Soğanlı Botanik Parkı’nın Sert Peyzaj Tasarımının İşlevsel Ve Estetik Açıdan Değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışma, park tasarımında kullanılan sert peyzaj elemanlarının estetik ve işlevsel niteliklerini ortaya koyarak, bunlara ilişkin tasarım ilke ve prensiplerini dünya genelindeki bakış açısıyla değerlendirmiştir. Bu bağlamda, ilk olarak estetik ve güzellik kavramları tanımlanarak estetik ve işlev arasındaki ilişki ortaya konmuştur. Ardından algı açısından estetik kavramına değinilmiş, bu konuyla ilgili kuram ve teoriler açıklandıktan sonra peyzaj mimarlığı açısından estetiklik ve işlevsellik konusu açıklığa kavuşturulmuştur. Peyzaj mimarlığı kapsamında mekan kalitesi, mekan organizasyonu, tasarım prensipleri, organizasyon prensipleri ve sert peyzaj elemanları üzerinde durulmuştur. Tezin çalışma alanı olan Bursa Soğanlı Botanik Parkı ile ilgili araştırma kapsamında ise yukarıda açıklanan tüm bu kriterler değerlendirilerek parkın tasarım prensipleri açısından estetik ve işlevsel özelliği ortaya konmuş son olarak da parka gelen ziyaretçilerle yapılan anket görüşmeleri değerlendirilerek parkın estetik ve işlevsel yeterlilik derecesi tespit edilmiştir. Genel olarak Bursa kentinin genel yapısına bakıldığında klasik aktivitelere hizmet eden pek çok parkın varlığı dikkati çekmektedir. Fakat bu parklar yüksek potansiyellerine rağmen genellikle çay içme, manzara seyretme, piknik gibi aktivitelerle kısıtlı kalmaktadır. Bu bakımdan Soğanlı Botanik Parkı işlevsel anlamda farklılık, estetiklik ve toplumu bilinçlendirme anlamında oldukça olumlu ve başarılı bir noktada durmaktadır. Beşinci bölümde parkta yer alan fonksiyon alanlarının ve sert peyzaj elemanlarının alandaki konumları ve teknik özellikleri irdelenerek,önceki bölümlerde anlatılan kriterlere uygunluk açısından değerlendirilmiştir. Bunun yanında parktaki mekansal ilişkiler ve bunların biçim özellikleri de ortaya konarak sınıflandırılmıştır. Bursa Soğanlı Botanik Parkı’nın tasarımının organik formlar üzerine kurulu olduğu ve bu geniş parkın bu şekilde bir tasarıma sahip olmasının yüklendiği tema itibatiyle uygun olduğu açıktır. Doğal tasarımının bütüne yansıtılması anlamında kullanılan donatı elemanları da oldukça başarılı olup işlevsel açıdan da kullanıcıları memnun etmektedir. Bursa Soğanlı Botanik Parkı yalnızca Bursa’ya değil Türkiye’ye park tasarımına yeni bir bakış açısı sağlayacak nitelikte, son derece estetik ve yeni tasarımlara örnek olacak bir pozisyonda durmaktadır. Soğanlı Botanik Parkı’nın kullanıcılarının bu alandan memnuniyetini belirlemek amacıyla yapılan araştırmada yöntem olarak alan gelen kullanıcılara daha önceden hazırlanmış anket soruları sorulmuş ve bu sorular ile kullanıcıların sosyo-ekonomik yapısı, alanı kullanma şekilleri ve mekanın estetik ve işlevsel kalitesiyle ilgili görüşleri tespit edilmeye çalışılmıştır. Soğanlı Botanik Parkı’nın kullanıcılarının bu alandan memnuniyetini belirlemek amacıyla yapılan bu araştırmanın sonucunda kullanıcıların, alandaki kullanım alanlarından işlevsel açıdan iyi derecede; estetik açıdan iyi derecede memnun oldukları ve donatı elemanlarını işlevsel ve estetik açıdan yeterli buldukları belirlenmiştir.Kullanıcılar parka doğayla başbaşa olmak, oturmak ve dinlenmek amacıyla gelmekte olup genellikle su elemanları ve çevresini tercih etmektedirler, buraları beğenmelerinin en önemli nedeni parkın doğal, sakin ve dinlendirici olmasıdır.Kullanıcılara göre parkın en önemli eksiği yeni ve farklı aktivitelerin getirilmesi ve banklar ile çocuk oyun elemanlarının adetlerinin az olmasıdır.Sonuç olarak araştırmanın sonunda elde edilen bulgulara ve sahada yapılan analizlere dayanrak görülmektedirki Soğanlı Botanik Parkı’nın sert peyzaj tasarımı kullanıcılar açısından işlevsel ve estetik anlamda iyi derecede memnunluk vericidir.

This thesis, by put forward the principles of aesthetic and functional qualifies of hard landscape elements which has been used in park design evaluate the design principles and basis relating to them with aspects of the world. In this connection, firstly by describing aesthetic and beauty, the relation between aecthetic and function has brought into. Secondly, in the sense of perception, concept of aesthetic has been mentioned, after explained basics and theories about this topic, aesthetic quality and functionality has been made clear in landscape architecture aspects. İn the comprehence of landscape architecture, spatial quality, space organization, design principles, organization principles and hard landscape elements has been insisted. In the investigation about Bursa Soğanlı Botanical Park which is the study area of the thesis, all topics which described above has been evaluated and the aesthetical and functional features of park has been brought into in the design principles aspects. And lastly, The aesthetical and functional efficiency of Bursa Soğanlı Botanical Park has been determined by the questionnaires that made with users evaluated. As a result of this research study, according to the analysis and results which taken hand by working on the study area, obviously it is seeing that the hard landscape design of Bursa Soğanlı Botanical Park is gives satisfaction in good degree by the meaning of aesthetic and functional for its users.