Kaynak Tabanlı Yaklaşımın Dikey Bütünleşme Stratejisi Üzerine Etkilerini Ölçen Bir Çalışma

Abstract

Bu çalışmada önemi son yıllarda artan kaynak tabanlı yaklaşım ve bir büyüme stratejisi olan dikey bütünleşme konuları ele alınmıştır. Literatürde rekabet üstünlüğü konusunda oldukça yaygın bir şekilde incelenen kaynak tabanlı yaklaşımın dikey bütünleşme stratejilerinde de etkin olduğu yapılan son araştırmalarda açıkça görülmüştür. Kaynak tabanlı yaklaşımın değişik yönlerinin dikey bütünleşme stratejilerine etkileri incelenmiştir. Bu çalışmanın amacı iki ayrı kavramın arasındaki ilişkilerin açıklanması ve literatürdeki mevcut araştırmalarda kullanılan bakış açılarından yararlanarak kaynak tabanlı yaklaşım ile oluşturulmuş bir dikey bütünleşme karar modeli sunmaktır. İşletmeler günümüzde ekonomik, teknolojik, sosyal ve politik nedenlerden dolayı sürdürülebilir bir başarı elde etmek için çeşitli stratejik kararlar alırlar. Stratejik büyüme kararları da bunlardan biri olup yönetilmesi işletmenin geleceği açısından oldukça önemlidir. Belirli bir faaliyeti işletme içinde gerçekleştirmeye karar vererek dikey bütünleşme stratejisi izlemenin olumlu ve olumsuz yanları vardır. Stratejik kararlar birçok koşuldan etkilenir. Literatürde büyüme stratejilerinden olan dikey bütünleşmeyi etkileyen iki yaklaşım üzerinde durulmuştur: İşlem Maliyeti Ekonomisi ve Kaynak Tabanlı Yaklaşım. Bu çalışmayla literatürde çok fazla incelenmemiş olan kaynak tabanlı yaklaşımın dikey bütünleşme stratejileri üzerine etkileri incelenmiştir. İnceleme sonucunda üretim yetenekleri, üretim yeteneklerinin özgüllüğü, üretim yeteneklerinin eskime olasılığı, dış kaynak kullanma yetenekleri ve dış kaynak kullanma yeteneklerinin özgüllüğü kavramlarının dikey bütünleşme stratejileri üzerinde etkisi olduğu görülmüştür. Etkilerinin ölçülmesi oldukça zor olan kaynak tabanlı yaklaşımın unsurlarını ölçebilmek için anket yöntemi kullanılmıştır. Anketlerden elde edilen verilere göre işletme koşulları resmedilmiş ve her unsurun durumuna atanan kesinlik faktörleri ile önerilen dikey bütünleşme kararı açıklanmıştır.

The study is built on the issues of resource based view and vertical integration strategies. Many empirical studies testing relation between resource based view and vertical integration have established the effects of resource based view. These effects of resource based view on vertical integration strategies are examined with this study. Moreover a decision model is developed with factors that charactarize resource based view by using point of view of the researches in literature. The firms make strategic decisions to fight for sustainable competitive advantage in environment where economic, technological, social, political developments take place and competition is becoming tougher. Vertical integration is also a strategic growth decision and managing growth effectively has a big impact on any firms’ future well being. There are many positive and negative sides os vertical integration strategies. Strategic decisions are effected wide range of conditions and approaches. One of the main approaches which affect vertical integration decision is resource based view. And the factors of resource based view are determined as production capabilities, specificity of production capabilities, risk to be obsolete of production capabilities, outsourcing capabilities and specificity of outsourcing capabilities. A survey is developed and used to measure the effects of these factors. According to data from participants, conditions of firms are specified and approriate decision is recommended after certainty degree of each factor are detected.