Buruşmazlığın Geliştirilmesi İçin Pamuklu Kumaşların İyonik Çapraz Bağlanması

thumbnail.default.alt
Tarih
2009-05-27
Yazarlar
Şahin, Umut Kıvanç
Süreli Yayın başlığı
Süreli Yayın ISSN
Cilt Başlığı
Yayınevi
Fen Bilimleri Enstitüsü
Institute of Science and Technology
Özet
Pamuk lifinin buruşmaya karşı doğal bir eğilimi vardır. Pamuğun bu istenmeyen özelliğini gidermek için uzun süredir pek çok kalıcı ütü apreleri önerilmektedir ve kullanılmaktadır. Ancak, bu kimyasal aprelerin çoğu, kanser yapma ihtimali olduğundan şüphelenilen formaldehiti açığa çıkarırlar ve kumaşın mukavemet kaybetmesine ve sararmasına sebep olurlar. Bu aprelere alternatif olan formaldehitsiz kimyasallar pahalıdırlar. Bu nedenle, yaygın ve kolay ulaşılabilir kimyasallar kullanılarak hazırlanan bir formaldehitsiz apreye ihtiyaç vardır. Bu çalışmada, 3 farklı karboksimetilasyon yöntemi kullanarak anyonik pamuklu kumaş hazırladık ve daha sonra bunu katyonik gliserin adı verilen yeni bir çapraz bağlayıcı ile muamele ettik. Muamele edilen kumaşın buruşmazlık açısına göre iyonik çapraz bağlama işlemini optimize etmeye odaklandık. Numunelerimizi ayrıca mukavemet, uzama, sertlik, düzgünlük, beyazlık ve nitrojen miktarı için de test ettik. İyonik çapraz bağlamanın boyanabilirliğe etkisini incelemek için muamele ettiğimiz numunelerimizi bir asidik bir de bazik boya ile boyadık. Sonuçlarımız göstermektedir ki iyonik çapraz bağlama ile yüksek buruşmazlık açısı değerleri elde edilebilmektedir ve kumaş mukavemeti de artırılabilmektedir. İyonik çapraz bağlama muamelesinden sonra pamuklu kumaşın uzaması artmıştır. Pamuklu kumaşın sertliği ve düzgünlüğü artmıştır fakat bu sınırlı bir seviyededir. Ayrıca pamuğun bazik boyarmadde ile boyanabilirliği de artırılmıştır. Bu sonuçlara göstermektedir ki iyonik çapraz bağlama konvansiyonel kalıcı ütü aprelerine iyi bir alternatiftir.
Cotton fiber has a natural tendency to wrinkle. In order to overcome this undesired property of cotton several durable press finishes were proposed and have been used for a long while. However, most of these chemical finishes release formaldehyde, a suspected human carcinogen, and cause fabric to lose strength and to yellow. Non-formaldehyde alternatives to these finishes are expensive. Thus, a non-formaldehyde finish prepared by using common and more available chemicals is required. In this study, we prepared anionic cotton fabric by following 3 different carboxymethylation methods and further treated it with a novel crosslinker, namely cationic glycerin. We focused on optimizing ionic crosslinking process in terms of treated fabric’s wrinkle recovery angle (WRA). We also tested our samples for strength, elongation, stiffness, smoothness, whiteness and nitrogen content. In order to investigate the effect of ionic crosslinking on dyeability, we dyed our treated samples with an acid and a basic dye. Our results showed that high WRA results may be achieved and strength of fabric may also be increased by ionic crosslinking. After ionic crosslinking treatment, elongation of cotton fabric was increased. Stiffness and smoothness of cotton fabric increased but to a limited extent. Dyeability of cotton with basic dyestuff got better as well. These results show that ionic crosslinking is a good alternative to conventional durable press finishes.
Açıklama
(Doktora) -- İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2009
(PhD) -- İstanbul Technical University, Institute of Science and Technology, 2009
Anahtar kelimeler
Pamuk, Buruşmazlık, İyonik çapraz bağlama, Cotton, Wrinkle recovery, Ionic crosslinking
Alıntı