite maliyetleri " denir. Aşikar kalite maliyetleri bir buzdağının su üstünde kalan kısmını oluşturmasına karşılık, gizli kalite maliyetleri suyun altında kalan kısmını oluşturur ve su altındaki görünmeyen bu kütlenin önemi büyüktür. Kalite maliyetleri dört ana sınıfa ayrılabilir: 1. Önleme Maliyetleri 2. Ölçme ve Değerlendirme Maliyetleri 3. İç Başarısızlık Maliyetleri 4. Dış Başarısızlık Maliyetleri Kalite maliyetleri pek çok şirkette önemli boyutlarda olup, başarısızlık maliyetlerinde önemli miktarda maliyet düşürme firsatları mevcuttur. Önleme maliyetlerine önem verilmesi durumunda, iç ve dış başarısızlık maliyetlerinde düşme olur. Bilinmeyen bir konuda tasarruf sağlanamaz. Bu nedenle, öncelikle kalite maliyetlerinin ne olduğunu bilmek gerekir. Şirketteki diğer maliyetler gibi kalite maliyetleri de bütünleşik bir optimizasyon yönetimi gerektirir. Kalite maliyet sistemini başlatmanın ve geliştirmenin ideal bir yolu yoktur. Çünkü her şirket farklı proseslere, ürünlere, kültüre, çalışanlara, önceliklere sahip farklı bir iş yapmaktadır. İşletmeler kendi yapılarına uygun Kalite Maliyet Sistemlerini kurmalı,uygulamalı ve sonuçlarını analiz ederek kalite hedeflerine ulaşmaları için gerekli adımları atmalıdırlar. Bir işletmede kalite maliyet sisteminin kurulması aşamaları aşağıdaki gibi olabilir: 1. Yönetimin desteğinin sağlanması 2. Kalite maliyet ekibinin oluşturulması 3. Uygulama için pilot bölümün seçilmesi 4. Bilgiyi sağlayanların ve kullananların destek ve işbirliğinin sağlanması 5. Kalite maliyetlerinin sınıflandırılması 6. Kalite maliyet unsurlarının belirlenmesi 7. Kalite maliyet bilgi kaynaklarının kararlaştırılması 8. Kalite maliyet raporlarının ve grafiklerinin tasarlanması 9. Kalite maliyet sistemi prosedürünün hazırlanması 10. Verilerin toplanması ve raporların hazırlanması 11. Hataların elimine edilmesi 12. Sistemin yaygınlaştırılması Bir işletmenin başarısızlık maliyetlerini azaltabilmesi için öncelikle kalite maliyetlerinin ne düzeyde olduğunu bilmesi gerekir. Tüm şirketlerin başarısızlık maliyetlerinden tasarruf yapma şansı vardır. Bolu ' da yerleşik olan Tansel A.Ş., yaklaşık 15 yıldan beri Ardem A.Ş. ve Türk Demir Döküm Fabrikaları A.Ş. 'ye silikon ve PVC iç donanım kablo grupları, PVC ve kauçuk şebeke kabloları ve silikon contalar tedarik eden bir yan sanayi kuruluşudur. Tansel A.Ş. kalite hedeflerine ulaşmak için gerekli kalite plan ve uygulamalarında, Kalite Maliyet Sistemini yardımcı araç olarak kullanmaktadır. Tansel A.Ş. Kasım 1997'de Kalite Maliyet Sistemi Prosedürünü hazırlamış ve 1998 yılında uygulamaya almıştır. Bu tezde, Tansel A.Ş. ' nin 1998 Kalite Maliyetlerinin hesaplamaları, sonuçları ve analizleri yer almaktadır. Tansel A.Ş., Kalite Maliyetlerini yılın dört döneminde aşağıdaki göstergeler ile izlemektedir: 1. Toplam Kalite Maliyeti / Ciro 2. Toplam Kalite Maliyeti / Personel Sayısı 3. Toplam Kalite Maliyeti / Üretim Giderleri 4. Toplam Kalite Maliyeti / Genel Yönetim Giderleri 5. Toplam Kalite Maliyeti / Ortalama Personel Maaşı Tansel A.Ş. Kalite Yönetim Grubu, 1998 yılında gerçekleşen kalite maliyetlerini incelemiş, 1999 yılında önleme maliyetlerine daha fazla önem vererek, başarısızlık maliyetlerinin 1998 yılına göre %40 azaltılmasını 1999 yılı kalite hedeflerinden biri olarak belirlemiştir. Tüm şirketler dünya sınıfında rekabet edebilmeleri için kalite yönetimlerinde, kalite maliyet sistemini yardımcı araç olarak kullanmalıdırlar.

Competitiveness of a company is related with its quality products, in-time deliveries and competitive prices. To be competitive in quality, a company must focus on zero- defect production, better performance product, longer service life and the most important criteria is focusing on continous improvement. The first step of continous improvement is to define the quality costs in the company, to calculate and report them. Next step is to plan and do the required actions in order to reach the company's quality targets after analysing the quality costs. Quality costs are classified in four main groups: 1. The Cost of Prevention 2. The Cost of Cross-Check 3. The Cost of Failure Inside the Company 4. The Cost of Failure Outside the Company There is no one and ideal way to start Quality Cost System in a company. The company must prepare a quality cost system which will help itself in leading to quality targets considering its own processes, company culture, products, priorities of the company etc... The company must define the quality items for each quality class. If the company pays enough attention to prevention costs, then total quality costs will be reduced because costs of failure both inside and outside the company will be reduced. The steps of establishing a quality cost system may be listed as following: 1. Support of top management 2. Creating a quality cost team 3. Choosing a pilot department 4. Support of data providers and users 5. Classifying quality costs 6. Definining quality cost items of each class 7. Deciding for quality cost datas 8. Reporting and graphing quality costs 9. Preparing the procedure of quality cost system 10. Gathering the data and preparing the reports 1 1.Eliminating the mistakes 12. Implementing the quality cost system through all the company xn The company first has to know what the cost of quality is to save from cost of failures. All companies have the chance of cost saving from failures. Tansel A.Ş., located in Bolu, is serving Ardem A.Ş. and Türk Demir Döküm Fabrikaları A.Ş. for about 15 years; supplying them silicone and PVC internal wiring assemblies, PVC and rubber power supply cords and silicone gaskets. Tansel A.Ş. is using Quality Cost System as a tool to make its plans and actions of its quality management to reach its quality targets. Tansel A.Ş. has prepared its Qualiy Cost System Procedure in November 1997 and implemented during 1998. In this thesis, all the results of Tansel Quality Costs of 1998 are found. Tansel A.Ş. looks for the following quality costs criteria for four periods of the year: 1. Total Quality Costs / Turnover 2. Total Quality Costs / Number of Employees 3. Total Quality Costs / Manufacturing Expenses 4. Total Quality Costs / Administrative Expenses 5. Total Quality Costs / Average Personnel Salary After analysing its quality costs of 1998, Tansel A.Ş. has decided to pay more attention to the prevention costs for cost saving of its failures. One of the quality targets of Tansel A.Ş. of 1999 is to reduce the failure costs by 40% in 1999. All the companies must use quality cost system as a tool to manage their quality for a world-class competition.