Comparison Of Iranian And Turkish Music Makams

Abstract

Her kültürün yaşamı boyunca sosyal ve kültürel bir takım değişikler gerçekleşir.İran ve Türk külterleri de bu değişikliklerle karşılaştırmıştır, müzikte olduğu gibi. İki kültürün müziksel değişimleri, 19. yüzyılda, yenileşme ve modernizasyon eğilimleriyle görülmeye başlar. bu tarih müziksel değişimi ve evrimi anlamak için önemlidir. Bu çalışmanın birinci bölümünde İran müziği tarihini inceledik. Bu çalışmanın birinci bölümünde İran müziği tarihini konu aldık İran müziği tarihini üç bölümde incelemek mümkün: 1. İslamiyet öncesi İran müziği 2. İslamiyetin kabulunden sonra İran müziği (Kaçar dönemine kadar) 3. kaçar döneminden sonra İran müziği Eski çağlar olarak adlandırılan İslam öncesi dönemde yedi farklı uygarlık karşımıza çıkıyor. Bu dönemle ilgili çok az kaynak mevcut. İslamiyet öncesi devrin en önemli iki imparatorluğu Achaemenidler ve Sasaniler zamanında müzik de bu dönemde en ihtişamlı dönemini yaşamıştır. Arapların işgalinden sonra İran'da herşey değişmiştir. Bu döneme ait pek çok sayıda kitap ve risaleler çevrilmiştir.Arap baskısından sonra İran Moğol istilasıyla karşı karşıya gelir ve bu İran'da çöküşün Kaçar dönemi boyunca müzik yavaş yavaş daha önceki durumunu kazanmaya başlıyor. Kaçar döneminin en çarpıcı özelliği ise "Makam" sisteminden "Destgah" sistemine geçilmesi. İran müziğini dört ana grupta tasnif ediyoruz: 1. Dini müzik 2. Halk müziği 3. Askeri müzik 4. Klasik müzik 17. yüzyıldan 19. yüzyıla kadar olan dönem içindeki değişikliklere kadar İran klasik müziği "makam" temeline dayanırdı. İran müziği enstrümanlarını iki grupta incelemek mümkün: 1. Klasik müzik sazları 2. Halk müziği sazları Çalışmamızın üçüncü bölümünde İran müziği ve Türk müziği karşılaştırılması yapılmıştır. İran müziğinin kendi içindeki karşılaştırmasından sonra İran müziğinin Türk müziği ile benzerlikleri ve farklılılklarını ortaya koyduk. Çalışmamızda karşılaştırma bölümünde incelediğimiz bir diğer konu ise İran ve Türk müziklerinin repertuarları hususudur. Sonuç olarak bu iki müziğin birbirine çok benzediğini görüyoruz. İki müziğin detaylarda birbirinden farklı olduğu aşikardır fakat pek çok ortak özellikleri bulunmaktadır. Her iki ülke de dil, kültür, tarihsel olayları gibi bir çok konuda etkileşim içindedirler ve pek çok ortak duyguyu paylaşmışlardır. Son olarak bu değişimler ve evrim 19. yüzyılda başlayan batılılaşma ve yenilik hareketinden dolayı gerçekleşmiştir. Batı müziğinin etkisi her iki müzikte de görülmektedir. Amacımız müzik aralıklarındaki (perdeler) bu değişiklikleri tanımlayabilmektir.

There existed some changes in every culture such as political ,social etc. Iranian and Turkish cultures also faced some of these changes that affected them in every aspect, also music. These changes started to appear in their music in the late 19th century according to their tendency to innovation and modernization. The history is important in order to understanding their transformation and evolution. The first section of this paper is dedicated to Iranian music history. The history of Iranian music can be divided into three periods: 1.Iranian music before Islam 2.Iranian music after Islam until Qajar period 3.Iranian music after Qajar period The period before Islam is considered as ancient ages. There existed seven dynasties in this period of time. There are a little resources about this period. The two important empires before Islam were, Achaemenids and Sasanids. After Arab invasion everthing changed in Iran.During Arab dominance, Iranian civilization and culture and music influenced very much in Arab countries. So many books and threatises were translated in this period. After Arab dominance, Iran faced with mongol invation which was begining of decadence in Iran. This period is called intermission period that last for nine centuries. There existed other dynasties such as Safavids, Zandiye and Qajar. The music of Iran after Islam until Safavid period was based on Islamic middle age scholars theories .This decadence in music led to disappearnce that cause the great change in musical system.During Qajar period, music gradually started to earn its earlier position. The striking feature of Qajar period , was the tranformation of makam to Dastgah. Iranian music can be classified into four types: 1.Religious music 2. Folk music 3.Military music 4.Classical music This thesis focused on classical music. The classical music of Iran was based on makms until it changed in some period beween 17th to 19th centuries. Iranian music instruments divided into two groups: 1.Classical music instruments 2. Folk music instruments The third section dedicated to comparison of Iranian music and Turkish music. Firstly the Iranian music intervals nad scales were explained. These intervals were analyzed in two parts, intervals based on the old theory and intervals that used in recent music.After all of these Iranian music is comparing to Turikish music in order to find out the similarities and differences. The other thing that mentioned in this paper is the concert repertory in both musics. It can be conclued that these two musics are similar . The both music are based on 13th century theories specially Safi-al-din. Iran and Turkey are two neighbor countries with almost common cultures. According to historical researches except the geographical boarder, they have so much in common in the aspect of language, culture, historical events, etc. They influenced in each other very much. It would be possible to say that those changes and evolution happened because of tendency of westernization that started in the late 19th century. In both music cultures it can be seen the influences of western music. The purpose of this thesis is defining those changes in the aspect of intervals.