Sürdürülebilir Kentsel Yenileme İçin Bir Yaklaşım: Çanakkale Fevzipaşa Mahallesi Örneği

Abstract

Sürdürülebilirlik kavramının 1987 yılında Brundtland raporu ile ortaya konulmasından bugüne kadar, kentleri ilgilendiren birçok yeni kavram ortaya atılmıştır. Sürdürülebilir kentsel yenileme de bu kavramlardan biri olarak ortaya çıkmıştır. Tez çalışmasında, ekonomik, doğal, yapılaşmış ve sosyal çevre bileşenlerinden oluşan sürdürülebilirlik kavramının kentsel yenilemeyle olan ilişkisi incelenerek, Çanakkale de kent merkezinde ve sit alanında bulunan Fevzipaşa Mahallesi nde, sürdürülebilir bir kentsel yenileme yaklaşımı ortaya koymak amaçlanmıştır. Bu kapsamda, ilk olarak sürdürülebilir kentsel yenilemenin tanımı, ilkeleri ve bileşenleri ortaya konmuş, ardından tüm bileşenler sırasıyla incelenmiştir. Ekonomik sürdürülebilirlik kapsamında istihdam yaratımı, sosyal sürdürülebilirlik kapsamında sosyal dışlanma, katılım ve bu katılımın sağlanmasında önemli bir kuruluş olan ortaklıklar incelenmiştir ardından sosyal açıdan sürdürülebilir bir yerleşim için kriterler ortaya konulmuştur. Çevresel sürdürülebilirlik kapsamında ise nüfus ve yapı yoğunluğu, enerji, ulaşım ve geri dönüşüm konuları ele alınmıştır. İkinci olarak, sürdürülebilirlik kavramının AB ve Türkiye nin yasal altyapılarında ne şekilde yer aldığı, kentsel yenileme kavramının Türkiye de yasal olarak nasıl ele alındığı incelenmiştir. Ardından, sürdürülebilir kentsel yenileme yaklaşımlarına bir örnek teşkil etmesi amacıyla Çanakkale Fevzipaşa Mahallesi nde bir alan çalışması yapılarak mevcut fiziki ve sosyo-ekonomik durum ortaya konulmuştur. Kentsel aktörler ile mülakatlar yapılmış ve Fevzipaşa Mahallesi Kentsel Yenileme Ortaklığı nın kurulması önerilmiş, ortaklık organizasyonu ortaya konulmuştur. Son olarak, ortaklık çerçevesinde, Fevzipaşa Mahallesi Sürdürülebilir Kentsel Yenileme Yaklaşımı önerilmiş ve ekonomik, sosyal ve yapılaşmış çevre bileşenlerini kapsayan bir eylemler dizisi ortaya konulmuştur.

Since the sustainability concept is put forward by the Brundland report in 1987, there are several concepts that is related with urban areas. Sustainable urban regeneration is one of these concepts which has economical, natural, physical and social aspects. In this research, the relation between these aspects with sustainability is studied, than a sustaianble urban regeneration approach is proposed in Fevzipaşa Neighbourhood of Çanakkale. Firstly, the definition, principles and components of sustainable urban regeneration introduced, than these principles and components are researched in detail. Employment, social exclusion, participation and partnerships are studied in the extent of economical and social sustainability. Then, the criterias of a socially sustainable community is put forward. Also, density, energy, transportation and recylcing is studied in the extent of environmental sustainability. İkinci olarak, sürdürülebilirlik kavramının AB ve Türkiye nin yasal altyapılarında ne şekilde yer aldığı, kentsel yenileme kavramının Türkiye de yasal olarak nasıl ele alındığı incelenmiştir. Secondly, the legal statement of sustainability and urban regeneration is studied in EU and Turkey s legislation system. After that, for the purpose to give an example of sustainable urban regeneration, a survey is done in Çanakkale Fevzipaşa neighbourhood and the actual situation is put forward. Interviews are done and than the Fevzipaşa Neigbourhood Regeneration Partnership is proposed with the organisational scheme. Lastly, with the extent of the partnership, a Fevzipaşa Neigbourhood Sustainable Urban Regeneration Approach and the actions list is proposed which includes economical, social and built environment aspects.