Müzikoloji Lisansüstü Programı - Yüksek Lisans
Bu koleksiyon için kalıcı URI
Gözat
Konu "Bağlama ve egzersizler" ile Müzikoloji Lisansüstü Programı - Yüksek Lisans'a göz atma
Sayfa başına sonuç
Sıralama Seçenekleri
-
ÖgeKapasite Alanları: Bağlamada El İle Çalma(Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2018) Çalışkan, Faruk ; Kurtişoğlu, Belma ; Müzikoloji ; MusicologyBu çalışma, Türkiye’de halk müziği içerisinde önemli bir temsiliyet kazanmış bağlama çalgısının, icra eden (performer) kişi doğrultusunda nasıl şekillendiğine yönelik bir anlama niyeti taşımaktadır. Bu durumu irdeleyebilmek için de bağlama çalgısının icra modellerinden biri olan el ile çalma tekniği seçilip, bu tekniği kullanan icracıların, performans kapasitelerini oluşturan katmanların ilişkisel bir bütünlüğü var mıdır sorusu üzerinden şekillendirilmek istenmiştir. Odak alınan müzikal karakterlerin el ile çalma tekniğine katkıları ve bunu temsil etme şekillerine göre düşündüğümüzde, kent-kırsal ayrımı üzerinden bir bakış açısının doğru olmayacağından dolayı icracıları ele alırken iki metafor oluşturulmuştur. Birincisi, performansın oluşumuna kaynaklık eden zamansal alanlar olarak isimlendirmek tercih edilmiştir. İkinci perspektif ise, performansın sunumunun ve işlevinin etkili olduğu alanlar şeklinde ifade edilmiştir. Sonrasında bu bölümler içerisinde el ile çalma modelinin genel icra özelliklerinin oluştuğu ve bu icranın teorik ifade olarak oluştuğu yerlerde teknik olarak ele alınıp birçok müzik düşüncesi ve bulunulan alanın koşullarına göre kendini sürekli şekillendirdiği bir kapasite unsuruna nasıl dönüştüğü incelenmiştir. Ortaya ürün olarak çıkan malzemelerin tasarım sürecinde, sadece teknik bir vurguya ve müzik yapma dürtüsüyle oluşan bir kapasite ürünü olmadığı ve bu katmanların kendi içerisinde beslenerek genel olarak el ile çalma tekniğinin kapasitesinin ortaya çıktığı görülmüştür. Görsel, ses, video ve yazılı olarak incelenen malzemeler doğrultusunda, icracının hangi kapasite alanlarını kullandığına dikkat edilmiştir. Elde edilen veriler paralelinde, ortaya çıkan kapasitelerin tanımlamaları oluşturulmaya çalışılmıştır. Buradan elde edilen alanlar sayesinde, bir icracı ele alınırken sadece tekniğe ve ona vurgu yapan yetenek, beceri, virtöüzite gibi kavramlardan ele alınmayıp, ortaya çıkan kapasite alanları üzerinden performansın nasıl oluştuğuna dikkat edilecektir. Bu alanlar ortaya konulduktan sonra, etnomüzikolojinin çalışma alanlarından performans teorileri kapsamında Bruce Kapferer’in “derin oyun” ve “yüzeysel oyun” yaklaşımları üzerinden ele alınmışlardır. Bu yaklaşım sayesinde, icracının içinde bulunduğu ve etkileşim içerisinde olduğu toplum, birey, müzik evreni, kendi perspektifi doğrultusunda performans üretiminde kendini nasıl şekillendirdiğine dair analizler yapılmıştır. Buradan elde edilen veriler üzerinden görülüyor ki, icracının kendini konumlandırdığı gelenekle, bugün elde ettiği icra kapasitesi, onun derin oyuna veya yüzeysel oyuna dâhil olmasını sağlamaktadır. Böylelikle icracının ortaya koyduğu ürünler her iki alanın inceleme özelliklerine göre ele alınıp, elde edilen verilerle dâhil olduğu kapasite alanları tanımlanabilir. Genelde makro bir bakış açısına sahip olan kapasite tanımı, el ile çalma tekniğini sunan kişiler incelenerek bir kavramlar bütününe dönüşmüştür. Bu çalışma sayesinde, performansı meydana getiren katmanlara daha mikro ölçekte yaklaşılmış ve performansın ne olduğundan çok, nasıl olduğuna dair mikro bir perspektif sunma imkânı tanınmıştır.