FBE- Mimarlık Tarihi Lisansüstü Programı - Doktora

Bu koleksiyon için kalıcı URI

http://hdl.handle.net/11527/122

Gözat

Konu "19. yüzyıl" ile FBE- Mimarlık Tarihi Lisansüstü Programı - Doktora'a göz atma
  • Öge
    Osmanlı Fabrika Yapılarının Kentsel Ve Mimari Analizi
    (Fen Bilimleri Enstitüsü, 2014-04-03) Boyacıoğlu, Didem ; Saner, N. Turgut ; 10031771 ; Mimarlık Tarihi ; History of Architecture
    19. yüzyıl boyunca inşa edilen fabrika yapılarının Batı’yı model aldığı bir gerçektir. Ancak ne kendi içinde Batı’da, ne de batı-dışı toplumlarda yaşanan sanayileşmenin ve buna bağlı olarak gelişen sanayi mimarisinin hep aynı güzergahı izlediğini söylemek mümkün değildir. Bu noktadan yola çıkılarak hazırlanan tez çalışması Osmanlı sanayi mimarisi kapsamında inşa edilen fabrikaların kendine özgü koşullarını kentsel ve mimari açıdan değerlendirmeyi hedeflemiştir. İlk aşamada 19. yüzyılda Osmanlı kentlerinde yaşanan sosyal ve fiziksel değişimin bir parçası olarak inşa edilen fabrika yapılarının kentle ilişkisi, kent üzerinde yarattığı olumlu veya olumsuz etkileşimler ile Osmanlı yönetiminin bu konudaki tavır ve tutumları ele alınmıştır. İkinci aşamada Osmanlı fabrika yapılarının projelendirilmesi ve fabrika yapılarını tasarlayan ve inşa eden özneler dönemin mühendislik ve mimarlık ortamı içerisinde değerlendirilmiştir. Fabrika mimarisi ve donanım başlığı altındaki üçüncü aşamada ise fabrika yapılarının mimari gelişiminin irdelenmesi, Batı’dan ithal edilen ve Osmanlı’ya özgü olan yanlarının anlaşılması amaçlanmıştır. Tekstil sanayi hem Batı’daki, hem de Osmanlı’daki sanayileşmenin merkezinde yer almaktadır. Bu öncü konumu nedeniyle konunun tekstil sanayi ve çuha üretimi üzerinden değerlendirilmesi uygun bulunmuş, Boğdan Çuha İmalathanesi, İslimye Çuha Fabrikası, İzmit Yünlü Dokuma Fabrikası ve Feshane Fabrikası üzerinde yoğunlaşılarak, Osmanlı çuha fabrikalarının mimari biçimlenişi, donanım/ üretim teknolojisi ve mimari ilişkisi ile strüktür, yapım tekniği ve malzeme özellikleri irdelenmiştir. Çalışma, büyük oranda Osmanlı arşivlerinde yer alan belgelere dayanmaktadır. Elde edilen veriler ışığında ortaya konan sonuçların tartışıldığı son bölümde fabrika yapılarının inşasının Osmanlı’ya özgü bir deneyim olarak nasıl bir güzergah izlediğinin kentsel ve mimari açıdan yorumlanmasına çalışılmıştır.
  • Öge
    XIX. yüzyılda Pera/Beyoğlu'nun ekonomik, kültürel ve politik yapısının mimariye etkileri
    (Fen Bilimleri Enstitüsü, 1998) Durudoğan, Seza ; Batur, Afife ; 75075 ; Mimarlık Tarihi ; History of Architecture
    Pera (Beyoğlu), XX. yy.a kadar Lövanten ve Avrupalı nüfusunun getirdiği özellik nedeniyle batılı gezginlerin daima yakınlık duyduğu, seyahatnamelerinde yaşamından kesitler verdikleri bir bölge olmuştur. XX. yy.da ise cumhuriyetle birlikte gelen ve nüfus yapışım değiştiren sosyal ve ekonomik değişim, bazı yazarların geçmişi araştırarak bölgeye nostaljik bir yaklaşımla eğilmelerini getirmiştir. Bu tezin amacı, hakkında çok fazla sayıda yayın çıkmasına rağmen pek azının bilimsel araştırmaya dayandığı Pera'nın ekonomik, kültürel ve siyasi yapısının mimariye etkilerinin araştırılmasıdır. Bu amaçla seyahatnameler ve bölgede yayınlanan günlük gazeteler taranmak suretiyle buradaki her türlü haber, ilan ve reklam değerlendirmeye alınmış ve haritalara işlenerek değerlendirilmiştir. VI. Daire'ye ait Abdülaziz Albümleri ile önemli bir belgesel değer taşıyan Sigorta Haritaları üzerinde yapılan saptamalarla, Pera (İstiklal) Caddesi'nin Galatasaray ile Tünel arasında kalan bölümünde konut-ticaret ilişkisi ortaya çıkarılarak, tek ailelik konuttan apartmanlaşmaya geçiş çeyrek yüzyıllık bir farkla her iki harita üzerinde irdelenmiştir. Tez altı bölümden oluşmaktadır. 1. Bölümde çalışmanın amacı, kullanılan yöntem ve yararlanılan kaynaklar tanıtılmıştır. 2. Bölümde bölgenin topografyası, fiziki sınırları ile mahalle ve sokakları tanımlanmıştır. 3. Bölümde ise İstanbul tarihi içinde XIX. yy.a kadar Pera'nın, bir uzantısı olduğu Galata bölgesi ile bağıntılı olarak tarihsel gelişimi irdelenmiştir. 4. Bölüm, araştırmanın ağırlığını oluşturan ve sonuç için verilerin toplandığı bölümdür. Burada büyük çoğunlukla gazetelerden elde edilen bilgilerle Pera'daki sosyo-ekonomik, kültürel ve politik durumla birlikte ilk belediye kararları ve bunların 1870 yangını sonrasında kentsel dokuya yaptığı etkiler araştırılmış, ayrıca bölgedeki yapı tipleri, Batı'lı örnekleriyle karşılaştırılarak ortak yanlar ortaya çıkarılmıştır. 5. Bölümde, bir önceki bölümde elde edilen veriler değerlendirilerek haritalar üzerine işlenmek suretiyle bölgenin konut-ticaret ilişkisi ile konut yapısı ortaya çıkartılarak ilk çok katlı konutlardan örnekler verilmiştir. 6. Bölüm sonuç bölümüdür. Pera'nın tarihsel gelişimi içinde mimari olgusunun genel bir değerlendirmesini içermektedir. Çalışmada üç ek bulunmaktadır. Ek A'da üzerine saptamaların yapıldığı haritalar ile cephe siluetleri verilmiştir. Ek B'de Mecelle-i Umur-u Belediye'de çıkan ve VI.Daire'nin kuruluş kararını belirten bölümlerle, L'Indicateur Constantinopolitain Guide Commercial'den alınan ilgili fotokopiler ve yazılı kaynaklardan yararlanılarak hazırlanan çizelgeler yer almaktadır. Ek C'de ise günlük gazetelerden alınan konuyla ilgili reklam ve ilanların fotokopileriyle, bölgeyi tanıtan gravür, kartpostal ve fotoğraflar verilmiştir.