Beden-mekan birliğinin ve ikili olasılıkların mimarlık ve sinematografi perspektifinden okunması

Abstract

Mimarlık pratiğinde sabit bir anlamla sınırlı olmayan mekan, bedenden ve eylemlerinden bağımsız düşünüldüğünde, değişmeyen ve statik bir olgu olarak ele alınır. Sadece mekana değil, aynı şekilde bedene de tarihsel olarak bakıldığında statik ve değişmez ölçülerle ele alındığı görülür. Mekan, esasen beden ile iletişime geçtiğinde yeni anlamlar üretme potansiyeline sahiptir. Beden ile buluştuğunda fiziksel veya algısal olarak tekrar üretilen mekan, aynı zamanda mekan tanımlarını da genişletmektedir. Bu çalışma, mekanın beden eylemleriyle ilişkisinden hareketle, beden-mekan ikilisinin sahip oldukları olanaklılıkları ortaya çıkarmayı amaçlar. Mekanın değişen tanımlarını beden aracılığıyla ortaya çıkarmaya çalışır. Bedenin bir mekan olup olmadığını sorgulamakla başlar ve mekan ile beden arasındaki ilişkiye odaklanır. Çalışma, mekanı kaplayan bedenler ile bedeni kaplayan mekanları karşılıklı olarak ilişkilendiren şey olarak anlaşılan, karşılıklı bağlantılılık potansiyelini geliştirmek amacıyla beden-mekan araştırma alanı içinde ele alınabilir. Beden ve mekanın bir araya gelişlerine odaklanarak, bu ilişkinin doğasını ortaya koymayı amaçlamaktadır. Tezin birinci bölümü, çalışmanın amacı, kapsamı, çerçevesi ve yöntemini içerir. Bu bölümde çalışmanın ana konuları ve araştırma yöntemleri özetlenmektedir. İkinci bölüm tarihsel olarak beden ve mekana yaklaşımları irdeler. Bu, beden ve mekan kavramlarının zaman içinde nasıl değiştiğini ve geliştiğini anlamak için önemlidir. Beden ve mekan arasındaki ilişkinin önemini ve karmaşıklığını anlamaya yardımcı olur. Özellikle iki başlık olarak ayrı ayrı olarak ele alınan beden ve mekanın; statik, akışkan ve sanal anlayışları tariflenmiş ve örneklerle desteklenmiştir. Bu yaklaşımlardan hareketle beden ve mekanın ayrı kavramlar olarak ele alınmayacağı ise bölüm sonunda ortaya konulmaya çalışılmıştır. Üçüncü bölümde, ikinci bölümde tariflenen statik, akışkan ve sanal anlayışların bir araya gelme olasılıkları ele alınmıştır. Bölüm, beden ve mekan birlikteliğinin olasılıklarını mimarlık ve sinematografi disiplinleri kapsamında örneklendirir. Çalışmada, beden ve mekan arasında ayrılık yaratan engellerin yıkılması ve mekanın bedenle birlik potansiyelinin açığa çıkarılması amaçlanmıştır. Buna göre 'beden ve mekanın karşılıklı birbirini tamamlaması sonucunda oluşan beden-mekan birliğinin ikili olasılıkları, mimarlık ve sinematografi disiplinlerinde nasıl kullanılır?' araştırma sorusuna cevap bulmak üzere beden ve mekan anlayışları sınıflandırılır. Bu sınıflandırmadan bazı nitelikler (sıfatlar) çıkarım yapılır.