FBE- Kimya Lisansüstü Programı
Bu topluluk için Kalıcı Uri
Kimya Ana Bilim Dalı altında bir lisansüstü programı olup, yüksek lisans ve doktora düzeyinde eğitim vermektedir.
Gözat
Yazar "Akdağ, Özgün" ile FBE- Kimya Lisansüstü Programı'a göz atma
Sayfa başına sonuç
Sıralama Seçenekleri
-
ÖgeRedoks Aktif Merkezli Ftalosiyaninler(Fen Bilimleri Enstitüsü, 2013-08-20) Akdağ, Özgün ; Altuntaş Bayır, Zehra ; 10009391 ; Kimyagerlik ; ChemistryFtalosiyanin, 18-π elektron sistemine sahip düzlemsel ve tam aromatik bir makrohalkadır. Ftalosiyanin molekülünün merkezi, kompleks oluşumuna doğrudan katılan dört adet azot atomu ile iki imino hidrojen atomundan oluşur ve periyodik tablonun hemen hemen tüm metal iyonları ile koordine edilebilme yeteneğine sahiptir. Bu, makromolekülün çok farklı özelliklere sahip olmasını sağlar. Ayrıca aromatik bileşiklerde kolaylıkla gerçekleşebilen elektrofilik ve nükleofilik sübstitüsyon tepkimelerinin ftalosiyaninlere de uyarlanabilmesi gözönüne alındığında, oldukça fazla sayıda bileşiğin kolaylıkla hazırlanabileceği görülmektedir. Ftalosiyanin molekülünün periferal ve/veya non-periferal konumlarına çeşitli substitüentlerin bağlanması ve koordinasyon boşluğuna değişik metallerin eklenmesi ile amaca uygun moleküller hazırlanabilmektedir. Bu esneklik sebebiyle, ftalosiyaninlerle ilgili her yıl binlerce çalışma literatüre kazandırılmaktadır. Ftalosiyaninlerin başlıca kullanım alanı olarak, boyar madde/pigment, fotokromik/elektrokromik malzemeler, sıvı kristaller, optik kayıt ortamı, fotodinamik terapide fotohassaslaştırıcı madde, katalizör, Langmuir-Blodgett filmlerinde gaz sensörü, fotokopi makinelerinde ve lazer yazıcılarda fotoaktif iletken, ve nonlineer optik maddeler verilebilir. Kullanım alanlarını arttıran dikkate değer özellikleri çok yönlülükleri ve özelliklerinin amaca göre şekillendirilebilmesidir. Birçok kimyasal modifikasyon ftalosiyanin halkasına uygulanabilmektedir ve bu surette özelliklerinde istenilen değişiklikler yapılabilmektedir. Bu düzenlemelerden en basit ve en iyi araştırılmış olanı merkezdeki metal iyonunun değiştirilmesidir. Ftalosiyaninler, halka boşluklarında 70’ten fazla metal ve ametal katyonu birleştirme kabiliyetine sahiptir. Bir diğer düzenleme de halka sistemine substitüent grupların ilave edilebilmesidir. Ftalosiyaninler kararlı olmalarından dolayı uç grupları vasıtasıyla çeşitli reaksiyonlarda kullanılabilmektedirler. Literatürde uç grupların ester ve amid oluşumu, kompleksleşme ve indirgenme gibi çeşitli reaksiyonlarda kullanım alanı bulduğu görülmektedir. Uç grupların reaksiyona girebiliyor olması, ftalosiyanin bileşiklerinin uygulama alanlarını çoğaltan önemli bir unsurdur. Çalışmada periferal pozisyonlarında 4-[(4-metil-1,3-tiyazol-5-il)etoksi]ftalonitril grupları taşıyan tetra sübstitüe metalli ftalosiyaninler sentezlenmiştir. Başlangıç maddesi ve elde edilen ftalosiyaninlerin yapılarını aydınlatmak için IR, UV-Vis, 1H-NMR, 13C-NMR ve MALDI-kütle spektroskopisi teknikleri kullanılmıştır. Başlangıç maddesi olan 4-[(4-metil-1,3-tiyazol-5-il)etoksi]ftalonitril, 4-nitro ftalonitril ve 5-(2-hidroksietil)-4-metiltiyazol bileşiklerinin kuru DMF içerisinde K2CO3 varlığındaki reaksiyonundan sentezlenmiştir (Şekil 2). K2CO3’ın baz olarak kullanıldığı bu reaksiyon nükleofilik aromatik sübstütüsyon reaksiyonudur. Ürün süzülüp kurutulduktan sonra, silica jel kullanılarak kolon kromatografisi ile kloroform/etilasetat (100:1) karışımından saflaştırılarak %70 verimle ürün elde edildi.4-[(4-metil-1,3-tiyazol-5-il)etoksi]ftalonitril bileşiğinin siklotetramerizasyonu ile metal içeren ftalosiyaninler elde edilerek sentez sırasında çözücü olarak n-heksanol, nükleofilik olmayan baz olarak DBU tercih edilmiştir. MnCl2 ve InCl3 tuzları kullanılarak 2,9,16,23-Tetrakis[4-[(4-metil-1,3-tiyazol-5-il)etoksi] ftalosiyaninatoindiyum (III) klorür ve 2,9,16,23-Tetrakis[4-[(4-metil-1,3-tiyazol-5-il)etoksi] ftalosiyaninatomangan (III) klorür sentezlenmiş, ortamda stokiyometrik miktarda In ve Mn iyonları reaksiyon sırasında bulunmaktadır. Elde edilen ftalosiyaninler metanol-su karışımında çöktürülerek sıcak metanol ve aseton ile yıkanarak saflaştırıldı. Ftalosiayninler DMF ve DMSO çözücülerinde çözünmektedirler. (4) ve (5) IR spektrumunda, 1234 ve 1235 cm-1’de C-O-C, 3071 cm-1’de aromatik CH, 2970 ve 2955 cm-1 de alifatik CH grubuna ait titreşimler gözlenmiştir. (4) ve (5) bileşiğinin UV-vis spektrumları kloroform içinde alınmıştır. Metalli ftalosiyaninlerde tek bir Q bandı görülür. (4) ve (5) bileşiğinin Q bandları sırasıyla 695 ve 727 nm de gözlenmiştir. B bandları ise yaklaşık 360-344 nm arasında görülmektedir.