Küçük hidroelektrik santrallar ve Sakarya Havzası'ndaki hidroelektrik potansiye

Abstract

Günümüzde, her geçen gün artan enerji talebi, tükenmeyen enerji kaynaklarından maksimum yararlanma zorunluluğunu ortaya çıkarmıştır. Enerji üretiminde önceleri yaygın olarak kullanılan küçük hidroelektrik santrallar daha sonra yerlerini büyük boyutlu baraj ve hidroelektrik santrallara bırakmışlardır. Son yıllarda ülkelerin tüm enerji kaynaklarından faydalanmak iste meleri sonucu yeniden önem kazanmaya başlamışlardır. Gelişmiş ülkelerin birçoğunda küçünsenmeyecek sayıda küçük hidroelektrik santral vardır. Küçük hidroelektrik santralların kurulmalarındak i temel amaç ulusal elektrik şebekesinden uzak olan kırsal bölgelerin aydınlatılmasının, tarımsal gelişmesinin sağlanması, küçük sanayinin kurularak sonuçta kırsal kesimin sosyal ve ekonomik yapısının iyileştirilmesidir. Küçük hidroelektrik santralların kullanımını kısıtlayan iki temel problem vardır. Bunlar beher Kw kurulu güç başına düşen yüksek yatırım maliyeti ile işletme ve bakım sorunları dır. Bu problemlerin çözümü için öneriler mevcuttur. Yatırım maliyetleri elektromekanik donatımların ülkemizde üretilmesi ile azaltılabilir. İşletme ve bakım problemlerini azaltmak için standardizasyona gidilmelidir. Küçük hidroelektrik santrallar yatırımlarında döviz gerek tirmedikleri gibi, yerli teknolojiyide büyük santralları yapacak bilgi birikimine hazırlarlar.11 ülkemizde 178 tane küçük hidroelektrik santral vardır. Bunların tODİam hidroelektrik enerji üretimlerindeki payları %4 civarındadır. EÎEÎ Genel Direktörlüğü 'nce yapılan bir çalışmaya göre ülkemizde küçük hidroelektrik santrallardan 1 3,9x1 0^ Kwh/yıl enerji üretilebileceği hesaplanmıştır. Ülkemizin en fazla enerji tüketen bölgesi kuzeybatı Anadolu bölgesidir. Sakarya nehri ise bu bölgeye en yakın hidrolik enerji kaynağını oluşturmaktadır. Sakarya nehri üzerinde bulunan Sarıyar /Gökçekaya hidroelektrik santrali arı 460 MW kurulu güçle 962xl06 Kwh/yıl enerji üretmektedirler. DSİ ve EÎEÎ tarafından planlanan tesislerle havzadaki kurulu güç 1248 MW, enerji üretim' de 1 868, 99x1 06 Kwh/yıl olacaktır. Bunlarla beraber yan kollar üzerinde tesis edilebilecek olan küçük hidroelektrik santralların kurulu güçleri 244,08 MW olabilecektir. Bunlardan üretilebilecek enerji miktarı ise 1757,41x10 Kwh/yıl dolaylarındadır. Bu potansiyelden faydalanmak için yapılacak tesisler diğer çalışmalara örnek olmaları yanında, ülkemizin enerji üretimine katkı sağlayarak, el ektromekan ik sanayi dalının gelişmesine ve sonuçta ulusal kalkınmamıza yardımcı olacaktır.