LEE- Bölge Planlama-Yüksek Lisans

Bu koleksiyon için kalıcı URI

http://hdl.handle.net/11527/19221

Gözat

Konu "İzmir" ile LEE- Bölge Planlama-Yüksek Lisans'a göz atma
  • Öge
    Raylı sistem yatırımlarının mekânsal ve sosyoekonomik yapıya etkisi üzerine bir inceleme: İzmir İZBAN örneği
    (Fen Bilimleri Enstitüsü, 2020-07) Uçar, Gizem ; Beyazıt, Eda ; 637335 ; Bölge Planlama Bilim Dalı
    Günümüzde ulaşım ağının genişlemesi ile birlikte ulaşım yatırımlarındaki artış dikkat çekmektedir. Ulaşım gelişmeleri ile elde edilen kazanımların başında yolculuk sürelerinin kısalması gelmektedir. Kısalan yolculuk süreleri, artan ulaşım altyapısı ile birlikte birtakım ekonomik faydalara, zaman tasarrufuna ve verimlilik gibi etkilere yol açmaktadır. Öte yandan ulaşım yatırımları, bahsedilen bu etkilerin yanında, mekânsal, sosyal ve geniş ekonomik etkiler olarak adlandırılan etkileri de beraberinde getirmektedir. Ulaşım altyapı yatırımlarının sahip olduğu doğrudan etkilerin yanı sıra geniş ekonomik etkileri ve mekânsal etkilerin araştırılması uluslararası literatürde geniş yer bulmasına karşın ulusal literatürde sınırlı çalışma alanına sahiptir. Bu amaçla bu çalışma özelinde ulaşım altyapı yatırımlarından özellikle raylı sistem yatırımlarının kentsel mekân üzerinde sahip olduğu mekânsal ve sosyoekonomik etkilerin ortaya konulması hedeflenmektedir. Çalışma, İzmir kentinde yer alan bir ulaşım altyapı yatırımı olan İZBAN banliyö sisteminin bölgenin mekânsal ve sosyoekonomik yapısına olan etkisini incelemeyi kapsar. Bu kapsamda, kavramsal çerçeveyi oluşturma amacıyla ulaşım yatırımlarının doğrudan ekonomik etkileri, geniş ekonomik etkileri ve sosyo-mekansal etkileri literatür çalışması olarak incelenmiş ve bu başlıklar altında İZBAN hattının neden olabileceği etkiler değerlendirilmiştir. Çalışmanın başlangıcında araştırmanın amacı, kapsamı, araştırma soruları, araştırmamın yöntemi ve kısıtları belirtilmiştir. Çalışma kapsamında "raylı sistem yatırımlarının üst ve orta ölçekli sosyo-mekânsal ve ekonomik yapıyı ne ölçüde etkilediği" ve "raylı sistem yatırımlarının işyeri kümelenmesi, nüfus dağılımı ve istihdam dağılımı üzerindeki etkilerinin nasıl olduğu" sorularına cevap aranmaktadır. Çalışmanın ikinci ve üçüncü bölümlerinde, ulaşım kavramının tarihsel gelişimi, ulaşım türleri ve kentteki rolü üzerinde durularak ulaşım yatırımlarının doğrudan ekonomik, geniş ekonomik ve sosyo-mekânsal etkilerine yer verilmiş ve yapılan literatür okumaları derlenmiştir. Çalışmanın devamında örnek alan çalışması için seçilen kent olan İzmir'in genel özelliklerine yer verilmiş, kentsel planlama çalışmaları ve ulaşım sistemi ile beraber İZBAN banliyö hattına ait bilgiler derlenmiştir. İZBAN hattı ile ilgili yapılan incelemeler kapsamında hattın kuzey aksında üst ve orta ölçekli sosyo-mekânsal değişimler analiz edilmiştir. Çalışma İZBAN hattının kuzey aksına odaklanmaktadır.