FBE- Endüstri Mühendisliği Lisansüstü Programı - Doktora

Bu koleksiyon için kalıcı URI

http://hdl.handle.net/11527/32

Gözat

Yazar "Baysan, Serdar" ile FBE- Endüstri Mühendisliği Lisansüstü Programı - Doktora'a göz atma
  • Öge
    Ürün geliştirme projeleri için yalın ilkelere dayalı proje kontrol sistemi tasarımı / Serdar Baysan
    (Fen Bilimleri Enstitüsü, 2015) Baysan, Serdar ; Durmuşoğlu, Mehmet Bülent ; 393046 ; Endüstri Mühendisliği ; Industrial Engineering
    Bu tez kapsamında ürün geliştirme projeleri için yeni bir proje kontrol sistemi tasarlanmıştır. Tasarlanan kontrol sistemi nitelikleri ve araçları yalın ilkelerle uyumludur ve kontrol sistemi, itme ve çekme yapıları bir arada kullanıldığından, melez olarak sınıflandırılabilir. Ürün geliştirme, fırsatın farkedilmesinden pazara kadar pek çok süreci kapsar. Ürün geliştirme süreçleri temelde problem çözme ve bilgi işleme odaklı olduğundan süre ve sonuçları açısından değişkendir ve süreçler arası ilişkiler karmaşık öncelik ilişkilerine sahiptir. Ek olarak uzun süre boyunca birbirinden çok farklı fonksiyonel alanlardan uzmanların tek bir hedef doğrultusunda beraber uyumlu çalışmasını gerektirir. Tüm bu zorluklarına rağmen, müşterinin değer tanımının ilk belirlendiği aşama olması itibariyle ve bu aşamada verilen kararların tüm işletme fonksiyonlarını ürün ömrü boyunca etkileme potansiyeli bulunduğundan, ürün geliştirme süreçlerine odaklanan iyileştirme çalışmaları doğrudan işletme performansını arttıracaktır. Bu araştırmada ürün geliştirme projelerinin, çok sayıda farklı nitelikteki süreç boyunca akışını kontrol etmek üzere, farklı alanlardan gelen uzmanların takım olarak organize edilmesinden faydalanan yeni bir proje kontrol sistemi tasarlanmıştır. Süreçler arası ilişkilerin karmaşıklığını ve değişkenliğin bozucu etkisini sönümlemek için çekme kontrol yapısının sunduğu öngörülebilirlik ve yarattığı sürekli gelişme kültürü ve itme kontrolünün sağladığı esneklik melez bir yapıda bir araya getirilmiştir. Önerilen proje kontrol sisteminin amacı, yalın ilkelere uyumlu olarak, akışı sağlamak ve dolayısıyla ürün geliştirme temin süresini düşürmektir. Yalın düşünce'nin temelleri 90'larda atılmıştır ve o zamandan bugüne imalat, lojistik, sağlık hizmetleri, muhasebe gibi pek çok alanda uygulanmıştır. Yalın düşünce, süreçlerin müşterinin değer tanımına göre değer-katan ve değer-katmayan, israf, olarak sınıflandırılmasını esas alır. Yalın düşünce uygulamalarında, akışın sağlanabilmesi için israfların yokedilmesi amaçlanır. Yalın araçlar, israfları görünür kılmayı, israfa neden olan değişkenlik ve aşırı yüklenmeyi kontrol altına almayı amaçlar. Yalın ürün geliştirme de yalın düşüncenin ürün geliştirme sistemlerine uygulanması olarak tanımlanabilir. Yalın düşüncenin farklı uygulama alanında kullanılan araçlar, değer akışı haritalandırma, kanban, oobeya ürün geliştirme sistemlerine uyarlanarak uygulanır veya yalın ilkeleri destekleyen, ürün geliştirmeye özgü tasarım yapı matrisi ve tedarikçi katılımlı ürün geliştirme gibi araçlar da mevcuttur. İsraf ve değer kavramı da ürün geliştirme sistemlerinde yeniden tanımlanabilir. Yalın ilkelerle uyumlu şekilde ürün geliştirme sistemleri için yalın ürün geliştirme ilkeleri de tanımlamıştır. Tez kapsamında önerilen proje kontrol sistemi yalın ilkelere dayanır ve farklı yalın düşünce araçları birbirileriyle etkileşimli şekilde biraraya getirilmiştir. Yayın incelemesi proje çizelgeleme ve yalın ürün geliştirme ilkeleri için iki ayrı bölümde gerçekleştirilmiştir. Son otuz yılda proje çizelgeleme konusunda hazırlanan araştırma makalelerinin sayısı incelendiğinde, özellikle son yıllarda artış göze çarpmaktadır. Bu yayınlar içinde "çoklu proje yönetimi" konusunda pek çok yayın mevcuttur fakat ürün geliştirme alanında proje çizelgeleme konulu yayınların sayısının görece az olduğu görülmüştür. Yalın düşünce ve ürün geliştirmeyi biraraya getiren yayınlar mevcut olsa da, proje çizelgeleme ve yalın konularının bir araya geldiği bir makaleye rastlanmamıştır. Ayrıca proje yönetimi/çizelgelemesi konusunda yapılan detaylı taramada tez kapsamında ele alınan problemin özelliklerine sahip sınırlı sayıda çalışmaya rastlanmıştır. Yalın ürün geliştirme ilkeleri için yapılan yayın incelemesinde çalışmaların özellikle bilginin paylaşılması, israfı ve değerin tanımlanması konularına odaklanıldığı görülmüştür. Fonksiyonlar arası uzmanlık ve fonksiyonel uzmanlığın dengelenmesi, sürekli gelişmeyi destekleyecek kültürün kurulması konularında çalışmalar görece daha azdır. Ürün geliştirme projeleri için geliştirilen yalın ilkelere dayalı melez kontrol sistemi metodolojisi hiyerarşik yapıda altı aşamadan oluşur. Aşamalar çok katmanlıdır ve alt adımlara bölünür. İlk aşamada mevcut durum analizi gerçekleştirilir. Tasarım yapı matrisi ve değer akış haritalandırma araçları bu aşamada kullanılır. İkinci aşamada sistemdeki geri dönüşlere odaklanarak, tasarım yapı matrisi yalınlaştırılır. Tasarım yapı matrisinin yeniden sıralanması ve kümelenmesiyle bu aşama tamamlanır. Üçüncü aşamada mevcut işgücü ataması değerlendirilir ve takt süresine göre takım esaslı işgücü ataması yapılır. Bu aşamada planlanan yeni organizasyonel yapının gerektirdiği yetkinlikleri planlamak için yetkinlik matrisleri kullanılır. Dördüncü aşama, önerilen sistemin odak noktası olan melez proje kontrol sisteminin tasarlanması aşamasıdır. Bu aşamaya kadar üretilen bilgiler, bu aşamada girdi olarak kullanılarak takım içi itme, takımlar arası çekme kontrollerinin bir araya geldiği melez proje kontrol sistemi tasarlanır. Beşinci aşamada, tasarlanan sistemin uygulanması için gerekli olan gelecek durum değer akış haritası ve aksiyon planı hazırlanır. Son adımda uygulamaya geçilir ve belirlenen bir sürenin ardından döngüsel olarak metodoloji başa döner. Önerilen yöntem iki gerçek uygulama örneği aracılığıyla sınanmıştır. Uygulama alanları seçilirken; ölçek, ürün yapısı ve organizasyonel özellikler açısından farklı işletmeler seçilerek, önerilen proje kontrol sisteminin farklı kurulumlarda değerlendirilmesi amaçlanmıştır. İlk uygulamada ofis mobilyaları geliştirilen bir sistem incelenmiştir. Ürün tanımından imalata kadar tüm süreçleri içerecek şekilde mevcut durum analiz edilmiştir. Mevcut durum değer akış haritası ve tasarım yapı matrisi sunulmuştur. Süreçler tasarım yapı matrisi kullanılarak kümelere ayrılmış ve takt süresine göre kümelere işgücü ataması yapılmıştır. Artan talebi aynı çalışan sayısı ve çalışanlar arası dengeli işyükü dağılımıyla karşılaşılabilecek takım esaslı yapı kurulmuştur. Hedeflenen bu duruma ulaşmak için gereken yetkinlik arttırma çalışmaları yetkinlik matrisi kullanılarak görsel olarak planlanmıştır. Takım içi itme sistemi için farklı önceliklendirme kuralların değerlendirilerek uygun olan seçilmiştir. Takımlararası çekme sistemi için kullanılacak kanban panosu için alternatif tasarımlar hazırlanmıştır. Uygulama hedefli gelecek durum haritası ve aksiyon planı da sunulmuştur. Bu uygulamada sonuçları değerlendirmek için benzetim yönteminden kurulmuştur. Sistemin benzetim modeli kullanılarak yapılan deneylerde geliştirilen proje kontrol sisteminin kullanılmasının temin süresini önemli ölçüde düşürdüğü görülmüştür. İkinci uygulama beyaz eşya sektöründe gerçekleştirilmiştir. Sistemin ölçeğine ve çok katmanlı yapısına uygun olarak, ilk aşamada tüm sistem gerçekleştirilen mevcut durum analizinin ardından, seçilen bir alt alan için yeniden mevcut durum analizi gerçekleştirilmiştir. Seçilen doğrulama test süreçleri alt alanı için tüm metodoloji uygulanmıştır. Tasarım yapı matrisi yeniden sıralanmış ve farklı kümeleme yöntemleriyle elde edilen sonuçlar uygulama kısıtları ve olanaklarına değerlendirilmiştir. Seçilen küme yapısına uygun olarak işgücü ataması gerçekleştirilmiş ve yetkinlik planları hazırlanmıştır. Sistemin akış karakteristiklerini dikkate alan bir kanban panosu tasarlanarak, kullanım standardı açıklanmıştır. Son olarak uygulama takvimini içeren aksiyon planı ve gelecek durum değer akış haritası sunulmuştur. Uygulamalar önerilen sistemin farklı ürün geliştirme organizasyonlarında doğrulanmasını sağlamıştır. Önerilen sistemin farklı koşullara uyarlanabilir olduğu gösterilmiştir ve yaygınlaştırılması için sistemin tüm adımları tez kapsamında detaylarıyla açıklanmıştır. Ayrıca yöntemin aşamalarının veya alt adımlarının özel durumlarda bağımsız olarak kullanılması da fayda sağlayabilir. Bu araştırmanın sonuçları farklı konularda akademik çalışmalara temel oluşturabilir. İleriki çalışmalarda farklı çekme sistemi tasarımlarına ve proje sıralama problemine odaklanılacaktır