FBE- Çevre Kontrolü ve Yapı Teknolojisi Lisansüstü Programı
Bu topluluk için Kalıcı Uri
Mimarlık Ana Bilim Dalı altında bir lisansüstü programı olup, sadece yüksek lisans düzeyinde eğitim vermektedir.
Gözat
Yazar "Altun, Mehmet Cem" ile FBE- Çevre Kontrolü ve Yapı Teknolojisi Lisansüstü Programı'a göz atma
Sayfa başına sonuç
Sıralama Seçenekleri
-
ÖgeGiydirme cepheler için uzman görüşü değerlendirme yöntemi ile bütünlenmiş bir analiz aracı önerisi(Fen Bilimleri Enstitüsü, 2020-05-04) Terzioğlu, Beyza ; Altun, Mehmet Cem ; 502161520 ; Çevre Kontrolü ve Yapı Teknolojisi ; Environmental Control and Construction TechnologiesGünümüzde; cephelerin performans değerlendirmesinde deney, hesaplama ve uzman görüşü yöntemleri kullanılmakta olup, kullanım sonrası değerlendirmeler için kullanıcı görüşlerine de başvurulmaktadır. Deney ve hesaplamalar genellikle standartlar tarafından ayrıntılı tariflenmiş ve kontrol edilebilir süreçler içeren, sonuçları nesnel olup daha kesin ve güvenilir bilgi sağlayan yöntemlerdir. Uzman görüşü yöntemi ise alternatif değerlendirme yöntemlerinin çok maliyetli, çok zaman alıcı olduğu durumlarda, alternatif değerlendirme yöntemi bulunmayan durumlarda veya ön değerlendirmelerde işlevseldir. Tez çalışması kapsamında da birden fazla giydirme cephenin birden fazla uzmanlık alanında analizi ve değerlendirmesi için kaynak kullanımının (maliyet, süre gibi) görece az olduğu bir yönteme ihtiyaç duyulmuş ve uzman görüşü yönteminin kullanımına karar verilmiştir. Bina performans değerlendirme yöntemlerini ele alan çalışmalarda uzman görüşü yönteminin katı kurallar ile uygulanarak mümkün olduğu kadar objektif olması gerektiği üzerinde durulmuştur. Yapılan literatür araştırmaları sonucu herhangi bir yapı elemanı ya da bina performans değerlendirmesine yönelik kullanılabilecek yapılandırılmış uzman görüşü yöntemine rastlanılmamıştır. Bu doğrultuda çalışmanın temel amacı; giydirme cephelerin farklı alanlarda ve farklı seviyelerde analizine ve değerlendirmesine imkân veren, "uzman görüşü" yöntemi ile bütünlenmiş bir analiz aracı geliştirmek ve bu aracı hem vaka analizi çalışmalarında hem de meslek pratiğinde kullanılabilecek şekilde kurgulamak olmuştur. "Uzman görüşü" ile kastedilen bir yürütücünün değerlendirme sürecini yöneterek farklı uzmanların görüşlerini aldığı, bu görüşleri bütünlediği ve belgelediği değerlendirme yöntemi, literatürdeki ifadesiyle "temin edilen uzman görüşü (elicited expert judgmet)" yöntemidir. Araç, giydirme cephelerin teknoloji bakış açılı analizine yöneliktir. Burada ve tez kapsamında kullanılan "giydirme cephe" kavramı bina iç ve dış ortamını birbirinden ayıran, yük taşımayan, bina taşıyıcı sisteminden bağımsız olup üzerine gelen yükleri tespit elemanları ile binanın taşıyıcı sitemine aktaran, hafif ve dolgu bileşeninin ağırlıklı olarak cam olduğu sistemleri kapsamaktadır. Aracın; giydirme cephelerin işlev, yapılabilirlik, maliyet, sürdürülebilirlik gibi farklı alanlarda değerlendirmesine imkân vermesi amaçlanmıştır. Ancak araç işlev konusunun alt başlıkları olan ısıl performans, gün ışığı performansı, akustik performans, su geçirimsizlik performansı ve yangın güvenlik performansının değerlendirilmesi üzerinden detaylandırılmıştır. Çalışma kapsamında öncelikle analiz edilecek ürünü kavramak amacı ile giydirme cephe sistemleri araştırılmıştır. Giydirme cephe kavramının ortaya çıkışı, sınıflandırılması, bileşenleri ve tasarım/ değerlendirme kriterleri ile ilgili literatür analizleri yapılmıştır. Literatür analizleri aracın geliştirilmesine yönelik "vaka analizi" ve "değerlendirme" olmak üzere iki farklı alanda ve dört temel soru çerçevesinde sürdürülmüştür: "Mimarlık disiplininde hangi değerlendirme yöntemleri kullanılmaktadır?", "Uzman görüşü yönteminin uygulama prosedürleri ve değişkenleri nelerdir?", "Vaka analizleri nasıl yapılır ve değişkenleri nelerdir?" ve son olarak "Literatürde var olan bina/ cephe vaka analizi çalışmalarında kullanılan yöntemler nelerdir?". Literatür analizleri sonucu "Uzman görüşü değerlendirme yöntemi ile bütünlenmiş giydirme cephe analiz aracı (UGY-GCAA)" önerisi oluşturulmuştur. Aracın kullanılabilirliğinin kontrolü ve iyileştirilmesi için, öneri araç kullanılarak, bir giydirme cephe sistemi analiz edilmiş ve üç farklı uzmanlık alanında değerlendirilmiştir. Bu çalışma sırasında, değerlendirme için gerekli verilerin toplanması ve işlenmesi sürecinde kullanılmak üzere kontrol listelerine ihtiyaç duyulmuştur. İhtiyaç doğrultusunda; geliştirilen araç ile birlikte kullanılmak üzere giydirme cephenin ısıl, gün ışığı, akustik, su geçirimsizlik ve yangın güvenliği performanslarının değerlendirilebilmesi için gerekli verileri tanımlayan kontrol listeleri hazırlanmıştır. Bahsi geçen performanslar ile ilgili öncelikle standart ve yönetmelikler, daha sonra akademik kitaplar, meslek örgütlerinin yayınları gibi kaynaklar taranmıştır. Kaynaklardan elde edilen verilerin derlenip bütünlenmesi ile kontrol listeleri hazırlanmıştır. Kontrol listelerinin iyileştirilmesi amacıyla, hazırlanan listeler uzmanlara sunulmuş ve görüşleri alınmıştır. Her bir kontrol listesi için ilgili alanda uzman 2 ile 3 arasında değişen sayıda kişi ile bireysel ve yüz yüze görüşme gerçekleştirilmiştir. Uzmanlara yöneltilen sorulara alınan cevaplar doğrultusunda listeler iyileştirilmiştir. Kontrol listeleri, cepheden beklenilen performansı belirleyen çevre ve bina ölçeğindeki etkenleri, cephenin performansını değerlendirebilmek için sistemin ve sistemi oluşturan bileşenlerin özellikleri ve bu verilerin değerlendirme için bağıl önemlerini içermektedir. Aracın geliştirilmesine yönelik yapılan uygulamalardan alınan sonuçlara bağlı olarak iyileştirilen "Uzman görüşü değerlendirme yöntemi ile bütünlenmiş giydirme cephe analiz aracı (UGY-GCAA)"nın temel özellikleri aşağıda sıralanmıştır: • Araç sistematik ve metodiktir. • İş akışı tanımlamaktadır. • Aracın kullanımı "analiz yürütücüsü" ve "uzman" olmak üzere iki temel karaktere dayanmaktadır: Değerlendirme sürecini yöneterek farklı uzmanların görüşlerini alan, bu görüşleri bütünleyen ve belgeleyen "yürütücü" ve görüşleri alınan "uzman/ uzmanlar". Bu bağlamda analiz aracını kullananın (yürütücünün) uzman olması gerekmemekte, konu ile ilgili temel bilgiye sahip olması yeterli olmaktadır. • Cephenin fiziksel analizine, performans analizi ve değerlendirmesine olanak sağlamaktadır. • Vaka analizlerinde kullanılabilecek uzman görüşü alma prosedürü tanımlamaktadır. • Giydirme cephelerin ısıl performans, gün ışığı performansı, akustik performans, su geçirimsizlik performansı ve yangın güvenlik performansı değerlendirmelerinde araçtan bağımsız olarak da kullanılabilecek kontrol listeleri önermektedir. • Uzman görüşü yöntemi kullanılarak yapılan değerlendirmelerde sonuçların kesinliğinin, elde edilen verilerin yeterliliğine bağlı olmasından dolayı bir "ön değerlendirme" aracıdır. Hazırlanan kontrol listelerinin araç ile birlikte kullanılabilirliğinin kontrolü ve aracın farklı cephe sistemlerinin analiz ve değerlendirmesinde kullanımının denenmesi için vaka analizi çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Vaka analizleri, üç farklı cephe sisteminin analizi ve değerlendirilmesi üzerine, uzmanlar ile bireysel ve yüz yüze görüşülerek yapılmıştır. Süreç sonunda UGY-GCAA'nın vaka analizlerinde kullanımı; aracı öğrenme süreci, kullanım süreci ve elde edilen sonuçlar bağlamında değerlendirilmiştir.