LEE- Endüstri Mühendisliği-Doktora

Bu koleksiyon için kalıcı URI

http://hdl.handle.net/11527/19268

Gözat

Yazar "Çalışır, Fethi" ile LEE- Endüstri Mühendisliği-Doktora'a göz atma
  • Öge
    Ülke düzeyinde inovasyon, rekabetçilik ve insani gelişim arasındaki ilişkilerin incelenmesi ve bu ilişkilere ulusal kültürün etkisi
    (Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2024-07-18) Çetingüç, Başak ; Çalışır, Fethi ; 507132101 ; Endüstri Mühendisliği
    Dünya bilgi çağına yaraşır bir şekilde hızlı bir dönüşüm ve gelişim döneminden geçmektedir. Bu değişimler insanlığa eşi benzeri görülmemiş bir potansiyel sunarken, aynı zamanda bir dizi ciddi endişeyi de beraberinde getirmektedir. Bu dinamik ve karmaşık ortamın bir sonucu olarak, ulusların refahlarını korumak ve artırmak için gösterdikleri sürekli çaba, çeşitli sorunlar veya gelişmeler tarafından sınanmaktadır. Sonuç olarak, uluslar mevcut konumlarını korumak, temel ihtiyaçlarını ivedilikle karşılamak ve eski zamanlardan bu yana mümkün olan en müreffeh geleceğin peşinde koşmak için çabalamaktadır. Dolayısıyla rekabet güçlerini koruyup geliştirmek için literatürde rekabet gücüne etkisi olduğu öne sürülen iki anahtar kavram olan insani gelişme ve yenilikçiliğe odaklanmalıdır. Buna istinaden bu çalışmada ülkeler farklı gelir gruplarına ayrılarak, kullanıma açık olan uluslararası endekslerden veriler çekilerek, ulusal anlamda insani gelişim ve yenilikçiliğin rekabetçilik üzerindeki etkileri incelenmiştir. Kullanılan veri setleri arasında Dünya Ekonomi Forumu'nun yayınladığı Küresel Rekabetçilik Endeksi (GCI), Avrupa İşletme Enstitütsü (Institut Européen D'administration des Affaires – INSEAD), Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü (World Intellectual Property Organization – WIPO) ve Cornell Üniversitesi SC Johnson İşletme Fakültesi iş birliğiyle yayımlanan Küresel İnovayon Endeksi (GII) ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) tarafından yayımlanan İnsani Gelişim Endeksi kullanılmıştır. Ayrıca incelenen ilişkilere ulusal kültürün moderator etkisi olup olmadığı da araştırma soruları arasında yer aldığından, ulusal kültürün bu ilişkilere etkisini ölçmek için de Hofstede'nin Kültürel Boyutları kullanılmıştır. Veri önişleme işlemlerinden sonra elde edilen veriler ile birlikte toplamda 121 ülkenin 2010-2019 yılları arasındaki panel veri setiyle Ortak İlişkili Etkiler Ortalama Grup (CCEMG) ve Artırılmış Ortalama Grup (AMG) tahmincileri kullanılarak panel veri analizleri gerçekleştirilmiştir. Ayrıca, değişkenler arasındaki nedensel ilişkileri incelemek için Çift Yönlü Dumitrescu Hurlin Panel Nedensellik Testleri yapılmıştır. Analizlerin sonuçları, HDI'nın tüm gelir gruplarında GCI üzerinde anlamlı bir pozitif etkiye sahip olduğunu göstermektedir. Yaşam standartlarının yükseltilmesi ve toplumun tüm üyeleri için eşit eğitim fırsatlarının sağlanması da dahil olmak üzere insani kalkınmanın iyileştirilmesi, bir ülkenin rekabet gücüne katkıda bulunabilir. Ayrıca, GII'nın GCI üzerindeki etkisinin gelir grubuna göre değiştiği bulunmuştur. Sonuçlar, özellikle üst-orta gelirli ülkeler için GII'nın GCI üzerindeki etkisinin desteklenmediğini göstermektedir. Bu nedenle, inovasyon yoluyla rekabet gücünü artırmaya yönelik stratejiler geliştirirken bir ülkenin gelir grubunu göz önünde bulundurmak önemlidir. Ayrıca kültürün bu ilişkiler üzerindeki etkisi araştırılmış, çok etkileyici sonuçlar bulunamamıştır. Bu çalışmanın bulguları politika yapıcılara, araştırmacılara, akademisyenlere ve politikacılara bakış açılarını geliştirmelerinde ve eylem için stratejik ve etkili öneriler formüle etmelerinde yardımcı olabilir.