Mimari Mekanda Renk, Form Ve Doku Değişkenlerinin Algılanması

Abstract

Bu çalışmada, mimari yapıtın oluşumuna katılan ve biçim yoluyla ifade edilen görsel öğelerin, kullanıcı açısından algısal – duygusal etkinliği vurgulanarak, insan ve çevresi arasındaki ilişkiler, algı ve algıyı etkileyen etkenler açısından incelenmiştir. Mimari bütün ve geçmişten günümüze mimari bütününün oluşumunu etkileyen temel kavramlar tanımlanmış, biçim, işlev, teknik bileşenleri; biçimi oluşturan birincil elemanlar olan nokta, çizgi, düzlem ve hacim bileşenleri; mekanda, renk, form, ve doku niteliklerine sahip duvar ve tavan yüzeyleri ve bu yüzeyler üzerindeki boşluklar, kuramsal çerçevede incelenmiştir. İnsanda memnuniyet ve haz duygusu oluşturma amacıyla biçimsel değerlerin biraraya geliş ilkelerini düzenleyen, Gestalt Kuramı üzerinde durulmuştur. Mimari yapıtın biçimsel özelliklerine ilişkin renk, form ve doku değişkenlerine göre ortaya çıkan duygular, çalışmanın ilgi alanını oluşturmaktadır. Yapılan alan çalışması ile; mekanı oluşturan yatay ve düşey yüzeylerin, açıklıkların ve donatı düzeninin her biri kendi içinde ve bir bütün olarak, rengin, dokunun, formun, aydınlatma düzeninin, birlik ve çeşitliliğin, oransal bir denge içinde kurgulandığı koşullarda anlam kazandığı doğrulanmaktadır.Yapılan alan çalışmasıyla, ortaya çıkan sonuçlar, kuramsal bilgilerle de desteklenerek; tezin sonunda, mekansal değişkenlerin kurgulanışında, en fazla ortak görsel tatmin sağlayan koşullar belirlenerek, bu koşullar arasındaki ilişkilere dayalı, bazı genellemeler yapılmış, tasarım etkinliğinde yararlı olabilecek bazı yaklaşımlarda bulunulmuştur.

In this study, the effectiveness of the visual elements, constituting the architectural composition that are expressed by formal ways, are evaluated by emphasizing the perceptual – emotional activity of the human, and the relations between his surrounding, in the way of perception and the factors effecting. Architectural totality and the concepts that have shaped the totality up today are explained, the components of architectural totality, form, function and technics are defined; the primary elements of form: point, line, plane and volume that define the boundaries of space such as wall, ceiling and the openings, that constitute a shape including the qualifications of colour, form and texture, are also explained in the study. The Gestalt Theory, organizing the compositions of the formal elements, aiming to give pleasure to the indivisual, is dwelled upon. The emotions that seems to be appear according to the utilitizing parameters of formal activity which are color, form and texture, are evaluated. By making a field study, it is verified that, the vertical and horizontal surfaces, openings and furniture arrangements that all constitute a space; make sense, if they all are arranged in a total harmony of color, form and texture, considering diversity-unity, contrasts, similarity, rhtym and proportion in the composition. The results of the field study are also tried to be based on the conceptual knowledge that has been expressed in the context of the thesis. As a result, evaluating the most satisfying conditions in common, some generilizations have been made about the variables of space and relations between them. Also some useful approaches are made in order to help to obtain architectural spaces of strong esthetic impression, for people to live more healty and happy and also to widen the area of decision criterians of the designers.