LEE_İktisat Lisansüstü Programı - Yüksek Lisans

Bu koleksiyon için kalıcı URI

http://hdl.handle.net/11527/205

Gözat

Yazar "Aladağ, Aziz Onur" ile LEE_İktisat Lisansüstü Programı - Yüksek Lisans'a göz atma
  • Öge
    Havayolları ikram sektöründe orta ve uzun vadeli talep analizi
    (Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2016) Aladağ, Aziz Onur ; Küçükçitfçi, Suat ; 464953 ; İktisat
    Bu çalışmada havayolu ikram sektörünün çeşitli açılardan incelenmesi ve bu sektörün faaliyet hacminin temel göstergesi olarak belirlenen yıllık toplam yolcu sayılarının Türkiye genelinde 2020 yılı sonuna kadar olan dönem için tahminlenmesi amaçlanmaktadır. Havayolu ikram sektörü, faaliyet alanı itibariyle havacılık ve gıda sektörünün kesiştiği bir noktada konumlanmaktadır. Uçaklarda, uçuş sırasında ikram edilen tüm gıda ürünlerinin belirlenen standartlara uygun olarak hazırlanması ve uçaklara sevkedilmesi en temel faaliyet alanıdır. İlk defa 1914 yılında bir zeplinde uçuş sırasında içecek ikram edilmesi ile ortaya çıkan bu sektör, havacılık sektöründeki gelişmelerle uyumlu olarak ikram edilen ürünlerin çeşitliliği ve operasyonunun karmaşıklığı giderek artacak şekilde gelişmiş ve günümüzdeki şeklini almıştır. Sektörün dünyadaki yapısı, firmaların pazar payları üzerinden Herfindahl-Hirschmann indeksi yardımıyla incelenmiş, bu indekse göre havayolu ikram sektörünün dünya genelinde yoğunlaşma düzeyi düşük ve rekabetin yüksek olduğu bir sektör olduğu belirlenmiştir. Aynı indeks Türkiye özelinde havacılık ve havayolu ikram sektörü için ayrı ayrı incelenmiş; her ikisinde de rekabet düzeyinin düşük, yoğunlaşma derecesinin oldukça yüksek olduğu bir piyasa yapısı bulunduğu sonucuna varılmıştır. Havayolu ikram sektöründe, kısaca geleneksel havayolu yaklaşımı ve düşük maliyetli havacılık yaklaşımı olarak adlandırılabilecek iki farklı yaklaşım bulunmaktadır. Geleneksel havayolu yaklaşımı ikram konusunu havacılık geleneğinin ve havayolu firmasının kalitesinin bir yansıması olarak değerlendirmektedir. Düşük maliyetli taşıyıcılarda ise ikram öncelikli bir konumda bulunmamakta; bu firmalar uçuş sırasında hiç ikram vermemekte veya sınırlı sayıda ikram ürününün satışını yapmaktadırlar. Türkiye’de de bu yaklaşımların her birini temsil eden örnekler bulunmaktadır. Havayolu ikram alanında faaliyet gösteren firmalar aynı zamanda büyük bir lojistik ve tedarik zincirinin yöneticisi konumundadırlar. Bu duruma uygun olarak ilgili firmalar öncelikle planlama ve tahminleme faaliyetlerini mümkün olan en başarılı şekilde devam ettirebilmeli; bunun yanında stok ve satınalma yönetimi, üretim ve operasyon faaliyetleri ve sipariş yönetimi alanlarında büyüklüğüne uygun organizasyon yapısını oluşturmak zorundadır. Organizayon ve operasyon süreçlerinin yapısının gelecekteki büyüklüğüne karar verebilmek için ülke genelinde her yıl seyahat eden toplam yolcu sayısı temel bir gösterge olarak belirlenmiş ve 2020 yılına kadar gerçekleşecek yolcu sayıları ARIMA modelleri yardımıyla tahmin edilmeye çalışılmıştır. Türkiye ve dünyada havacılık sektörü ekonomik krizlerden, savaşlardan ve terör olaylarında yoğun bir şekilde etkilenen hassas bir sektördür. Buna dayanarak Türkiye’de havayolu seyahat talebinin bu tip olaylardan geçmişte ne ölçüde etkilendiği araştırılmış, 2016 yılında yaşanan gelişmelerin etkisi yapılan tahminlere yansıtılmıştır. Nihai olarak, Türkiye’de havayolu talebi için toplam yolcu sayısı üzerinden ve iç-dış hat yolcu sayıları toplulaştırılarak iki farklı tahmin senaryosu oluşturulmuştur.