LEE- Malzeme ve İmalat-Yüksek Lisans

Bu koleksiyon için kalıcı URI

http://hdl.handle.net/11527/19381

Gözat

Yazar "Gökşenli, Ali" ile LEE- Malzeme ve İmalat-Yüksek Lisans'a göz atma
  • Öge
    Çamaşır makinası kapak menteşesi tasarımı
    (Graduate School, 2024-12-04) Karaçanlı, Burak ; Gökşenli, Ali ; 503211303 ; Malzeme ve İmalat
    Her geçen gün teknolojik gelişmelerin yaşandığı ve çevre duyarlılığının arttığı günümüzde, beyaz eşya sektöründe de yüksek rekabet ortamı ve müşteri taleplerinin de etkisiyle yenilikçi çalışmalara ihtiyaç doğmaktadır. Bu doğrultuda ürünlerde kullanılan parçalara daha ucuz, daha hafif ve daha sürdürülebilir alternatifler geliştirilmeye çalışılmaktadır. Çamaşır makinası kapak menteşeleri için şekillenen bu çalışma; malzeme bilimi, yenilikçilik ve sürdürülebilirliğe dayanan yeni bir tasarımının geliştirilmesine yönelik kapsamlı bir araştırma sunmaktadır. Mevcut parçaların incelenmesi, literatür taraması, rakip ürün inceleme çalışmaları, malzeme araştırması, yapısal analiz, yenilenen parça tasarımı, kalıp tasarımı, testler ve sürdürülebilirliği kapsayan bir yaklaşımla; beyaz eşya endüstrisinde yenilikçiliği hedeflerken karbon salınımını da en aza indirmeye yönelik sürdürülebilir bir bakış açısı sunmaktadır. Özellikle kompozit kullanımı tercihi, çevresel zararları azaltırken parçanın dayanımını artırma potansiyelini ortaya koyan bir nokta olarak ortaya çıkmıştır. Çalışmanın merkezinde, geleneksel yaklaşımların sorgulandığı ve zorlayıcı koşullara karşı en uygun şekilde görevini yerine getirebilecek yeni bir tasarım vardır. Buna bağlı olarak kalıp tasarımı ve kalıp akışı analizi, üretim süreçlerine uyum sağlayarak verimliliği en uygun hale getirirken israfı da en aza indirmektedir. Çalışma, yeni menteşe tasarımının bütünlüğünü ve güvenilirliğini sağlayan sıkı bir test ve doğrulama deneyiyle sonuçlanmıştır. Yaşam döngüsü değerlendirme yöntemlerini de içeren sürdürülebilirlik hesaplamaları, önerilen tasarımın çevresel etkisine ilişkin sayısal bilgiler sunarak, karbon salınımını azaltma ve beyaz eşya endüstrisinde çevre bilincine sahip uygulamaları teşvik etme potansiyelinin altını çizmeyi amaçlamıştır. Sonuç olarak bu çalışma, sürdürülebilir üretimin geliştirilmesinde disiplinlerarası iş birliğinin gücünün bir kanıtı olarak hizmet etmektedir. Çalışma; çamaşır makinası kapak menteşesi gibi bir parçayı kompozit malzemeyle yeniden tasarlayarak yalnızca sektördeki zorluklara somut çözümler sunmakla kalmamakta, aynı zamanda beyaz eşya sektörü için daha sürdürülebilir bir geleceğin şekillendirilmesinde çevre bilincinin önemli rolünün altını çizmektedir. Çalışma sonucunda %50 cam elyaf katkılı poliamid kullanak yeniden tasarlanan menteşe; mevcut tasarıma göre %62,5 daha hafif, %55 daha düşük maliyetli ve %60 daha az karbon salınımına sebebiyet verecek şekilde hayata geçmiştir. Hali hazırda Arçelik Global (yeni adıyla Beko Corporate) bünyesindeki fabrikalarda yıllık 5 milyon adet civarında üretilerek 130 farklı ülkeye gönderilecek ürünlerde kullanılmaktadır.
  • Öge
    Karşı gaz basınçlı plastik enjeksiyon kimyasal köpürtme üretim yönteminde proses parametrelerinin gözenek yapısı ve yüzey parlaklığına etkilerinin incelenmesi
    (Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2022-02-28) Erkan, Burak ; Gökşenli, Ali ; 503191301 ; Malzeme ve İmalat
    Plastik endüstrisinde maliyet iyileştirme çalışmaları kapsamında ham madde tasarrufu ile maliyet kazançları sağlanmaktadır. Hurda ham maddelerin geri dönüştürülmesi yaygın bir maliyet iyileştirme yöntemi olarak öne çıksa da parça kesitinde gözenekli bir yapı oluşturarak ham madde kazancı sağlanması son yıllarda popüler bir uygulama haline gelmiştir. Plastik enjeksiyon kalıplama, plastik parçaların üretiminde kullanılan en yaygın yöntemlerden biridir. Bu yöntemde, katı haldeki plastik ham madde bir huni yardımıyla dönen bir vidanın içerisine doğru akar. Vida, elektrikli ısıtıcılar tarafından ısıtılan bir kovan içerisinde bulunur. Katı haldeki ham madde, dönen vidanın oluşturduğu meydana getirdiği sürtünme ve elektrikli ısıtıcılar tarafından üretilen ısı ile eriyerek vidanın ön bölgesine doğru akar. Üretilecek plastik parçanın ağırlığı kadar erimiş ham madde vidanın ön bölgesinde birikir. Yeteri kadar erimiş plastik ham madde, vidanın ön bölgesinde birikince vidanın dönüşü durur. Erimiş ham madde, vidanın doğrusal hareketi ile kalıbın içerisine enjekte edilir. Kalıp içine dolan ham madde kalıp içerisinde dolaşan soğutma kanallarının içindeki soğutma sıvısı ile soğutulur. Erimiş plastiğin sıcaklığı, kalıptan çıkma sıcaklığına düştükten sonra, katı plastik kalıbın açılması ile kalıptan dışarıya çıkarılır. Akrilonitril bütadien stiren ham maddenin köpürme davranışının incelenmesi ve kimyasal köpürtücü kullanılan plastik enjeksiyon prosesinin yüzey parlaklığına etkisinin irdelenmesi amaçlanmıştır. Deneyler öncesi yapılan literatür araştırmasında, ham maddenin bozunmaması için gerekli şartlar öğrenilerek, ham madde için uygun şartlarda proses parametreleri belirlenmiştir. Ham maddenin neminin uzaklaştırılması, proses esnasında köpürtücü katkı malzemesinin doğru proses edilebilmesi için önemliydi. Ayrıca ham madde ve köpürtücü katkı malzemesi teknik formlarında tavsiye edilen proses önerileri göz önünde bulundurulmuştur. Geleneksel enjeksiyon kalıplama yönteminde olduğu gibi kimyasal köpürtücülü plastik enjeksiyon yönteminde de polimer ham madde, plastikleştirme ünitesinde eritilir. Gözenek oluşumundan emin olmak için, proses sıcaklığı, kimyasal köpürme reaksiyon sıcaklığının, en az 10 oC üzerinde olacak şekilde makineye ayarlanır. Köpürtücü ağırlığı, genellikle granül polimer ağırlığının %1 ile %5 arasında bir değerde seçilir. Eğer prosesteki köpürtücü oranı artarsa, maliyet artar. Diğer yandan, köpürtücü reaksiyonu sonrasında oluşabilen yan ürünler de artmış olur. Yan ürünlerin fazla oluşması da parçanın mekanik ve kozmetik özellikleri üzerinde olumsuz etkiler oluşturabilir. Yapılan incelemelerde, %20 mertebesine kadar kütle kazancı elde edilen çalışmalar görülmüştür. Kimyasal köpürtücü katkı malzemelerinde sodyum bikarbonat ve sitrik asit karışımı bulunmaktadır. Bu karışım inhibitör ile belli bir aktivasyon sıcaklığı altında reaksiyona girmeden kalabilir. Bu sıcaklık üzerinde sodyum bikarbonat ve sitrik asit reaksiyona girerek karbondioksit gazı açığa çıkarır. Karbondioksit gazı süperkritik faz özellikleri gösterdiği sıcaklık ve basınç değerleri üzerinde içinde bulunduğu çözeltide yüksek yayınım hızı ve yüksek çözünürlük özellikleri gösterir. Bu özelliğinden ötürü plastik enjeksiyon kovanı içinde sağlanan yüksek basınç ve sıcaklık ile, eriyik plastik içinde yüksek oranda karbondioksit gazı çözündürülebilir. Bu karışım kalıp içine girdikten sonra; karışım basıncı ve sıcaklığı azaldığı için karbondioksit gazı çökelir ve malzeme içerisinde gözenekli bir yapı oluşur. Baloncukların iç basıncı sayesinde tutma basıncı uygulanmadan ürünün hacimsel çekmesi tolere edilmiş olur. Bu sayede beklenen kalitede bir ürünün oluşturulması için daha az plastik kullanılır ve kullanılan ham maddeden tasarruf sağlanır. Ancak kimyasal köpürtücülerin birim maliyeti polimer ham madde maliyetinden daha fazla olduğu için, kimyasal köpürtücü oranı olabildiğince düşük seviyelerde tutulur. Deney sonuçları varyansların analizi (ANOVA) yöntemiyle değerlendirilmiştir.