LEE- Şehir ve Bölge Planlama-Yüksek Lisans

Bu koleksiyon için kalıcı URI

http://hdl.handle.net/11527/19455

Gözat

Konu "site selection" ile LEE- Şehir ve Bölge Planlama-Yüksek Lisans'a göz atma
  • Öge
    Urban agriculture site selection in Beylikduzu, İstanbul
    (Graduate School, 2023) Kısacık, Ayşe Burcu ; Koramaz, Turgay Kerem ; Urban Planning Programme
    Dünya nüfusunun büyük çoğunluğunu oluşturan kentsel alanlarda nüfus artışıyla birlikte gıdaya yönelik talepte ciddi bir yükselme yaşanmaktadır. Gıda üretiminin temel kaynağı olan tarım alanları, sınırlı bulunmaları sebebiyle bu talebe cevap vermede yetersiz kalabilmektedir. Ayrıca kentsel büyüme ile birlikte bu alanlar ciddi baskılarla karşı karşıyadır. Diğer taraftan gıdaya erişim ve bu erişimin sürekliliği yıllar boyunca gıda güvencesi kavramının konusu olmuştur. Bugün mevcut gıda sistemi ele alındığında ekonomik ve sosyal etkilerinin yanı sıra ekolojik etkiler ve iklim değişikliği de karşılaştığı görülmektedir. Bu durum gıdanın farklı disiplinler tarafından ele alınmasına ve tartışılmasına sebep olmuştur. Kent ve gıda ilişkisine bakıldığında gıdanın şehir ve bölge planlama disiplininin konu alanlarından biri olarak görülse de geleneksel planlama yaklaşımında gıda kırsal alanla özdeşleşmiştir. Bu durum kentleri gıda sisteminde tüketici konumuna getirmiştir. Bugün sürdürülebilirlik ve iklim tartışmaları ile kentlerin krizlere karşı dayanıklılığının artırılması yaklaşımı gıdanın kentler üzerinden ele alınması gerektiğini göstermiştir. Bu bağlamda kapsamlı ve hedefe yönelik gıda yaklaşımları gerekmektedir. Kentsel mekanda gıda üretimi ise kentsel tarım ile sağlanmaktadır. Kentsel tarım yerel ölçekte sürdürülebilir, güvenli ve adil gıda sistemlerini desteklerken yerel düzeyde ekonomik gelişimi desteklemekte, sosyal içerme ve sağlık güvenliği konusunda destek olmakta ve ekolojik ve çevresel sorunların bertarafında katkıda bulunmaktadır. Bu çalışma bahsedilen bütün bu durumlar karşısında yerel ölçekte gıdanın nasıl ele alınabileceğini incelemektedir. Çalışma bir kentsel sistem olarak gıdanın şehir ve bölge planlamadaki önemi ve rolü ile yerel ölçekte sürdürülebilir, güvenli ve adil bir gıda sistemi sağlamak için kentsel tarım arazisi seçiminde nelere dikkat edilmesi gerektiğine yönelik araştırma sorularıyla şekillenmiştir. Bu çerçevede, çalışma öncelikle gıda ile şehir arasındaki bağlantıyı incelemektedir. Ardından gıdanın neden yerel ölçekte ele alınması gerektiğini anlamaya çalışmaktadır. Bunun için mevcut gıda sisteminin sorunları ve seçilen dünya örnekleri arasından üç şehir (Baltimore, Austin ve Viyana) incelenmiştir. Bahsedilen şehirler gıdayı şehir planlamasının bir parçası olarak el almakta, gıda sistemine yönelik stratejilerini geliştirebilmek ve uygulamak adına mekansal analizlerde bulunmaktadır. Yerel ölçekte daha sürdürülebilir, güvenli ve adil bir gıda sisteminin oluşturulması için kentsel tarım alanlarının nasıl belirleneceği çalışmanın odağıdır. Bu çalışmada kentsel tarım için alan seçimi kriterlerinin belirlenmesinde "mekânsal çok kriterli analiz" yöntemi kullanılmıştır. Bu bağlamda kentsel tarım alan seçimi için 10 parametre ve 20 alt kriter belirlenmiş, bu parametreler gıda güvencesinin dört ayağı olarak adlandırılan bulunabilirlik, erişim, faydalanma ve istikrar başlıkları altında toplanmıştır. "Bulunabilirlik" altında 1.0 Kısıtlamalar ve 1.1 Mülkiyet Durumu ve Arazi Temini yer almaktadır. 2.1 Demografi ve Nüfus, 2.2 Ulaşım ve Erişilebilirlik ve 2.3 Güvenlik Seviyesi "erişim" başlığı altında yer almaktadır. "Faydalanma" ise 3.1 Kirletici Kaynaklar, 3.2 Dağıtım, Önleme ve Depolama ve 3.3 Yeşil Sistem'i kapsamaktadır. xxiv Son olarak 4.1 Topografya ve 4.2 Toprak ve Jeolojik Yapı "istikrar" başlığı altında ele alınmıştır. Belirlenen alt kriterler içerisinde arazinin boş kullanıma sahip olması ve arazinin büyüklüğü kısıt olarak kabul edilmiş ve çoklu karar değerlendirilmesinde ağırlıklandırma diğer 9 parametre için yapılmıştır. Bahsedilen parametrelerin kentsel tarım alanı seçimindeki ağırlıklarının belirlenmesinde çoklu karar verme yöntemi olan Analitik Hiyerarşi Süreci öntemi kullanılmıştır. Analitik hiyerarşi sürecine üniversiteleri, resmi ve sivil toplum kuruluşları ve dernekleri temsil eden katılımcılar dahil edilmiş, katılımcılara çevrimiçi anket uygulanmıştır. Çalışmanın ilk bulguları kentsel tarım alan seçiminde kirletici kaynakların diğer parametrelere göre açık ara en önemli etken olduğunu göstermiştir. Bunu mülkiyet durumu ve arazi temini ve ulaşım ve erişilebilirlik izlemektedir. Daha sonrasında sırasıyla güvenlik seviyesi, demografi ve nüfus, dağıtım önleme ve depolama, toprak ve jeolojik yapı, yeşil sistem ve topografya gelmektedir.