Aksaray Yaylak Graniti’nin Kaplama Taşı Yönünden Özelliklerinin Araştırılması

Abstract

Bu çalışmada, Orta Anadolu Bölgesi, Aksaray il sınırları içinde yer alan ve “Aksaray Yaylak Graniti” ticari ismiyle doğal taş piyasasına sunulan granitin “kaplama taşı” olarak kullanılabilme olanakları araştırılmıştır. Arazi, laboratuar ve büro çalışmaları sonucunda elde edilen bulgular bu “Yüksek Lisans Tezi” kapsamında sunulmuştur. Birinci bölümde, tezin amacı açıklanmış ve çalışma alanının coğrafik konumu, ulaşım olanakları, su ve yol durumu ile iklim özellikleri, bitki örtüsü, ve ekonomik olanaklarına değinilmiştir. İkinci bölümde ise çalışma alanı ve dolayının genel jeolojisi, yapısal jeolojisi ve ekonomik jeolojisi hakkında bilgiler verilmiştir. Bölgenin litostratigrafisi ortaya konmuş ve bölgesel jeoloji içindeki yeri belirlenmiştir. Üçüncü bölümde, granit ocağında yapılan araştırmalara ve granit örnekleri üzerinde gerçekleştirilen mineralojik-petrografik incelemeler ile jeokimyasal analiz ve fiziko-mekanik deneylere yer verilmiştir. Ayrıca fabrikada gerçekleştirilen gözlemlere dayanılarak granitin özellikleri ile uygulanan teknolojik işlemlerin uygunluğu ilişkilendirilmeye çalışılmıştır. Doğal taşların tanımlanma ve sınıflandırma ölçütleri ile kullanıldıkları yerlere göre aranan malzeme özelliklerine ilişkin teknik bilgiler dördüncü bölümde verilmiştir. Buna ek olarak, Türkiye ve Dünya doğal taş sektöründeki zamana bağlı gelişmeler sayısal verilerin ışığında irdelenmiştir. Araştırmanın bütününden elde edilen bulgular sonuçlar bölümünde değerlendirilmiştir. Laboratuar verilerine göre yöre granitinin sadece tek eksenli basınç direncinin standartta ön görülen sınır değerinin altında kaldığı görülmektedir. Bu duruma üretim sırasında kullanılan patlayıcı madde şokundan kaynaklanan kılcal çatlakların yol açtığı düşünülmektedir.

The scope of this study is to investigate the utilization possibilities of the “Aksaray Yaylak Granite” as a cover stone. This stone is being exploited from a stone quarry located in Aksaray province-Central Anatolia of Turkey. The results of in-situ, laboratuary and office studies obtained from this study are presented as a Msc. Thesis. In the first chapter, the aim of thesis, geographic location and accessibility opportunities, climate and vegetation properties, water and economical conditions of the investigation area are mentioned. In the second chapter, the general, structural and economical geological outlines of the investigation area and surroundings are presented. In the third chapter, in-situ observations and measurements, which were performed in the “Aksaray Yaylak Granite” stone quarry, mineralogical-petrographical, geochemical, physico-mechanical and technological properties of granite were determined by the laboratory tests and factory investigations. In the fourth chapter, the detailed technical information is given comprising general definitions, classification criteria, utilization areas, material and engineering properties of natural stones. Development of Turkish and World natural stone industry also scrutinized using the data obtained from previous studies. In the fifth chapter, the conclusions and suggestions are mentioned. According to laboratuary data, the uniaxial compressive strenght of granite is only less than specification one. It has been concluded that blasting, which is used during the quarry production, causes micro cracks in the granite and decrease its strenght.